ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (အပိုင္း-၃)

အျပိဳင္အဆိုင္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ား (competing claims)

Spratlys ကၽြန္းစုမွာ အနည္းဆံုး (၁၉၀) barren islets ေတြ ရွိျပီး၊ အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ခန္႕မွန္း 150,000 square mile ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကၽြန္းေတြဟာ ရံဖန္ရံခါမွာ ပင္လယ္ေရေအာက္မွာ နစ္ျမွဳပ္ေနတာေၾကာင့္ အက်ယ္အ၀န္းတိုင္းတာခ်က္ေတြမွာ ကြဲလြဲမွဳေတြလဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ Spratlys ကၽြန္းစုတည္ရွိရာေနရာဟာ ဗီယက္နမ္ကမ္းရိုးတန္းနဲ႕ မိုင္ (၃၀၀) အကြာမွာ ရွိျပီး၊ ဟိုင္နန္ကၽြန္းနဲ႕ မိုင္ (၆၀၀) အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ရဲ႕ Palawan ကၽြန္းနဲ႕ မိုင္ (၅၀-၉၀) အကြာမွာ ရွိျပီး၊ မေလးရွား state of Sabah နဲ႕ မိုင္ (၁၆၀) အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ ဒီေဒသနဲ႕ပတ္သက္ျပီး စနစ္တက် တိုင္းတာသတ္မွတ္မွဳေတြမရွိပဲ navigation charts ေတြေပၚမွာ "Dangerous Ground" အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရပါတယ္။

တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ၊ ထိုင္၀မ္နဲ႕ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတို႕က ေဒသတခုလံုးကို ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆုိျပဳ ထားၾကျပီး၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွားနဲ႕ ဘရူးႏိုင္း ႏိုင္ငံတို႕ကေတာ့ တစိတ္တပိုင္း ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆိုျပဳထားၾကပါတယ္။ ဘရူးႏိုင္ကလြဲရင္ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သူတို႕အဆိုျပဳခ်က္ကို သက္ေသျပႏိုင္မယ့္ islets ေတြကို သိမ္းပိုက္ထားႏိုင္ၾကပါတယ္။ 

(ပံု-၅။ အျပိဳင္အဆိုင္အျငင္းပြားမွဳမ်ား ျပ ေျမပံု။ Source: Joe Burgess,"Territorial Claims

in the South China Sea," New York Times, May 31, 2012)

အၾကီးဆံုးကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Thitu ကၽြန္းကို ဖိလစ္ပိုင္က သိမ္းယူထားျပီး၊ (၀.၅) square miles ရွိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ အၾကီးဆံုးကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Itu Aba ကိုေတာ့ ထိုင္၀မ္က သိမ္းယူထားျပီး 0.15 square miles ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ကၽြန္းေတြကေတာ့ အၾကီးဆံုးကၽြန္းကေတာင္ 0.1 square miles ပဲ က်ယ္၀န္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံခ်င္းဆီရဲ႕ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မွဳအဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။

(၁) ဘရူႏိုင္း

ဘရူႏိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ေရပိုင္နက္အဆိုျပဳခ်က္က continental shelf တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ကမ္းရိုးတန္းကို တိုးခ်ဲ႕ျပီး အဆိုျပဳထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက တရုတ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္၀မ္၊ ဗီယက္နမ္တို႕ရဲ႕ အဆိုျပဳထားတဲ့ ေရပိုင္နက္နဲ႕ overlap ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘရူႏိုင္းရဲ႕ ေရပိုင္နက္အဆိုျပဳခ်က္က (၁၉၅၄) ခုႏွစ္မွာ ျဗိတိန္အစိုးရက သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ 100-fathom line မွာ အဆံုးသတ္မွဳကေန ေက်ာ္လြန္ျပီး Rifleman Bank အထိ တိုးခ်ဲ႕ အဆိုျပဳထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘရူႏိုင္းအဆိုျပဳခ်က္က UN Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ continental shelf ဆိုင္ရာ Articles 76 နဲ႕ 77 ကို အေျချပဳထားပါတယ္။ သူ႕ေတာင္းဆိုခ်က္မွာ Louisa Reef (မေလးရွားအဆိုျပဳထားေသာ ေနရာ) နဲ႕ Rifleman Bank တို႕ပါ၀င္ပါတယ္။

(၂) တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ

တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ သမိုင္းေနာက္ခံ အေျခအေနေတြကို အေျချပဳထားပါတယ္။ ဟန္မင္းဆက္လက္ထက္ (206 B.C. to 220 A.D.) ကတည္းက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ကို တရုတ္ငါးဖမ္းသမားေတြက အသံုးျပဳခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး တရား၀င္နယ္ေျမပိုင္နက္ အဆိုျပဳခ်က္က (၁၈၈၇)ခုႏွစ္မွာ ျပင္သစ္နဲ႕ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ treaty နဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ Tonkin ပင္လယ္ေကြ႕နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး နယ္ေျမခြဲေ၀ေရး အခ်က္အလက္ေတြ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဒီ treaty အရ Tonkin Gulf ပင္လယ္ေကြ႕အပါအ၀င္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းက ကၽြန္းစုေတြ ကိုပါ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း အဆိုျပဳပါတယ္။

(၁၉၄၇)ခုႏွစ္မွာ တရုတ္အစိုးရျပည္ထဲေရးဌာနက ထုတ္တဲ့ ေျမပံုထဲမွာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲက ကၽြန္းေတြကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားတဲ့ လိုင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေျမပံုနဲ႕ပတ္သက္လို႕ တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္ေတြ မျပဳလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ တရုတ္နဲ႕ ထိုင္၀မ္တို႕က ဒီေျမပံုေပၚမွာ အေျချပဳျပီး ေရေျမပိုင္နက္ အဆိုျပဳခ်က္ကို ျပုလုပ္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီေျမပံုမွာ eleven dotted lines ေတြ ပါ၀င္ျပီး၊ ဒီလိုင္းေတြထဲက ကၽြန္းေတြအားလံုးက တရုတ္ပိုင္နက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ nine dotted lines အျဖစ္ ျပန္ျပီးျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။

(၁၉၅၈) ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံက "Declaration of Territorial Sea" ကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာပါတယ္။ အဲဒီမွာ တရုတ္ရဲ႕ territorial sea ကို ေရမိုင္ (၁၂) မိုင္ထပ္ခ်ဲ႕ထားျပီး၊ Spratly (Nansha) Islands, Taiwan, the Paracels, Macclesfield Bank, and the Pescadores တို႕ကို တရုတ္ပိုင္နက္အျဖစ္ ေၾကျငာထားပါတယ္။ (၁၉၉၂) ခႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ "Law on the Territorial Waters and their Contiguous Areas" မွာ ေရမိုင္ (၂၄) မိုင္ရွိတဲ့ Contiguous Zones ကို ထပ္မံျဖည့္စြက္ျပီး၊ (၁၉၅၈) ခုႏွစ္ ေၾကျငာခ်က္ကို အတည္ျပဳ ထားပါတယ္။ ထိုင္၀မ္အေရွ႕ဘက္က Senkaku islands ေတြကိုလဲ ထပ္မံထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ဒီလို အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး လိုအပ္လာရင္ စစ္အင္အားသံုးဖို႕ကိုလဲ ဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။

(၁၉၇၄) ခုႏွစ္မွာ ဗီယက္နမ္ေတြဆီကေန Paracel Islands ကို တရုတ္ေရတပ္က သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကParacel Islands ေတြကို Xisha Islands လို႕ေခၚတြင္ျပီး (၁၉၈၈) ခုႏွစ္မွာ Hainan Island province ထဲမွာ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ Spratlys က ကၽြန္းေတြကို တရုတ္ရဲ႕ ပထမဦးဆံုး သိမ္းပိုက္မွဳက (၁၉၈၈) မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၈၈) မွာ Spratlys ထဲက reefs ေတြကို သိမ္းယူျပီး၊ Fiery Cross Reef မွာ စစ္အေျခစိုက္စခန္း တည္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ တျခား reefs ေတြကိုလဲ ထပ္မံသိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၉၅) အေစာပိုင္းမွာေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္က သူ႕ေရပိုင္နက္အျဖစ္ ေၾကျငာထားတဲ့ Mischief Reef မွာ "fisherman's structures" တည္ေဆာက္မွဳနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ တရုတ္အၾကားမွာ တင္းမာမွဳေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

(၃) မေလးရွား

မေလးရွားရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ continental shelf ေပၚမွာ အေျချပဳထားျပီး၊ Spratly ရဲ႕ အေရွ႕ပိုင္း၊ ေတာင္ပိုင္းကၽြန္းစုေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳခ်က္က တရုတ္၊ ထိုင္၀မ္၊ ဗီယက္နမ္တို႕ရဲ႕ အဆိုျပဳထားတဲ့ေနရာေတြနဲ႕ ထပ္တူျဖစ္ေနျပီး၊ ဖိလစ္ပိုင္က အဆိုျပဳထားတဲ့ reefs ေတြနဲ႕လဲ ထိစပ္ေနပါတယ္။ (၁၉၇၉) ခုႏွစ္မွာ တရား၀င္ေျမပံုထုတ္ျပန္ျပီး၊ အဆိုျပဳခ်က္ကို စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ (၁၉၈၃) ခုႏွစ္မွာ အေျခခ်စစ္စခန္းတခုကို Swallow Reef မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး၊ (၁၉၉၁) ခုႏွစ္မွာေတာ့ airstrip တခုကိုပါ ထပ္မံအင္အားျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္းေပၚမွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားစင္တာတခုကိုပါ ထပ္မံတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ Mariveles နဲ႕ Ardasier Reefs ေတြကိုလဲ (၁၉၈၆) ခုႏွစ္မွာ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။

(၄) ဖိလစ္ပိုင္

ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ နီးစပ္တဲ့ Kalayaan Islands ေတြကို ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆိုျပဳခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ မနီလာက တာ၀န္ရွိသူမ်ားက Kalayaans ကၽြန္းေတြဟာ Spratlys နဲ႕ သီးျခားျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအဆိုျပဳခ်က္ေတြက တရုတ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္၀မ္နဲ႕ ဗီယက္နမ္တို႕ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ overlap ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္တပ္ေတြက ကၽြန္းအခ်ိဳ႕ကို (၁၉၆၈) ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၁) ခုႏွစ္မွာေတာ့ Kalayaan Islands ကၽြန္းေတြလို႕ အမည္သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၈) ခုႏွစ္မွာ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္နယ္ေျမပိုင္နက္ျဖစ္လာျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးနဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေန တည္တံ့ေရးအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ကၽြန္းေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းအဆိုျပဳခ်က္ေတြဟာ လက္ရွိေခတ္နဲ႕ မကိုက္ညီေတာ့ေၾကာင္း ဖိလစ္ပိုင္က ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေရွးေခတ္သမိုင္းေၾကာင္းအေျချပဳ အဆိုျပဳခ်က္ေတြအရၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွားနဲ႕ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတို႕မွာလဲ ေရွးေခတ္အခါက တရုတ္ငါးဖမ္းသမားေတြက ဒီကၽြန္းေတြအားလံုးကို ယာယီစခန္းခ်တဲ့ ေနရာေတြအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။

