မီးေလာင္ဗံုးသံုး ႏွိမ္နင္းမႈ အေမရိကန္ ကန္႔ကြက္

ကိုသားညြန္႔ဦး (VOA)
ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္း လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္း ဆႏၵျပသူေတြကို လံုၿခံဳေရးတပ္က အင္အားသံုး ၿဖိဳခြင္းခဲ့ရာမွာ Phosphorus ပါတဲ့ မီးခိုးဗံုးေတြ အသံုးျပဳခဲ့တယ္ ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ဒီလို အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ ဓာတုပစၥည္း အသံုးျပဳမႈအေပၚ ကန္႔ကြက္ ေ၀ဖန္ပါတယ္။ လူအုပ္စုကို ကိုင္တြယ္ ထိန္းသိမ္းတဲ့ေနရာမွာ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္း စံထားအတိုင္း လူ႔အခြင့္အေရး က်င့္၀တ္ေတြကို လိုက္နာဖို႔လည္း တိုက္တြန္းပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။


လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္ မတီရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာတဲ့အေပၚမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ သေဘာထားကို မေန႔က ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ပံုမွန္ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ သတင္းေထာက္ေတြ ေမးျမန္းၾက ပါတယ္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာလံုၿခံဳေရး တပ္ေတြအေနနဲ႔ အဓိက႐ုဏ္း ႏွိမ္နင္း ရာမွာ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းက်င့္၀တ္ေတြအတိုင္း ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုမယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန ေျပာခြင့္ရသူ ဗစ္တုိရီးယား ႏ်ဴလန္း (Victoria Nuland) က ေျပာပါတယ္။

“ဒီ အစီရင္ခံစာကို ရရိွထားပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြကို ၿဖိဳခဲြဖို႔ ျမန္မာ လံုၿခံဳေရးတပ္ ေတြဟာ Phosphorus ပါ၀င္တဲ့ မီးခိုးဗံုးေတြ အသံုးျပဳတယ္ ဆိုတာကို အဲ့ဒီမွာ အတည္ျပဳထားပါတယ္။ လူအုပ္စုကို ၿဖိဳခြင္းဖို႔ Phosphorus အသံုးျပဳတာေတြကို က်မတို႔ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ပါ တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းစံထားေတြနဲ႔အညီ လြတ္လပ္စြာ စု႐ံုး ဆႏၵျပခြင့္ကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔၊ ဥပေဒအတိုင္း လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ဖို႔နဲ႔ လံုၿခံဳေရးတပ္ေတြအေနနဲ႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထိန္းထိန္း သိမ္းသိမ္း ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။ ဒီ Phosphorus ဓာတုပစၥည္း ဆိုတာဟာ လူေတြကို အေတာ္ အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္ပါ တယ္။ လူအုပ္စုကို ကိုင္တြယ္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့ တျခားနည္းလမ္းေတြ ရိွပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စတင္ ေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္မွာပဲ ကခ်င္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡနဲ႔အတူ အခုလို လက္ပံေတာင္းေတာင္ အေရးအခင္းဟာလည္း အမ်ား
ျပည္သူၾကား မေက်မနပ္ ျဖစ္မႈေတြ ရိွခဲ့ပါတယ္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းအေပၚ ဆႏၵျပေနၾကတဲ့ သပိတ္စခန္းကို ရဲတပ္ဖဲြ႔က အင္အား သံုး ႏွိမ္နင္းခဲ့ရာမွာ ဆႏၵျပ သံဃာေတာ္ အေတာ္မ်ားမ်ား မီးေလာင္ဒဏ္ရာ ေတြ ရခဲ့တဲ့အေပၚ၊ မေက်နပ္မႈေတြ ကန္႔ကြက္မႈေတြ တိုးလာခဲ့ပါတယ္။

ဒီအေပၚမွာ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္္လို႔ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဦးေဆာင္ေစၿပီး အစိုးရက ဖဲြ႔ေပးခဲ့တာပါ။ အခု အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ အင္အားသံုး ၿဖိဳခြင္းရာမွာ မီးစုန္းဓာတ္လို႔ေခၚတဲ့ Phosphorus ဓာတုပါ၀င္တဲ့ မီးခိုးဗံုးေတြ လံုၿခံဳေရးတပ္ဘက္က အသံုးျပဳတယ္ဆိုၿပီး ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အားေပးကူညီေန သလို၊ တဘက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာဖို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္း အကူအညီ ေပးသြားဖို႔ ရိွတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန ေျပာခြင့္ရသူ ႏ်ဴလန္း က ေျပာသြားပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ အေျခအေန တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာတယ္ဆိုတာ အထင္အရွားပါ။ အစပိုင္းကတည္းက က်မတို႔ ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ၊ ျမန္မာဘက္က ေျခလွမ္းတိုင္း ေျခလွမ္းတိုင္းမွာ၊ ဆက္ဆံေရးလမ္းေတြ ပြင့္လာေစဖို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဘက္က တုံ႔ျပန္ေျခလွမ္း လွမ္းသြားမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီေနရာမွာ အစိတ္အပိုင္း တရပ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ ရဲတပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြရဲ႕ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာ၊ လြတ္လပ္စြာ စု႐ံုးဆႏၵျပခြင့္ စတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာဘက္က ပြင့္လင္းမႈ ရိွလာသေလာက္ က်မတို႔ဘက္ကလည္း အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး အလုပ္ေတြ ဆက္လုပ္ သြားမွာပါ။”

တခ်ိန္တည္းမွာေတာ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ ညိႇႏိႈင္းေရးမႉး ပတ္ထရစ္ မာဖီ (Patrick Murphy) ဟာ မေန႔ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ ရွိေနပါၿပီ။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာရိွစဥ္ အစိုးရအႀကီးတန္းအရာရိွေတြ တာ၀န္ရိွသူေတြနဲ႔ အရပ္ဘက္ လူမႈ အဖဲြ႔အ စည္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။

ရခိုင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေတြအျပင္ စီးပြားေရးနဲ႔ ရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကိစၥ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကိစၥ စတာေတြအေပၚ အေမရိကန္ မူ၀ါဒဆိုင္ရာေတြကို ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ သိရပါ တယ္။

လက္ရိွ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ဒဲရက္ခ္ မစ္ခ်ဲ (Derek Mitchall) ဟာ အရင္ ဒီတာ၀န္မွာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ ျဖစ္ပါတယ္။

No comments: