အေမရိကန္ ဗဟိုအစိုးရအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈ အခ်ဳိ႕ ၿပီးခဲ့သည့္ရက္ပိုင္းအတြင္း ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့သည္။ ယင္းကဲ႔သို႔ ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ဒီမိုကရက္တစ္ႏွင့္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီႏွစ္ရပ္၏ မည္ကဲ႔သို႔ေသာ အားၿပဳိင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားသည္၊ မည္သည့္အတြက္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ားက ဒီမိုကရက္တစ္သမၼတ အိုဘားမားအစီအစဥ္ကို ကန္႔ကြက္သည္၊ မည္သည့္ရလဒ္မ်ား ေပၚထြက္လာႏိုင္သည္ကို Reuters သတင္းတြင္ သုံးသပ္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ဘာသာျပန္ဆို ေဖာ္ျပထားပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း
ယင္းသို႔ ျဖစ္မလာေပ။ ဂြၽန္ဘိုမာႏွင့္ အျခားေသာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီ
ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ တီးပါတီ (Tea Party) ကြန္ဆာေဗးတစ္ မ်ား၏
လႊမ္းမိုးမႈ အႀကီးအက်ယ္ ခံေနေသာေၾကာင့္ လြယ္ကူလြန္းသည့္ ကိစၥမ်ား
လုပ္ေဆာင္ရန္ပင္ ျငင္းဆန္လ်က္ ရွိသည္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အမတ္ ၂၃၂
ဦးအနက္ အေယာက္ ၅၀ ခန္႔မွာ အလြန္ေခါင္းမာေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ဘတ္ဂ်က္ မဲခြဲမႈကို ခြင့္ျပဳေပး လိုက္ပါက ပါတီေခါင္းေဆာင္မႈကို
ျပန္လည္ေတာ္လွန္မည္ဟု ေခါင္းမာေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္ မ်ားက ၿခိမ္းေျခာက္ထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ပင္ တီးပါတီဝင္မ်ား သေဘာအတိုင္း မလိုက္ေလ်ာပါက လက္ယာဘက္မွ လာေသာ
ျပင္းထန္သည့္ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္သည္ဟု ရီပတ္ဘလစ္ကန္ မ်ားက
ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကသည္။ေခါင္းမာေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ား က မိမိတို႔အလိုရွိသည္ကို ရရွိႏိုင္ရန္ လူမ်ားစု ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ပိတ္ဆို႔ထားျခင္းေၾကာင့္ လက္ရွိအေျခအေနမ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း မိမိတို႔လုပ္ ေဆာင္ေနျခင္းမွာ အေျခခံမူမ်ားႏွင့္အညီ ရပ္တည္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကြန္ဆာေဗးတစ္ မ်ားက ဆိုသည္။ "မွန္ကန္တာ လုပ္တဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွန္တယ္။ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းေလး ပါပဲ" ဟု ေခါင္းမာေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္တစ္ဦးက New York Times ကို ေျပာၾကားလိုက္သည္။
ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ား ရည္မွန္းေနသည့္ အေျခခံမူမ်ားမွာ မည္သည့္အရာမ်ား ျဖစ္သနည္း။ လူမ်ားစု လက္လွမ္းမီႏိုင္ေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒမွာ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီေသာ အစိုးရအာဏာ ခ်ဲ႕ထြင္မႈ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သမၼတ အိုဘားမားသည္ တရားဝင္မႈရွိေသာ သမၼတ တစ္ဦး မဟုတ္ေတာ့ဟု ကြန္ဆာေဗးတစ္ မ်ားက ေထာက္ျပသည္။
ယင္းကဲ႔သို႔ဆိုလွ်င္ အိုဘားမား ေစာင့္ေရွာက္ေရးစနစ္ကို အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီဘူးဟု အေမရိကန္တရား႐ုံးခ်ဳပ္က ဆုံးျဖတ္ခဲ့ျခင္းရွိ မရွိ ၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။ တရား႐ုံးခ်က္က အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီဟု မဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါ။ "တရား႐ုံးခ်ဳပ္က အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ညီတယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္႐ုံနဲ႔ လက္ေတြ႔မွာ အဲဒီလို အဓိပၸာယ္ မထြက္ပါဘူး" ဟု ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားက ေဝဖန္ခဲ့သည္။