(၅) ထိုင္၀မ္

ထိုင္၀မ္ကေတာ့ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းက U-shaped line အတြင္းမွာရွိတဲ့ Spratly Islands အပါအ၀င္ ကၽြန္းအားလံုးကို သူ႕ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္နယ္ေျမအျဖစ္ အဆိုျပဳထားပါတယ္။ ဒီကၽြန္းေတြအားလံုးကို Itu Aba (Taiping) ကၽြန္းကေန ထိန္းခ်ဳပ္မယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ Itu Aba ကၽြန္းေပၚမွာ မရင္းစစ္သည္ (၁၀၀) ေက်ာ္ စခန္းခ်တပ္စြဲထားျပီး၊ ေရဒါ စခန္း၊ မိုးေလ၀သဌာနနဲ႕ power plant တခုပါရွိပါတယ္။ ကၽြန္းေပၚမွာ ဆက္သြယ္ေရးဌာနတခုကို ထပ္မံတည္ေဆာက္ေနျပီး airstrip တခုကိုပါ ထပ္ျဖည့္မယ့္ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။

(၆) ဗီယက္နမ္

ဗီယက္နမ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ ျပင္သစ္ဆီကေန လြတ္လပ္ေရးရယူျပီးကတည္းက Spratlys နဲ႕ Paracels ကၽြန္းစုေတြရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မွဳကိုပါ ရရွိျပီးျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။ ျပင္သစ္က Spratly ကၽြန္းစုကို (၁၉၂၉) ခုႏွစ္ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ခံနယ္ေျမအျဖစ္

ေၾကျငာခဲ့ျပီး၊ (၁၉၃၀) ခုႏွစ္မွာ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၃၃) ခုႏွစ္မွာ Spratly ကၽြန္းစုထဲက ကၽြန္းကိုးကၽြန္းကို တရား၀င္သိမ္းယူျပီးေၾကာင္း ျပင္သစ္က ေၾကျငာပါတယ္။ (၁၉၅၁) ခုႏွစ္မွာ Spratly Islands ကိုပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ဗီယက္နမ္က ေၾကျငာခဲ့ျပီး၊ (၁၉၅၆) ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ဗီယက္နမ္က ထပ္မံအတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၆၁) ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ဗီယက္နမ္က ကၽြန္းေတြကို ဗီယက္နမ္နယ္ေျမပိုင္နက္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ဒါဟာ ေတာင္ဗီယက္နမ္ရဲ႕ ေၾကာျငာခ်က္သာျဖစ္ျပီး၊ ေျမာက္ဗီယက္နမ္ကေတာ့ (၁၉၅၆) ခုႏွစ္ကေန (၁၉၇၅) ခုႏွစ္ ကာလအတြင္းမွာ တရုတ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို လက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။ ေျမာက္ဗီယက္နမ္က ထုတ္ေ၀တဲ့ ေျမပံုေတြနဲ႕ ေက်ာင္းသံုးသင္ခန္းစာေတြမွာ တရုတ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္အတိုင္း ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္က ကၽြန္းေတြကို တရုတ္က ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းတာတယ္လို႕ တရုတ္ႏိုင္ငံက ေၾကျငာထားပါတယ္။

(၇) အင္ဒိုနီးရွား

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက UNCLOS က ခြင့္ျပဳထားတဲ့ 200‐mile EEZ ကို အဆိုမျပဳထားပါဘူး။ သို႕ေပမယ့္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းမွာ တရုတ္နဲ႕ ထိုင္၀မ္တို႕က အဆိုျပဳထားတဲ့ ေရပိုင္နက္ေတြက အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ EEZ နဲ႕continental shelf ေတြထဲအထိ ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ Natuna gas field ပါ ပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ အင္ဒိုနီးရွားက ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမွုထဲမွာ အဆိုျပဳခ်က္မလုပ္ပဲ ပါ၀င္လာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအျပိဳင္အဆိုင္ အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႕အတူ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ ခိုင္မာေစဖို႕အတြက္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မွဳေတြ၊ သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ကၽြန္းေတြေပၚမွာ infrastructure တည္ေဆာက္မွဳေတြကလဲ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မွဳ (အထူးသျဖင့္ ေရတပ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မွဳ) ကလဲ တစထက္တစ ၾကီးထြားလာပါတယ္။  ဗီယက္နမ္က Ho Chi Mihn Trail ႏွစ္ငါးဆယ္ျပည့္ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနားမွာ ရုရွားက၀ယ္ယူထားတဲ့ စစ္သေဘၤာေတြကို ထည့္သြင္းျပသထားျပီး၊ Spratlys ကို ကာကြယ္ေနတဲ့ ေရတပ္သားရဲ႕ ပိုစတာကို ခ်ိတ္ဆြဲျပသခဲ့ပါတယ္။ ရုရွားကေန Gepard class frigates ေတြ ထပ္မံ၀ယ္ယူျပီး ေရတပ္အင္အားကို ထပ္မံျဖည့္တင္းထားပါတယ္။

မေလးရွားႏိုင္ငံကလဲ Scorpene Class submarines ေတြ ထပ္မံ၀ယ္ယူျပီး ေရတပ္အင္အားျဖည့္တင္းထားသလို၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကလဲ ေတာင္ကိုးရီးယားကေန Chanbogo Class submarines ေတြနဲ႕ ရုရွားထုတ္ Kilo Class submarines ေတြကို ထပ္မံ၀ယ္ယူျပီး အင္အားျဖည့္တင္းထားပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ Mutual defence Treaty ကို အားျပဳထားျပီး၊ စစ္ေရးပူးတြဲေလ့က်င့္ခန္းေတြကို ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းမွာ အေမရိကန္ ေရတပ္နဲ႕အတူ  ျပဳလုပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမွဳျပႆနာေတြေၾကာင့္ မဟာဗ်ဴဟာအက်ိဳးဆက္ (Strategic implications) မ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

အပိုင္း ၄ ကိုဒီမွာ ႏွိတ္ပါ

ခင္မမမ်ိဳး (၃၀၊ ၉၊ ၂၀၁၂)

ယခင္ အပိုင္းမ်ား ဒီမွာဖတ္ပါ

ကေလးအျဖစ္က ခ်စ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးဆန္ တာကေတာ့ မေကာင္းဘူး။

