လမ္းဆံု

 လူတေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ခရီးလမ္းမွာ လမ္းဆံုေတြ အမ်ားအျပားကို ၾကံဳေတြ႕ျဖတ္သန္းရေလ့ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြအတြက္ ဘ၀ခရီးဆိုတာ အေ၀းေျပးလမ္းမၾကီးလိုပဲ ေျဖာင့္ျဖဴးေခ်ာေမြ႕ ေနတတ္ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕လူေတြအတြက္ က်ေတာ့လဲ ဘ၀ခရီးဆိုတာ အေကြ႕အေကာက္ေတြ၊ အတားအဆီးေတြ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ဆူးၾကမ္းလမ္းၾကီး ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုလမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသခ်ာတာကေတာ့ တေန႕ေန႕မွာ ဘ၀အတြက္ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ရတဲ့ လမ္းဆံုေတြကို ၾကံဳေတြ႕ရေလ့ ရွိတယ္ဆိုတာပါပဲ။

ဒီလိုလမ္းဆံုေတြနဲ႕ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့အခါ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီေရြးခ်ယ္မွဳမွာကလဲ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ ေရြးခ်ယ္ရတာ၊ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြက ေရြးခ်ယ္ေပးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႕ အေျခအေနကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကရပါတယ္။ အေျခအေနဆိုတာမွာကလဲ ကိုယ္က ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ ရတဲ့ အရာေတြ ရွိေနတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ႏိုင္သလို၊ ကိုယ္က ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ မရတဲ့ အရာေတြ ရွိေနတဲ့ အေျခအေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္က ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ မရတဲ့ အရာေတြ ရွိေနတဲ့ အေျခအေနမွာ ေရြးခ်ယ္မွဳ လုပ္လို႕မရေတာ့ပဲ အေျခအေနက တြန္းပို႕ေပးလိုက္တဲ့လမ္းကို ေလွ်ာက္ရတာေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ ကၽြန္မဆိုရင္ ငယ္စဥ္ကတည္းက အထက္တန္းပညာ ၀ိဇၨာဘာသာရပ္ေတြျဖစ္တဲ့ ပထ၀ီ၊ သမိုင္း၊ ေဘာဂေဗဒ စတာေတြကို စိတ္၀င္စားပါတယ္။ ရွစ္တန္းေအာင္ျပီးတဲ့အခါ ကိုးတန္းေရာက္ရင္ ၀ိဇၨာလိုင္းကို ေရြးခ်ယ္ဖို႕ ေျခာက္တန္းကတည္းက စဥ္းစားထားခဲ့ပါတယ္။ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ကလဲ ဒါကို ရိပ္မိပါတယ္။ ကၽြန္မစာအုပ္သြားငွားေနက် စာအုပ္ဆိုင္ေတြက ႏိုင္ငံေရး၊ သမိုင္းစတာေတြနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္ေတြ၊ ဘီစီစီအိုင္ အရွဳပ္ေတာ္ပံုလို စာအုပ္ေတြကိုေတာင္ ထြက္ထြက္ခ်င္း ကၽြန္မ ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ဖတ္ရေအာင္ဆိုျပီး ေဘးဖယ္ သိမ္းထားေပးတဲ့ အထိပါ။ ကၽြန္မ ေလွ်ာက္မယ့္ ပညာေရးခရီးလမ္းဟာ ေျဖာင့္ျဖဴးေနသေယာင္ ထင္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မ ရွစ္တန္းေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာပဲ အထက္တန္း သင္ရိုးညႊန္းတန္းက ေျပာင္းသြားပါတယ္။ ၀ိဇၨာနဲ႕ သိပၸံဘာသာရပ္ ေတြကို ေပါင္းျပီး သင္လိုက္ရပါတယ္။ ဒါဟာ ကိုယ္က ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ မရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေနက တြန္းပို႕သြားတဲ့ ၀ိဇၨာလိုလို၊ သိပၸံလိုလို လမ္းေပၚကို ေရာက္သြားရပါတယ္။

တခါ ဆယ္တန္းေအာင္ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းေတြက သံုးႏွစ္ေလာက္ ပိတ္သြားျပန္ပါတယ္။ ဒါကလဲ ကိုယ္က ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ မရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းဆံုတခု ထပ္ေရာက္သြား ျပန္ပါတယ္။ အေ၀းသင္တက္မလား၊ ႏိုင္ငံျခားထြက္မလား၊ ေက်ာင္းဖြင့္တာ ေစာင့္မလား ဆိုတဲ့ ေရြးခ်ယ္မွဳကို ျပဳလုပ္ရေတာ့မယ့္ အေျခအေန ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကိုယ္က ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္မက မိဘအုပ္ထိန္းမွဳေအာက္မွာပဲ ရွိေနျပီး၊ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ မရေသးတဲ့ အခ်ိန္အခါ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မိဘရဲ႕ ေရြးခ်ယ္ေပးမွဳကိုပဲ လိုက္နာရျပန္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ မိဘေရြးခ်ယ္ေပးလိုက္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္ေနစဥ္မွာပဲ အေျခအေနတခုက ကၽြန္မကို လမ္းဆံုတခုေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႕လိုက္ျပန္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ ကၽြန္မဆီမွာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ရေနျပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကၽြန္မကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ေလွ်ာက္မယ့္ ပညာေရးခရီးလမ္းအတြက္ ေရြးခ်ယ္မွဳ တခုကို ျပဳလုပ္လိုက္ရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဘ၀လမ္းခရီးတခုကို ေလွ်ာက္လွမ္းရင္း လမ္းဆံုတခုကို ေရာက္သြားတဲ့အခါ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕မရတဲ့ အရာေတြ ပါ၀င္တဲ့ အေျခအေနမွာ အေျခအေနက တြန္းပို႕လိုက္တဲ့ လမ္းကို ေလွ်ာက္လိုက္ရတာေတြလဲ ရွိတတ္ျပီး၊ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ရတဲ့ အရာေတြ ပါ၀င္တဲ့ အေျခအေန ရွိေနရင္ေတာ့ မိဘေဆြမ်ိဳးကျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္တိုင္ကျဖစ္ေစ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြျပဳလုပ္ရေလ့ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ လုပ္လို႕ရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ မိမိကိုယ္ကို ျပဌာန္းခ်က္ကို ထပ္ျပီး စဥ္းစားဖို႕လိုအပ္လာပါတယ္။ ဥပမာ- အမ္ဘီဘီအက္စ္ဘြဲ႕ရျပီးသူ တေယာက္ဟာ မိမိဘ၀ျပဌာန္းခ်က္ကို ေဆးပညာနဲ႕ အသက္ေမြးတဲ့ ဆရာ၀န္ တေယာက္အျဖစ္ ျပဌာန္းမွာလား၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း မျပဳပဲ ေဆးပညာဘြဲ႕ရရံု ဘြဲ႕ယူထားတဲ့ ဆရာ၀န္ တေယာက္အျဖစ္ ျပဌာန္းမွာလား ဆိုတာကို ကနဦး စဥ္းစားဖို႕ လိုပါတယ္။ ေဆးပညာနဲ႕ အသက္ေမြးမယ္လို႕ စဥ္းစားျပီးတဲ့အခါမွာလဲ သားဖြားမီးယပ္ဆရာ၀န္၊ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ စသျဖင့္ စဥ္းစားျပီး၊ ဆက္ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။

အလားတူပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရးဘြဲ႕နဲ႕ ေက်ာင္းျပီးသြားသူ တေယာက္ဟာလဲ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို ၀င္ျပီး၊ politician အျဖစ္ မိမိဘ၀ကို ျပဌာန္းမွာလား၊ Political activist အျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ႏိုင္ငံေရးေလာကကို ၀င္မွာလား၊ Political Researcherအျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးသုေတသန လုပ္မွာလား၊ ဘြဲ႕နဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ့ အျခားအလုပ္ေတြကို လုပ္မွာလားဆိုတဲ့ မိမိကိုယ္ကိုျပဌာန္းခ်က္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး စဥ္းစားေရြးခ်ယ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ။ စီးပြားေရးဘြဲ႕ ရျပီးသြားသူ တေယာက္ဟာလဲ အေျခအေနေပးမွဳအေပၚမွာ မူတည္ျပီး မိမိဘ၀ျပဌာန္းခ်က္ကို ေရြးခ်ယ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခား နယ္ပယ္ေတြမွာလဲ အလားတူ မိမိဘ၀ျပဌာန္းခ်က္ကို စဥ္းစားျပီး ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။

အေျခအေနနဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ကို စဥ္းစားျပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ အခ်ိန္အခါကို ထပ္ျပီး စဥ္းစားဖို႕ လိုအပ္ပါေသးတယ္။ အခ်ိန္အခါက ေရြးခ်ယ္မွဳတခုခုကို ခ်က္ခ်င္းမျဖစ္မေန လုပ္ဖို႕ လိုအပ္ေနသလား၊ လမ္းဆံုမွာပဲ ေခတၱ ရပ္ေနလို႕ ရေသးသလား ဆိုတာပါပဲ။ အခ်ိဳ႕ လမ္းဆံုေတြမွာက ရပ္ဆိုင္းျပီး time buying လုပ္လို႕ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႕လမ္းဆံုေတြက်ေတာ့လဲ လမ္းတခုခုကိုေတာ့ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း မျဖစ္မေန ေရြးမွ ရပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေန၊ ျပဌာန္းခ်က္နဲ႕ အခ်ိန္အခါေတြဟာ လူတေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ခရီးလမ္းဆံုေတြမွာတင္ အေရးၾကီးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကေန ေနာက္ဆံုးႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ျဖတ္သန္းမွဳ ခရီးလမ္းေတြ အတြက္ပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုဆိုရင္ ကၽြန္မတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ သမိုင္းျဖတ္သန္းမွဳ လမ္းဆံုတခုကို ေရာက္ရွိသြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္၊ အတိုက္အခံ၊ ျပည္သူလူထု အားလံုးတို႕ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္တိုးၾကမယ့္ ေျခလွမ္းတိုင္းဟာ တိုင္းျပည္တခုရဲ႕ အနာဂတ္ကို အဆံုးအျဖတ္ ေပးလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ မရတဲ့ အရာေတြ ပါ၀င္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြ ေပၚထြက္လာသလို၊ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ရတဲ့ အရာေတြ ပါ၀င္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြလဲ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနေပးမွဳေတြအေပၚမွာ တဦးခ်င္းအေနနဲ႕ေရာ၊ သက္ဆိုင္ရာ အစုအဖြဲ႕မ်ား အေနနဲ႕ပါ လမ္းဆံုမွာ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ မမွားၾကဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အိႏၵိယ သမုဒၵရာမွာ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံၾကီးေတြရဲ႕ ပါ၀ါဂိမ္းကစားပြဲထဲမွာ အရုပ္တရုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္တယ္။ ကိုလိုနီစနစ္နဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ထားျခင္းခံခဲ့ရဖူးတဲ့အတြက္ ကိုလိုနီစနစ္ဆိုးရဲ႕ အေမြဆိုးေတြ က်န္ရစ္ေနခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္တယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕ဒဏ္၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ဒဏ္၊ အေတြးအေခၚ ပဋိပကၡေတြရဲ႕ဒဏ္၊ လူမ်ိဳးေရး ပ႑ိပကၡေတြရဲ႕ ဒဏ္၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြရဲ႕ဒဏ္၊ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အိုးမဲသုပ္ခြပ္ခိုင္းတာကို အဟုတ္မွတ္ျပီး ခြပ္ေနၾကတဲ့ ဒဏ္ အားလံုးကို ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံထားခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုမွ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ မရႏိုင္တဲ့ အရာေတြေရာ၊ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ ရႏိုင္တဲ့ အရာေတြ ပါ၀င္ေနတဲ့ ေရာျပြန္းရွဳပ္ေထြးေသာ အေျခအေနေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနပါတယ္။

ဒီအေျခအေနေတြအတြင္းမွာ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ရတဲ့ အရာေတြနဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္လို႕ မရတဲ့ အရာေတြကို ဘယ္လိုခြဲထုတ္ျပီး၊ အတည္ျငိမ္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မလဲ။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ကို ဘယ္လိုျဖစ္ေစလိုသလဲ။ ရွိျပီးသား ျပဌာန္းခ်က္ကို လက္ခံႏိုင္မလား။ လက္မခံႏိုင္ရင္ ျပဳျပင္မလား၊ ဆန္႕က်င္မလား။ ကိုယ္လိုလားတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ရဲ႕ ေတာင္းဆိုမွဳေတြက ဘာေတြလဲ။ ဒီေတာင္းဆိုမွဳေတြထဲက ဘယ္လို အရာကို ကိုယ္က ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္သလဲ။ မိမိကိုယ္ကို ဘယ္လို ျပဌာန္းခ်က္နဲ႕ ဒီအရာေတြကို ျဖည့္ဆည္း ေပးမလဲ။ မိမိရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္၊ မိမိအစုအဖြဲ႕ရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္၊ မိမိပါတီရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ဟာ ျပည္သူအမ်ားလက္ခံတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္နဲ႕ မေသြဖည္ သြားေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္မလဲ။ လမ္းဆံုမွာ ရွိသင့္တဲ့ အခ်ိန္အခါ တခုကို ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္သတ္မွတ္ထားမလဲ။ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေဆာင္ၾကမလား၊ ေစာင့္ဆိုင္းၾကမလား။

ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ လမ္းဆံုမွာ ေရြးခ်ယ္မွဳ တခုခုကို အေႏွးနဲ႕ အျမန္ ကၽြန္မတို႕ေတြ လုပ္ၾကရေတာ့မယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒီလို ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ ကိုယ့္မိတ္ေဆြ၊ ကိုယ့္ေဆြမ်ိဳးအသိုင္းအ၀ိုင္း၊ ကိုယ္နဲ႕ ရင္းႏွီးသူ၊ ကိုယ္ကေလးစားသူ၊ ကိုယ္နဲ႕ အလုပ္အတူတြဲလုပ္ဖူးသူ၊ ကိုယ္ပါ၀င္ထားတဲ့ အဖဲြ႕အစည္း စတာေတြက ေရြးခ်ယ္လို႕ လိုက္လံ ေရြးခ်ယ္ရတာ မဟုတ္ပဲ၊ ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ကို မိမိကိုယ္ကို ဘယ္လို ျပဌာန္းခ်က္နဲ႕ ျဖည့္ဆည္းေပးမလဲ ဆိုတာ မိမိဘာသာ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ေရြးခ်ယ္ျပီးတဲ့အခါမွာ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ လမ္းမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္တူသူေတြနဲ႕ လက္တြဲဖို႕ လိုပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ လက္တြဲရတဲ့ လက္ေတြဟာ လမ္းဆံုကို မေရာက္ခင္က တြဲခဲ့တဲ့ လက္ေတြလဲ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကလဲ ေတြ႕ဆံုၾကံဳခြဲ၊ ေလာကဓမၼတာ လို႕ပဲ ဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ကၽြန္မ ေက်ာင္းသားဘ၀မွာတုန္းက သိပ္ခ်စ္ရတဲ့ သူငယ္ခ်င္း တခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အတူစား၊ အတူသြားရင္း ေက်ာင္းသားဘ၀ကို အတူျဖတ္သန္းခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ အလုပ္ခြင္ထဲ ေရာက္ေတာ့လဲ ဒီလိုပါပဲ။ သိပ္ခင္ရတဲ့ မိတ္ေဆြတခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ဘ၀ခရီးလမ္းက လမ္းဆံုေတြမွာ အေျခအေနအရ ျပဌာန္းခ်က္ေတြ မတူေတာ့တဲ့အခါ လမ္းခြဲခဲ့ရတာပါပဲ။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီလို မတူညီမွဳေတြမွာ လမ္းခြဲရေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိန္ျပန္ေတြ႕ေတြ႕ ခင္မင္ရင္းႏွီးစြဲ ရွိသူေတြနဲ႕ကေတာ့ အျမဲ ရင္းႏွီးေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းဆံုဆိုတာ ဒီလို ေပါင္းစည္းျခင္းနဲ႕ လမ္းခြဲျခင္းတို႕ရဲ႕ သေကၤတလို႕ သတ္မွတ္လို႕ရပါတယ္။

သို႔ေပမယ့္ လမ္းဆံုေတြကို ရန္ျပဳျခင္းရဲ႕ သေကၤတခု မျဖစ္သြားေအာင္ေတာ့ ခံစားခ်က္ကို ဥာဏ္ပညာ၊ အသိတရားေတြနဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ထူးဆန္းတဲ့ အတၱေလးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ငါနဲ႕ မတူ၊ ငါ့ရန္သူလို႕ သတ္မွတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေလွ်ာက္တဲ့ လမ္း မတူရံုနဲ႕ တဘက္နဲ႕ တဘက္ တိုက္ခိုက္ၾက၊ သြားပုပ္ေလလြင့္ ေျပာၾက၊ စြပ္စြဲၾက လုပ္ေနၾကတာက လမ္းဆံုေတြကို ရန္ျပဳျခင္းရဲ႕ သေကၤတအျဖစ္ တြန္းပို႕လိုက္တာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။ အတူတကြ လက္တြဲပါမယ္လို႕ ကတိေပးထားၾကတဲ့ အိမ္ေထာင္ဘက္ ေတြေတာင္ မိမိကိုယ္ကို ျပဌာန္းခ်က္ေတြ မတူညီတဲ့အခါ၊ ညွိႏွိဳင္းလို႕လဲ မရတဲ့အခါ လမ္းခြဲရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူကမွ ဘယ္သူနဲ႕ တသက္လံုး လက္တြဲသြားပါမယ္လို႕ ကတိသစၥာ ျပဳလုိ႕ မရပါ။ ကိုယ္ေမြးသြားတဲ့ သားသမီးေတြေတာင္ အခ်ိန္တန္ရင္ သူ႕လမ္းသူေလွ်ာက္ၾကတာပါ။ ကိုယ္နဲ႕ တသက္လံုးေနမယ္လို႕ ဘယ္သူ႕ကိုမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားလို႕ မရပါ။ လမ္းဆံုတခု ေရာက္ခ်ိန္မွာ လမ္းခြဲၾကရစျမဲပါပဲ။