ဒါမွမဟုတ္ အိုဘားမားကို မဲဆႏၵရွင္ေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ျပန္လည္ေ႐ြး ေကာက္ခဲ့ျခင္း မရွိသည့္ အတြက္ေလာဟု ေမးရန္ လိုလာသည္။ အိုဘားမားကို ျပည္သူမ်ားက ျပန္လည္ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းကဲ႔သို႔ ျပန္လည္ ေ႐ြးခ်ယ္ခံရျခင္းမွာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီက အစစ္အမွန္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ မဟုတ္သူတစ္ဦးကို သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ဟု ၄င္းတို႔က ဆိုျပန္သည္။
ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားမွာ အခ်က္အလက္ မ်ားကို ျငင္းပယ္ရာတြင္ ပါရမီ ထူးသူမ်ားျဖစ္သည္။ "အေမရိကန္ ျပည္သူေတြက အိုဘားမားရဲ႕ ေစာင့္ေရွာက္ေရးစနစ္ကို ျပတ္ျပတ္သားသားကို ျငင္းပယ္ၾက ပါတယ္။ အဲဒါက အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး" ဟု အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ တက္ခ႐ူ (ရီ-တကၠဆက္) က သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားလိုက္သည္။
တကယ္ဟုတ္မဟုတ္ စစ္ေဆးၾကည့္ ရန္လိုလားပါသည္။ အေမရိကန္ျပည္သူ အမ်ားစု လက္လွမ္းမီႏိုင္ေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒကို အၿမဲတမ္းသံသယ ရွိခဲ့သည္။ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္သူမ်ား ၾကားတြင္ သေဘာကြဲလြဲမႈမ်ား ေပၚေပါက္ေနသည္။ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံၿပီး ၄၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျငင္းပယ္ ထားသည္ကို ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱတစ္ပတ္ အတြင္း ေကာက္ယူထားသည့္ ကြီနီပီရတ္ တကၠသိုလ္စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရရန္ပုံေငြ ေလွ်ာ့ခ်ရမည္ ဆိုသည့္အခ်က္ကို ျပည္သူမ်ား သေဘာတူျခင္း ရွိမရွိ ၾကည့္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ၅၈ ရာခိုင္ႏႈန္းက မတူပါဘူး။ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒရပ္တန္႔ ႏိုင္ေရးအတြက္ ဗဟိုအစိုးရ အဓိကလုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းျခင္းကို ျပည္သူမ်ားလက္ခံ မခံ ေမးခြန္းထုတ္ၾကည့္ရာ ၇၂ ရာခိုင္ႏႈန္းက လက္မခံေၾကာင္း ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ အိုဘားမားေစာင့္ေရွာက္မႈ ဝက္ဘ္ဆိုက္ အတြင္း ျပည္သူေပါင္း တစ္သန္းေက်ာ္ တနလၤာေန႔ မနက္ပိုင္းတြင္ ဝင္ေရာက္ ၾကည့္႐ႈခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဝက္ဘ္ဆိုက္အလုပ္ လုပ္မႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းသြားရသည္။ ယင္း အခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျပည္သူမ်ား လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း သိသာေစသည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း လက္ရွိျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပြဲတြင္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ား အႏိုင္ရႏိုင္သည့္ လမ္းမျမင္ရေခ်။ ကြန္ဂရက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သေဘာထား စစ္တမ္းမ်ား တြင္လည္း ျပည္သူ အမ်ားစုက ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ကိုသာ ေထာက္ခံေနၾကၿပီး ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီ အေပၚ ေထာက္ခံမႈမ်ား ေလ်ာ့က်လ်က္ ရွိသည္။ ကြီနီပီရတ္ စစ္တမ္းအရ ဒီမိုကရက္ တစ္မ်ားက ၉ မွတ္အသာျဖင့္ ဦးေဆာင္ေနၿပီး အႀကီးမားဆုံး ကြာဟခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ပင္ လႊတ္ေတာ္၌ ရီပတ္ ဘလစ္ကန္ပါတီဝင္ အမ်ားစု မ်က္လုံးျပဴး မ်က္ဆန္ျပဴး ျဖစ္ေနၾကၿပီး လူထုအႀကဳိက္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေသာ စစ္မႈထမ္းေဟာင္း သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသား ပန္းၿခံလုပ္ငန္း မ်ားတြင္ အသုံးစရိတ္မ်ား ခြင့္ျပဳေပးႏိုင္ရန္ ႀကဳိးပမ္းလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အိုဘားမားႏွင့္ ဒီမိုကရက္မ်ားက ျမန္ျမန္ေျပးေနၾကသည္။ သူတို႔တြင္ အသာစီး ရရွိထားၿပီကို ဒီမိုကရက္တစ္မ်ား ေကာင္းေကာင္း သိနားလည္ထားသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ သာမဟုတ္၊ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ အတြင္းကလည္း ရီပတ္ဘလစ္ ကန္ အမတ္မ်ားက အစိုးရလုပ္ငန္း လည္ပတ္မႈမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့ သည့္အတြက္ ျပည္သူမ်ား၏ ဒဏ္ခတ္မႈႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရ ေသာ္လည္း သင္ခန္းစာယူျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ယင္း ကာလအတြင္း ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ား ျပည္သူ႔ေထာက္ခံမႈ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၿပီး ဒီမိုကရက္တစ္သမၼတ ဘီလ္ကလင္တန္ကို ျပည္သူမ်ားက ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ရီပတ္ဘလစ္ကန္ မ်ားကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္း အထိနာခဲ့ေစ သည္မွာ အစိုးရရပ္ဆိုင္းမႈ မဟုတ္ဟု ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားက ျငင္းဆိုထားသည္။ အစိုးရအဖြဲ႕ ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းကို ဆက္လက္ ျပဳလုပ္ရမည့္အစား လက္ေျမႇာက္အ႐ႈံးေပး ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အေရးနိမ့္မႈမ်ား ႀကံဳေတြ႔ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားက ေထာက္ျပထားသည္။
မိမိတို႔တိုက္ပြဲမွာ မြန္ျမတ္ေကာင္းမြန္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားအတြက္ ဆင္ႏႊဲေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီဝင္မ်ားက သုံးႏႈန္း ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း လက္ရွိ အေရးမွာ ျပည္ေထာင္စု ဘတ္ဂ်က္အသုံး စရိတ္အေရး သာျဖစ္ၿပီး ေငြေၾကးသုံးစြဲမႈ အေပၚ ျငင္းခုံေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးရာ၊ သေဘာတရားေရးရာ ႐ႈျမင္ခ်က္မ်ား မဟုတ္ေၾကာင္း အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မိုက္ကူစကီ(ဒီ-မတ္)က ေထာက္ျပထားသည္။
ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ား အခိုင္အမာ ဆုပ္ကိုင္ထား သည္မွာလည္း ယင္းအရာမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ "အဲဒီေတြက အဓိက မူဝါဒကိစၥေတြပါ"ဟု ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အမတ္တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။ ဘတ္ဂ်က္ ဆိုသည္မွာ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေနသည့္ တိုက္ပြဲပင္ျဖစ္သည္။ အက်ဳိးစီးပြား မ်ားမွာ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။ ညႇိႏိႈင္းႏိုင္သည္။
ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ား ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားေနသကဲ႔သို႔ တန္ဖိုး၊ စံမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေနသည့္ တိုက္ပြဲတစ္ခု ဆိုပါက သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရရွိႏိုင္ေရးမွာ ခက္ခဲမည္ျဖစ္သည္။ တန္ဖိုးထားမႈစံမ်ားမွာ မွန္ျခင္း၊ မွားျခင္း ကိစၥမ်ားျဖစ္သည္။ ေဆြး ေႏြးမႈမ်ားအတြက္ ေနရာမရွိႏိုင္ေပ။