တစ္ခ်ိန္ က ဇင္ဆရာ နန္းယင္ က ေျပာဖူး တယ္။ “က်ဳပ္ ျပေနတာ လ ကိုပါ။ က်ဳပ္ လက္ညွိဳး ကိုေတာ့ မကိုက္ ၾကပါနဲ႔”

ကေလးေလး ေတြ ဟာ ကိုယ့္ လက္မေလးကို ကိုယ္ စုပ္ေန၊ ကိုက္ေန တတ္တယ္။ မိခင္ (ဝါ) ဖခင္ ျဖစ္သူ ကို လွမ္း ၾကည့္ ၿပီး မၾကာခင္ မုန္႔စား ရ ေတာ့မွာပဲ လို႔ ေမ်ွာ္လင့္ တယ္။ အလားတူ- “ကေလးႀကီး” ေတြ ကလည္း အဲ့လို ပဲ။ ဆရာသခင္ ရဲ႕ လက္ကို လိုက္ ကိုက္ တယ္။ လိုက္ စုပ္တယ္။ ဒါမွသာ မၾကာခင္မွာ အသိတရား ရ ရမွာပဲ လို႔ ေတြးထင္ တယ္။

ကေလးအျဖစ္က ခ်စ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးဆန္ တာကေတာ့ မေကာင္းဘူး။ ရွင္းသန္႔ ေနတဲ့ ကေလးအျဖစ္ ဟာ ေကာင္း တယ္။ ဒါေပမယ့္ “ရွင္းသန္႔ ေန ေယာင္ေဆာင္” တဲ့ ကေလးဆန္ တဲ့ အျဖစ္ဟာ အႏၱရာယ္ ရွိပါတယ္။ စိတ္ ကို အာ႐ံု ေတြ နဲ႔ ဖံုးတဲ့ အခါ – လမ္း ကို ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ၾကည္လင္မႈ ေပ်ာက္ဆံုး တဲ့ အခါ – အႏၱရာယ္ ကို ခြဲျခား ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါကိုပဲ – “မာယာ အပလိန္း လိမ္းက်ံ ေနတယ္” လို႔ ဆရာေတြက – ပမာ ႏိႈင္းဆို တတ္ပါတယ္။ သ႐ုပ္ အားျဖင့္ – သူတို႔က – မိမိ ဦးတည္ရာ ေတြ ကို ေဝဝါး ပစ္တယ္။ ၾကည့္မွ ျမင္မယ့္ ဒီ အျမင္ အတြက္ – အနည္းဆံုးေတာ့ – မ်က္လံုး လိုတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေပတဲ့ – သူတို႔ ေတြက မိမိ မ်က္ခြံ ေတြ ကို ဆြဲပိတ္ ခ်ပစ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဆရာ သခင္ ေတြရဲ႕ ညႊန္ၾကား ေဟာျပ စကားေတြကို ၾကားတဲ့ အခါ – ညႊန္ျပေနတာ ဘာလဲ လို႔ အာ႐ံု ေရာက္ခဲ ၾကေတာ့ တယ္။ ဒါဟာ လမ္းလား – ေလ်ာက္ရမယ့္၊ သြားရမယ့္ တစ္ေနရာလား – စသျဖင့္ ေမ့ေလ်ာ့ သြား တယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ေတာ့ – ဆရာသခင္ ညႊန္ျပေနတဲ့ လက္အစံုကို အသည္းအမည္း လိုက္လုယက္ ၾကေတာ့တယ္။ ေျမပံုကို ေရႊကြပ္ၿပီး သိမ္းထား႐ံုနဲ႔ လိုရာခရီး ေရာက္ၿပီလို႔ ယူဆ ေနတဲ့ သူလို။ ဟိုးေရွ႕က သမုဒၵရာ ျပင္က်ယ္ကို မျမင္ဘဲ၊ ေလွကို ဖက္အိပ္ေနတဲ့ သူလို။ ဒီထက္ လြန္ျခင္း မက လြန္တဲ့ အခါ – အဲ့ ဆရာသခင္ေတြ ရဲ႕ ဟန္ပန္ ကို ေကာ္ပီ ယူတယ္။ လမ္းအဆံုးကို ေရာက္ၿပီးသူ လို – လက္ညိွဳး ေလး တစ္ေထာင္ေထာင္ နဲ႔ – ဘာကို ညႊန္မွန္း မသိ ညႊန္ျပေန ၾကေတာ့တယ္။

ZAYYA မွ

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (အပိုင္း- ၂)

 The Scarborough Shoal incident ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ရပ္မ်ား

(၂၀၁၂) ခုႏွစ္၊ ဧျပီလမွာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ The Scarborough Shoal incident က ကမၻာ့စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုကိုပါ လွဳပ္ရွားသြားေစခဲ့ပါတယ္။ The Scarborough Shoal ရဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္အမည္က Panatag Shoal ျဖစ္ျပီး၊ တရုတ္အမည္က Huangyan Dao ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျဖစ္ရပ္ကို အမည္သံုးမ်ိဳးနဲ႕ သတ္မွတ္ေခၚတြင္ေနၾကပါတယ္။ မနီလာနဲ႕ (၃၅၀) ကီလိုမီတာအကြာမွာရွိျပီး၊ ေဟာင္ေကာင္အေရွ႕ပိုင္းကေန ကီလိုမီတာ (၈၀၀) အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ (၁၉၆၅) ခုႏွစ္မွာ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္က Scarborough's lagoon အနီးမွာ တာ၀ါတခု တည္ေဆာက္ထားခဲ့ပါတယ္။ (၂၀၁၁) ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၆) ရက္ေန႕မွာေတာ့ Scarborough Shoal မွာ ရွိတဲ့ Masinloc town ကို ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမိဳ႕တျမိဳ႕အျဖစ္ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

