ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တာ ဒီလထဲမွာပဲ တစ္ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ၿပီျဖစ္သလို၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ျမန္မာစစ္တပ္က ကခ်င္ေဒသ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအေပၚ ထိုးစစ္ဆင္မႈေတြ စခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္မွာ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ၁၂ ဦးက မေန႔ကပဲ ေၾကညာခ်က္ျပန္ ေတာင္းဆိုလုိက္တာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ကစလို႔ ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈေတြ စတင္ လုပ္ေဆာင္လာေနတာမွာ ခုလို အေရးပါတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ကာလမ်ိဳးမွာ ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးကို အေျခခံတဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ရပ္တန္႔ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေရးႀကီးတာေၾကာင့္ ခုလို တိုက္တြန္း ေတာင္းဆိုရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ိဳးသမီး ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္မ်ားအဖြဲ႔ Nobel Women’s Initiative ရဲ႕ သတင္းမီဒီယာနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးတာ၀န္ခံ Rachel Vincent ကေျပာပါတယ္။
“အဓိက ေတာင္းဆိုခ်က္ကေတာ့ မူစလင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ဖို႔ပါ။ ဒါက အဓိကပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက မူစလင္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ လက္နက္ကိုင္္ တိုက္ခိုက္ေန တာေတြကို အဆံုးသတ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔ ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆးႏုိင္ဖို႔အတြက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္႐ံုးတခု ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ျပဳၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ ခြင့္ျပဳဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ ဒီကိစၥက သိပ္ကို အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူနည္းစုေတြကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အေရးႀကီးသလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီနည္းက်တဲ့ စနစ္တခုဆီ ဦးတည္ေလွ်ာက္လွမ္းေနခ်ိန္မွာ အေရးတႀကီး ေရွ႕တိုးေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေရးကိစၥေတြ မွာ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေတြ အေနနဲ႔ အရင္ကတည္းက အၿမဲလို ေရွ႕ထြက္ ေျပာဆိုလာေနခဲ့တာ ျဖစ္သလို၊ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြ၊ မူဆလင္ေတြ အေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အဆံုးသတ္ဖို႔ ေတာင္းဆို တာဟာလည္း ဒါဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ မဟုတ္ပါဘူးလို႔လည္း Rachel Vincent က ေျပာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အခုခ်ိန္မွာ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ တိုက္တြန္းရသလဲ ဆုိတဲ့အေပၚမွာေတာ့ သူ က အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“ဘာေၾကာင့္ ခုခ်ိန္မွာ ထုတ္ျပန္တာလဲ ဆိုတာကေတာ့ အေၾကာင္းရင္းတခ်ိဳ႕ ရွိပါတယ္။ သိပ္မၾကာခင္တုန္းကပဲ က်မတို႔ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္တခ်ိဳ႕၊ အမ်ိဳးသမီး ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ၆ ဦးကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက အေျခအေနေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလို၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဆက္ၿပီးရွိေနတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူေတြရဲ႕အာ႐ံုစိုက္မႈရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ ဆုိတာေတြကို နည္းလမ္းရွာ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူစလင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ခဲ့တာ အခုဆိုရင္ တႏွစ္ထဲ ၀င္လာခဲ့ပါၿပီ။ တခါ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းမွာလည္း အစိုးရနဲ႔ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တို႔အၾကား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပ်က္ျပယ္ခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ကစလို႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျပန္လည္ျဖစ္ပြားလာခဲ့တာ ခုခ်ိန္ထိ ပဋိပကၡ မေျပလည္ေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလထဲ ႏွစ္ပတ္လည္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ခုလို ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ျပန္ တိုက္တြန္းဖို႔ ျဖစ္လာခဲ့ရတာပါ။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ေဒသခံရခိုင္လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ မူဆလင္ေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ စတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့တာမွာ လူေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အိုးအိမ္မဲ့ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ မိတၳီလာနဲ႔ တျခားၿမိဳ႕နယ္ ေဒသေတြမွာလည္း ဘာသာေရးအသြင္ အၾကမ္းဖက္အဓိက႐ုဏ္းေတြ ဆက္တိုက္ဆိုသလို ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး၊ ထိခိုက္ ေသဆံုး ဒဏ္ရာ ရမႈေတြလည္း အမ်ားအျပား ရွိခဲ့တာပါ။
ကခ်င္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ ေကအုိင္အို အၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ပ်က္ျပယ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လက စလို႔ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္လည္ ျဖစ္ပြား ခဲ့တာမွာ ျမန္မာအစိုးရဘက္ က လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ တပ္အင္အား အလံုးအရင္းသံုး တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ကခ်င္ေဒသခံ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အိုးအိမ္ေတြကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသလို ေသဆံုးသူေတြလည္း အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီလို ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အဆံုးသတ္ေအာင္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ေတာင္းဆိုေနတာျဖစ္ပါတယ္။
အခုျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ၁၂ ဦးကေတာ့ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံက Mairead Maguere နဲ႔ Betty Williams၊ အာဂ်င္တီးနားႏုိင္ငံက Adolfo Perez Esquivel ၊ ေတာင္အာဖရိကက ဘုန္းေတာ္ႀကီး Desmond Tutu ၊ Costa Rica က Oscar Arias ၊ Guatemala ႏိုင္ငံက Rigoberta Menchu Tum ၊ အေရွ႕တီေမာက Jose Ramos Horta ၊ အေမရိကန္က Jody Williams ၊ အီရန္ႏုိင္ငံက Shirin Ebadi၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက Muhammad Yunus ၊ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံက Layman Gbowee နဲ႔ ယီမင္ႏိုင္ငံက Tawakkol Karman တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။(VOA)
No comments:
Post a Comment