ဒီလို ေလာကဓမၼေတြကို မဆင္ျခင္ပဲ ကိုယ္နဲ႕ လမ္းခြဲသြားရင္ သစၥာေဖာက္၊ အတူ တြဲမလုပ္ေတာ့ရင္ ငါ့မိတ္ေဆြ စာရင္းထဲက ျဖဳတ္၊ ငါနဲ႕ မတည့္သူနဲ႕ သူတြဲရင္ ငါ့ရန္သူ ဆိုျပီးသာ လုပ္ေနၾကမယ္ဆိုရင္ လမ္းဆံုေတြကေန ဘယ္လမ္းကိုမွ ဆက္မေလွ်ာက္ျဖစ္ၾကေတာ့ပဲ ၀ိုင္းၾကီးပတ္ပတ္ ဒူေ၀ေ၀နဲ႕ ရန္ျဖစ္ရင္းသာ အခ်ိန္ကုန္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ သက္ဆိုင္သူေတြသာမက အျခားလူေတြအတြက္ပါ ၾကားရ၊ နား၀ မခ်မ္းသာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ လမ္းခရီးကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစရံုသာမက အျခားသူေတြကိုပါ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ အခ်ိန္ကုန္၊ လူပမ္းျပီး ဘယ္သူ႕ အတြက္မွ အက်ိဳး မရွိတဲ့ အလုပ္ေတြပါပဲ။ ပထမ လမ္းဆံုတခုမွာ လမ္းခြဲျပီး ေလွ်ာက္ၾကေပမယ့္ အဲဒီလမ္းႏွစ္ခုက တေနရာမွာ ျပန္ဆံုေနတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႕လဲ ဘယ္သူမွ ေသခ်ာတပ္အပ္ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဒီလို ျပန္ဆံုခ်ိန္မွာ လမ္းတခုတည္းကိုပဲ အတူဆက္ေလွ်ာက္ဖို႕ ေပါင္းစည္းျခင္း အေနနဲ႕ ဆံုတာ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ ေခတၱခဏ ၾကံဳၾကိဳက္တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ လမ္းဆံုဆိုတာ လူ႕ဘ၀မွာ မလြဲမေသြ ၾကံဳရမယ့္ အရာတခု ျဖစ္ျပီး၊ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ဒီလို ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္တဲ့အခါ အေျခအေန၊ ျပဌာန္းခ်က္နဲ႕ အခ်ိန္အခါေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕ လိုအပ္လွပါတယ္။ တိုင္းျပည္အေရးေဆာင္ရြက္ဖို႕ စိတ္အားထက္သန္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ကို မိမိကိုယ္ကို ဘယ္လို ျပဌာန္းခ်က္နဲ႕ ျဖည့္ဆည္းေပးမလဲ ဆိုတာ မိမိဘာသာ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ျပီးရင္လဲ လမ္းေၾကာင္းတူသူေတြနဲ႕ လက္တြဲရ ပါတယ္။ ဒီလို လက္တြဲတဲ့အခါမွာ လမ္းဆံုမေရာက္ခင္က လက္တြဲခဲ့သူေတြနဲ႕လဲ လက္တြဲျဖဳတ္ျပီး လမ္းခြဲခဲ့ရတာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းဆံုဟာ ေပါင္းစည္းျခင္းရဲ႕ သေကၤတျဖစ္သလို၊ လမ္းခြဲျခင္းရဲ႕ သေကၤတတခုလဲ ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္ လမ္းဆံုကို ရန္ျပဳျခင္းရဲ႕ သေကၤတတခု မျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ဆင္ျခင္တံုတရား၊ အသိဥာဏ္ေတြနဲ႕ ထိန္းသိမ္းဖို႕ လိုအပ္လွပါေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၊ ၉၊ ၂၀၁၂)

ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရႊ ့ႏိုင္သည္ ။