Scarborough Shoal အနီးတ၀ိုက္မွာ marine resources ေတြမ်ားတာေၾကာင့္ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ တရုတ္ငါးဖမ္း သေဘၤာေတြ ေရာက္ရွိလာတတ္တဲ့ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးက ပိုင္နက္အျဖစ္ ေၾကျငာထားတာေၾကာင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိပါတယ္။ (၁၉၉၈) ခုႏွစ္အတြင္းမွာ တရုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာသားေတြကို ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္က ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၉၉) ခုႏွစ္၊ ေမလမွာ တရုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာတစီးကို ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္ ကင္းေထာက္ေရယာဥ္က နစ္ျမွဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ေရတပ္တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ျပစ္ဒဏ္ေပးဖို႕နဲ႕ ေလ်ာ္ေၾကးေပးဖို႕တရုတ္က ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

 ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ဖိလစ္ပိုင္က ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ (၂၀၀၀) ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလမွာ တရုတ္သေဘၤာေတြနဲ႕ စစ္ေလယာဥ္အခ်ိဳ႕ကို Scarborough Shoal အနီးတ၀ိုက္မွာ ေတြ႕ရွိရတဲ့အတြက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက တရုတ္ႏိုင္ငံကို diplomatic protest ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၊ မတ္လနဲ႕ ဧျပီလေတြ တေလွ်ာက္မွာ ဒိုင္းနမိုက္မ်ား သယ္ေဆာင္လာတဲ့ တရုတ္သေဘၤာေတြကို ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္က ေျခာက္လွန္႕ပစ္ခတ္ျပီး၊ ေဒသတြင္းကေန ထြက္ခြာခိုင္းရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ အမ်ားအျပား ရွိလာပါတယ္။ (၂၀၀၂) ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလမွာ အာဆီယံနဲ႕ တရုတ္တို႕အၾကား Declaration on the Conduct of Parties on the South China Sea သေဘာတူညီခ်က္ရရွိတဲ့အတြက္ ပဋိပကၡေတြက အနည္းငယ္ ျငိမ္သက္သြားပါတယ္။

(၂၀၁၁) ခုႏွစ္၊ ဇြန္လမွာ Scarborough Shoal မွာ ရွိတဲ့ Masinloc town ကို ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမိဳ႕တျမိဳ႕အျဖစ္ အတည္ျပဳေၾကျငာျပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ အၾကီးမားဆံုး စစ္သေဘၤာၾကီးျဖစ္တဲ့ Raja Humabon ကို Scarborough Shoal အနီးတ၀ိုက္မွာ ကင္းလွည့္ဖို႕ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္က ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို တရုတ္ႏိုင္ငံက တုံ႕ျပန္တဲ့အေနနဲ႕ တရုတ္ရဲ႕ အၾကီးမားဆံုး maritime patrol ship ျဖစ္တဲ့ Haixun-31 ကို ဖိလစ္ပိုင္အေနာက္ဘက္ ပင္လယ္ကို ျဖတ္သန္းျပီး စင္ကာပူကို သြားဖို႕ ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတက ေဘဂ်င္းအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံငယ္ေလးေတြကို ျခိမ္းေခ်ာက္အႏိုင္က်င့္မွဳေတြကို ရပ္တန္႕ဖို႕နဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္ေရပိုင္နက္ကို က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ျခင္း မျပဳဖို႕ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

(ပံု ၄ - Scarborough Shoal ျပေျမပံု)

(၂၀၁၂) ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ (၈) ရက္ေန႕မွာ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္ကင္းေထာက္ေလယာဥ္က Scarborough Shoal မွာ တရုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာရွစ္စီး ေက်ာက္ခ်ရပ္နားထားတာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဧျပီလ (၁၀) ရက္ေန႕မွာ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္သားေတြက ငါးဖမ္းသေဘၤာေတြကို တက္ေရာက္စစ္ေဆးခဲ့တာမွာ marine species မ်ား ေတြ႕ရွိရတဲ့အတြက္၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးက တရုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာေတြဟာ တရားမ၀င္ငါးခိုးဖမ္းမွုေတြနဲ႕ ရွားပါးေရသတၱ၀ါေတြကို ဖမ္းဆီးမွဳေတြ ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲ တရုတ္ေရတပ္ ကင္းလွည့္ေရယာဥ္ႏွစ္စင္းျဖစ္တဲ့ China Marine Surveillance 75 (Zhongguo Haijian 75) နဲ႕ China Marine Surveillance 84 (Zhongguo Haijian 84) တို႕က ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္စစ္သေဘၤာ BRP Gregorio del Pilar နဲ႕ တရုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာေတြအၾကားမွာ ၀င္ေရာက္ေနရာယူျပီး၊ တရုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာေတြကို ကာကြယ္ေပးလိုက္ ပါတယ္။ ဧျပီလ (၁၂) ရက္ေန႕မွာေတာ့ ေနာက္ထပ္တရုတ္သေဘၤာတစီးက ေဒသထဲကို ထပ္မံ ၀င္ေရာက္လာတာေၾကာင့္၊ ရိကၡာနဲ႕ ေလာင္စာျဖည့္တင္းရန္ အေၾကာင္းျပျပီး ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္စစ္သေဘၤာက ေဒသတြင္းကေန ထြက္ခြာ ေပးလိုက္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒါနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ရပ္ အမ်ားအျပားျဖစ္ပြားလာပါတယ္။ တရုတ္ထုတ္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ဖို႕ လွံဳ႕ေဆာ္မွဳေတြ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမွာ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ Governor Joey Salceda ဆိုသူက တိုင္းျပည္ရဲ႕ နယ္ေျမနဲ႕ အမ်ိဳးဂုဏ္၊ ဇာတိဂုဏ္ကို တိုင္းတပါးက ျခိမ္းေခ်ာက္လာခ်ိန္မွာ ဖိလစ္ပိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ညီညြတ္မွဳကို ျပတဲ့အေနနဲ႕ တရုတ္ထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ဖို႕ စည္းရံုးေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုသပိတ္ေမွာက္ျခင္းအားျဖင့္ တရုတ္ရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႕ စစ္ေရးအင္အားကို အႏိုင္ယူႏိုင္မွာ မဟုတ္ေပမယ့္၊ တရုတ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံငယ္မ်ားကို စီးပြားေရး၊ စစ္ေရးနယ္ခ်ဲ႕တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာကို ႏိုင္ငံတကာက သတိျပဳမိလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း သပိတ္ေမွာက္သူေတြက ယံုၾကည္ထားၾကပါတယ္။ U.S. Pinoys for Good Governance နဲ႕ ဖေလာ္ရီဒါအေျခစိုက္ ဗီယက္နမ္ အမ်ိဳးသားအင္အားစုေတြကလဲ တရုတ္ပစၥည္းေတြကို သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၂၀၁၂) ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ (၂၀) ရက္ေန႕မွာ ဖိလစ္ပိုင္တကၠသိုလ္ရဲ႕ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာ တိုက္ခိုက္ျခင္းခံခဲ့ရျပီး၊ တိုက္ခိုက္သူေတြက “We come from China! Huangyan Island is Ours ” ဆိုတဲ့ စာတမ္းကို ခ်န္ရစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္တေန႕မွာ “Anonymous #Occupy Philippines” ဆိုတဲ့ အုပ္စုတခု က တရုတ္တကၠသိုလ္၊ မီဒီယာသမဂၢအင္တာနက္စာမ်က္ႏွာကို တို္က္ခိုက္ခဲ့ျပီး "Chinese government is clearly retarded. Scarborough Shoal is ours!” ဆိုတဲ့ စာတမ္းကို ခ်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဧျပီလအတြင္းမွာ ေနာက္ထပ္တိုက္ခိုက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာျပီး ဖိလစ္ပိုင္ရဲ႕ Official Gazette၊ သမၼတရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းဌာန၊ Presidential Museum ႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္စတာေတြ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရပါတယ္။