တစ္ႏွစ္တာ က်န္းမာေရး အာမခံကို လူပုဂၢဳိလ္တစ္ဦးခ်င္း မျဖစ္မေနဝယ္ယူရ မည္ဟု သတ္မွတ္ထားျခင္းကို အိုဘားမားက ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားက ေတာင္းဆိုထားသည္။ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ႀကီးမားခက္ခဲသည့္ ညႇိႏိႈင္းမႈႀကီး ျဖစ္ေနရသနည္း။ အေျဖမွာ ယင္းကဲ႔သို႔ လုပ္ေဆာင္လိုက္ပါက က်န္းမာေရးေစာင့္ ေရွာက္မႈ အစီအစဥ္ႀကီးတစ္ခုလုံးကို သတ္ ပစ္လိုက္သလို ျဖစ္သြားမည္။ မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရမည့္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို ဆိုင္းငံ့လိုက္ပါက အာမခံကုမၸဏီမ်ား အေန ႏွင့္ ယခင္သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ ညီသည့္ လူေဟာင္းမ်ား ကိုသာ အာမခံေပးၾကေတာ့မည္ ျဖစ္ၿပီး လူသစ္မ်ား ပါဝင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ အာမခံရရွိရန္ အသည္းအသန္ လိုအပ္ေနသည့္ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုမ်ားႏွင့္ နာမက်န္းျဖစ္ေနသူမ်ား ပါဝင္ႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ ရလဒ္အေနႏွင့္ အာမခံ ေဈးႏႈန္းမ်ားမွာ အလြန္အကြၽံ ျမင့္တက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးတြင္ ဆႏၵျပမႈ လိုင္းလႈံးမ်ား ႐ိုက္ခတ္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။
သမၼတ အိုဘားမား၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အစီအစဥ္ကို အခ်ဳိ႕ေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားက တစ္ႏွစ္ဆိုင္းငံ့ ထားလိုသည္။ ၄င္းတို႔တြင္ ဖုံးကြယ္ထား ေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားရွိျခင္းေၾကာင့္ ဆိုင္းငံ့လိုျခင္းျဖစ္သည္။ လာမည့္ႏွစ္လယ္ ပိုင္းတြင္က်င္းပမည့္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ား အႏိုင္ရမည္ဟု ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကၿပီး သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ကို လည္း ၂ဝ၁၆ခုႏွစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ထိန္းခ်ဳပ္ ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။
ယင္းကဲ႔သို႔ ျဖစ္လာပါက အိုဘားမား ေစာင့္ေရွာက္ေရး အစီအစဥ္ကို ရပ္ဆိုင္းႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး ရီပတ္ဘလစ္ကန္ သမၼတေလာင္း မစ္႐ြန္နီကလည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရပါက က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေရး စနစ္ ရပ္ဆိုင္းမည္ဟု ကတိျပဳထားသည္။ အိုဘားမား၏ ေစာင့္ေရွာက္ေရးစနစ္သာ အတည္ျဖစ္သြားပါက ရပ္ဆိုင္းႏိုင္ရန္ ပိုမို ခက္ခဲမည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အတည္မျပဳႏိုင္ခင္ ကတည္းက ဆိုင္းငံ့ႏိုင္ရန္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ားက ႀကဳိးပမ္းေနျခင္း ျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ သေဘာထား တင္းမာျခင္းမရွိသည့္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ မ်ားကလည္း လာမည့္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မ်ားတြင္ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္သည့္ ျပည္သူမ်ား၏ ဒဏ္ခတ္မႈမ်ားကို စိုးရိမ္ေနၾကသည္။ ယင္းကဲ႔သို႔ စိုးရိမ္ေနၾကသည္ မွာလည္း အေၾကာင္းရွိသည္။ အိုဘားမား၏ ေစာင့္ေရွာက္ေရးစနစ္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ ျဖစ္ရပ္အျပင္ ကြန္ဂရက္တြင္း ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း မဲဆႏၵရွင္မ်ားက စိတ္ဆိုး ေဒါသထြက္လ်က္ ရွိသည္။
ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ကို မထီမဲ့ျမင္ ျပဳျခင္းမွာ ရာဇဝတ္မႈပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ ဆိုပါက သန္းႏွင့္ခ်ီေသာ အေမရိကန္ ျပည္သူမ်ား မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ထိန္းသိမ္းခံရမည္ ျဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အေမရိကန္ျပည္သူမ်ား ထုတ္ေဖာ္ျပသေနသည့္ သေဘာထားကို အတိအက် ေဖာ္ျပရလွ်င္ အေျခခံလုပ္ငန္း မ်ားကိုပင္ လည္ပတ္ႏိုင္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိသည့္ လႊတ္ေတာ္အေပၚ အထင္အျမင္ေသး ေနသည့္ သေဘာထားပင္ျဖစ္သည္။
ကိုးကား - Reuters
No comments:
Post a Comment