ေမလေရာက္ေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ကေန တရုတ္ကို တင္ပို႕တဲ့ ဌက္ေပ်ာ္သီးေတြကို တရုတ္က ပိတ္ဆို႕ျငင္းဆန္မွဳေတြ ျပဳလုပ္လာပါတယ္။ အရည္အေသြးမျပည့္မီွတာကို အေၾကာင္းျပျပီး သေဘၤာလိုက္ ျပန္ပို႕တာေတြအထိ ျဖစ္ပြားလာပါတယ္။ တရုတ္အာဏာပိုင္ေတြက ဖိလစ္ပိုင္ကေနတင္ပို႕တဲ့ နာနတ္သီးနဲ႕ အျခားသစ္သီး၀လံ မ်ားကိုလဲ စနစ္တက် စစ္ေဆးဖို႕ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္လာပါတယ္။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ တရုတ္ႏိုင္ငံကေန ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံကို အလည္အပတ္ခရီးသြားမယ့္ ခရီးစဥ္ေတြကို တရုတ္ဘက္က ရပ္စဲမွဳေတြ ျပဳလုပ္လာပါတယ္။

ေမလ (၁၁) ရက္ေန႕မွာ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ ေဟာင္ေကာင္တို႕မွာ ဆႏၵျပပြဲေတြ ျဖစ္ပြားလာခဲ့ပါတယ္။ မနီလာျမိဳ႕ တရုတ္သံရံုးအနီးမွာ တရုတ္ရဲ႕ မူ၀ါဒေတြကို ဆန္႕က်င္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး၊ လူ (၅၀၀) ခန္႕ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံက တရုတ္သံတမန္ေရးရာ မစ္ရွင္ေတြမွာလဲ ဆႏၵျပပြဲေတြ ျပဳလုပ္မယ္လို႕ ဆႏၵျပပြဲကို ဦးေဆာင္က်င္းပသူေတြက ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ မနီလာအေျခစိုက္ တရုတ္သံရံုးက ဆႏၵျပပြဲေတြ ျဖစ္ပြားခ်ိန္မွာ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြ သံရံုးအနီးကို မလာဖို႕ သတိေပးတားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္၀မ္ကလဲ ဖိလစ္ပိုင္မွာ ေနထိုင္တဲ့ ထိုင္၀မ္ႏိုင္ငံသားတရုတ္မ်ားအတြက္ အလားတူသတိေပးခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဖိလစ္ပိုင္သံရံုးေရွ႕မွာလဲ ဖိလစ္ပိုင္လူမ်ိဳး (၂၀၀) ေလာက္သြားေရာက္စုေ၀း ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ေဟာင္ေကာင္ဆႏၵျပပြဲကက်ေတာ့ တရုတ္ရဲ႕ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မွဳအဆိုျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံတဲ့အေနနဲ႕ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ ဖိလစ္ပိုင္သံရံုးအနီးမွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြက သံတမန္ ၀န္ထမ္းေတြကို အိတ္ဖြင့္ေပးစာတေစာင္ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအိတ္ဖြင့္ေပးစာမွာ Scarborough Shoal ကို တရုတ္က ပိုင္ဆိုင္ခဲ့တာ (၁၂၇၉) ခုႏွစ္၊ Yuan Dynasty လက္ထက္ကတည္းက ျဖစ္ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါတယ္။ ေမလ (၁၂) ရက္ေန႕မွာေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္၊ ဖိလစ္ပိုင္သံရံုးေရွ႕မွာ တရုတ္လူမ်ိဳး ငါးဦးက "Huangyan Island will always belong to China" နဲ႕ "Keep your hands off Huangyan Island" ဆိုတဲ့ စာတမ္းမ်ားကို ကိုင္ေဆာင္ျပီး ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

မၾကာခင္မွာပဲ Scarborough Shoal အနီးက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္မွာ ေမလ (၁၆)ရက္ေန႕မွ ၾသဂုတ္လ (၁) ရက္ေန႕အထိ ငါးဖမ္းျခင္း မျပဳၾကဖို႕ တရုတ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ကလဲ တရုတ္ရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္ကို အသိအမွတ္မျပဳပဲ ေမလ (၁၆) ရက္ေန႕မွ ဇူလိုင္လ (၁၅) ရက္ေန႕အထိ ငါးဖမ္းျခင္း တားျမစ္ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာပါတယ္။ ယခုစာေရးခ်ိန္ စက္တင္ဘာလအထိ ေနာက္ထပ္ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မွဳမ်ား မျဖစ္ပြားေသးေပမယ့္ Scarborough Shoal အနီးတ၀ိုက္မွာကေတာ့ တရုတ္သေဘၤာေတြနဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္သေဘၤာေတြ အျပန္အလွန္ ေနရာယူထားၾကဆဲျဖစ္တာေၾကာင့္ မဟာဗ်ဴဟာပညာရွင္ေတြကေတာ့ "cold standoff" အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Scarborough Shoal နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အျငင္းပြားမွဳေတြ မျပီးဆံုးေသးခ်ိန္မွာပဲ (၂၀၁၂)ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၁) ရက္ေန႕မွာ တရုတ္ျပည္သူ႕လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (PLA) ေရတပ္ရဲ႕ missile frigate Dongguan ဟာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၊ Palawan ကၽြန္းရဲ႕ ေရမိုင္ေျခာက္ဆယ္အကြာမွာရွိတဲ့ Half Moon Shoal ကို ေရာက္ရွိျပီး ကင္းလွည့္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လာျပန္ပါတယ္။ Half Moon Shoal ဟာ Spratly Islands ရဲ႕ တစိတ္တပိုင္းျဖစ္ျပီး၊ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပိုင္နက္ျဖစ္ေၾကာင္း တရုတ္ဘက္က ေၾကျငာထားသလို၊ ဖိလစ္ပိုင္ကလဲ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ internationally defined exclusive economic zone (EEZ) အျဖစ္ အဆိုျပဳ ေၾကျငာထားပါတယ္။ ဒီေဒသကို တရုတ္ေရတပ္စစ္သေဘၤာေတြ ျဖတ္သန္းသြားလာခဲ့ဖူးျပီး၊ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္နဲ႕ ထိေတြ႕တဲ့ incidents ေတြ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရုတ္ေရတပ္က ျဖတ္သန္းသြားလာတာမဟုတ္ေတာ့ပဲ ကင္းလွည့္လာတာကေတာ့ ပထမဦးဆံုးအၾကိမ္ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ တာ၀န္ရွိသူေတြအၾကားမွာ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္လာပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္တကၠသိုလ္၊ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေလ့လာေရးသိပၸံက ႏိုင္ငံျခား စစ္သေဘၤာေတြအေနနဲ႕ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ေရပိုင္နက္အတြင္းကို ၀င္ေရာက္ျပီး ကင္းလွည့္ပိုင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေၾကျငာခဲ့ပ့ါတယ္။

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲမွာ စစ္ေရးထိေတြ႕မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာႏိုင္မလားဆိုတာကိုေတာ့ ယေန႕အခ်ိန္ထိမွာ ဘယ္သူမွ တပ္အပ္ေသခ်ာ မေျပာႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။ ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမွဳေတြကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းဖို႕ကိုေတာ့ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံအမ်ားစုနဲ႕ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံမ်ားက တိုက္တြန္းေနၾကဆဲပါ။ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး မူ၀ါဒမ်ားကိုလဲ သုေတသန အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ပညာရွင္မ်ားစြာက တင္ျပေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ သံတမန္ေရး၊ စစ္ေရး ထိေတြ႕မွဳေတြ ျဖစ္ပြားသြားေစႏိုင္မယ့္ triggers နဲ႕ drivers ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ျပီး၊ ဘယ္လို စီမံခန္႕ခြဲ သင့္တယ္ဆိုတာကိုလဲ ေဆြးေႏြးေဖာ္ထုတ္ေနၾကပါတယ္။ Scarborough Shoal incident ဟာ တရုတ္နဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္တို႕အၾကားမွာ ျဖစ္ပြားလာတာ ျဖစ္ေပမယ့္၊ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အေရးသာ စစ္ေရးထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မွဳေတြအေနနဲ႕ ၾကီးထြားလာခဲ့ရင္ တိုက္ရိုက္ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ အျခားႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ သြယ္၀ိုက္ အက်ိဳးစီးပြားရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတို႕ကိုပဲ စစ္ပြဲထဲ ဆြဲသြင္းသလို ျဖစ္လာႏိုင္တာေၾကာင့္၊ လူအမ်ားက ရင္တမမနဲ႕ ေလ့လာသံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။ အခုဆက္လက္ျပီး ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းက ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမွဳေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ တရုတ္၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဗီယက္နမ္၊ ဘရူးႏိုင္း၊ ထိုင္၀မ္တို႕ရဲ႕ အျပိဳင္အဆိုင္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ား (competing claims) နဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာအက်ိဳးဆက္မ်ား (strategic implications) ကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (အပိုင္း-၁ ကို - ဒီမွာယူပါ)

(အပိုင္း ၃ ကို - ဒီမွာၾကည့္ပါ)

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ခင္မမမ်ိဳး (၂၉၊ ၉၊ ၂၀၁၂)

ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရႊ ့ႏိုင္သည္ ။

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (အပိုင္း-၁)

နိဒါန္း

အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း စစ္မက္ျဖစ္ပြားေစမယ့္ ပဋိပကၡျဖစ္ႏိုင္ေခ်အရွိဆံုး ေနရာတခုကို လက္ညွိဳး ထိုးျပပါဆိုရင္ မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာသူအမ်ားစုက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ကို လက္ညွိဳးထိုးျပၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ ေလ့လာခ်က္ေတြမွာ ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္အေရးက ထိပ္ဆံုးကေန ေနရာယူထားခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ

ထူးျခားတဲ့ သူမ

ထူးျခားတဲ့ သူမရဲ့အရည္အခ်င္း စစ္ခင္းလို႔မရတာေသခ်ာတယ္(ကဗ်ာ - ကိုဗလိုင္)

ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရႊ ့ႏိုင္သည္ ။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ကုလအေထြေထြညီလာခံ မိန္႔ခြန္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အေလးေပးေျပာ

သမၼတဦးသိန္းစိန္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားေနစဥ္

ကုိသားညြန္႔ဦး

27.09.2012

ဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ ျမန္မာအစိုးရအႀကီးအကဲတဦး အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ အခု မၾကာခင္အခ်ိန္အတြင္းမွာ မိန္႔ခြန္း စကား ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီမိန္႔ခြန္းထဲမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြ ဘယ္အေၾကာင္းအရာေတြကို အဓိကထား ေျပာသြားသလဲ ေစာင့္ၾကည့္ သတင္းယူေနတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက ေျပာျပေပးထားပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အခု ေျပာသြားတဲ့မိန္႔ခြန္းမွာ အားလံုးေစာင့္ေမွ်ာ္ ယူဆထားတဲ့အတုိင္းပါပဲ လက္ရိွ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြကို အဓိကေဇာင္းေပးၿပီး ေျပာသြားတာပါ။ လက္ရိွ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြမွာ စိန္ေခၚခ်က္ေတြရိွၿပီး။ ေအာင္ျမင္မႈေတြဟာ အခက္အခဲေတြၾကားကရရိွခဲ့တာလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစီအစဥ္ေတြကို ေနာက္မဆုတ္ပဲ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္က ႏိုင္ငံတကာကို ဂတိေပး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

“အခုခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြ ေပၚေပါက္ေနသလို စိန္ေခၚမႈအသစ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုေတာင္းတဲ့ အခ်ိန္ကာလ အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံျပည္သူမ်ားဟာ အံ့ၾသသင့္ဖြယ္ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ေဆာင္က်ဥ္းႏိုင္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ယခုလို သမိုင္းဝင္အခ်ိန္မွာ မိဘျပည္သူမ်ားအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမၼတအျဖစ္နဲ႔ တာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ေနရျခင္းကို မ်ားစြာ ဂုဏ္ယူမိပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ လြန္ခဲ့ေသာ တႏွစ္ခြဲခန္႔က စတင္တာဝန္ယူခဲ့ခ်ိန္ကစၿပီး ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို လႊတ္ေတာ္၊ တရားေရးမ႑ိဳင္၊ တပ္မေတာ္၊ တုိင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနဲ႔ အဓိက အားျဖင့္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ တက္ညီ လက္ညီ ေနာက္ျပန္ မလွည့္စတမ္း ပံုေဖာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ယခင္က အာဏာသံုးရပ္ကို တေပါင္းတည္း က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ အာဏာပိုင္ အစိုးရစနစ္ကေန ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းက်ၿပီး အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈစနစ္ေတြ ပါတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနေပမယ့္လည္း ဂုဏ္ယူဖြယ္၊ အားတက္ဖြယ္ ထင္ရွားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ေပၚထြက္လာေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။”

အခုလက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ မတူကဲြျပားတဲ့ အုပ္စုေတြ အားလံုး ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ထဲမွာ ပါ၀င္လာႏိုင္ဖို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ စိတ္ရွည္ သည္းခံၿပီးေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုလည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တဦးသာမက တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီရဲ့ ဥကၠဌတဦးအေနနဲ႔ လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီဆိုၿပီး႔ အမည္ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေျပာပါတယ္။

“အရင္က ႏိုင္ငံေရး အဓိက အတိုက္အခံ အင္အားစုေခါင္းေဆာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္လ္ ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္လည္း လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္တဦးအေနနဲ႔သာမက ယခုအခါမွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဆုိင္ရာ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီရဲ့ ဥကၠဌအေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ စင္ျမင့္ကေန ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ဒီရက္သတၱပတ္အတြင္းမွာေတာ့ သူမအေနနဲ႔ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ မွာ ရွိေနပါတယ္။ သူမရဲ့ ဒီမိုကေရစီႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မွာ ဂုဏ္ျပဳခံေနရတာေတြ ကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသားတေယာက္အေနနဲ႔ က်ေနာ္ ဝမ္းေျမာက္ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအရ တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈဟာ က်ေနာ္တို႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ့ ႏုိင္ငံေရး ဂုဏ္သေရကို ျမင့္တင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုျမွင့္တင္ႏိုင္ မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈကို တည္ေဆာက္ၿပီး ျပည္သူမ်ားရဲ့ လူေနမႈဘဝျမွင့္တင္ေရးအတြက္ အထူး လိုအပ္တဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြကို အာမခံ ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။”

အခုအေထြေထြညီလာခံမွာေျပာတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သာမကပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတဦးျဖစ္တဲ့ တခ်ိန္က ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသန္႔ရဲ့ စြမ္းေဆာင္ရည္ ကိုလည္း သမၼတရဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ခ်ီးက်ဴးၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ေနာက္ တုိင္းရင္းသားေတြ နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈေတြ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ ကိစၥကို လည္း ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။

လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျပာလို႔ရွိရင္ ဒီလပိုင္း ဒီရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ အာရံုစိုက္မႈခံရတာကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးကိစၥရပ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပသနာရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သူ႔ရဲ့မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ဒါကို အခ်ိန္ယူၿပီး ေျဖရွင္းရမယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္က ဆုိပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ မီွတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ ျပည္သူအားလံုး လူမ်ိဳးမေရြး၊ ဘာသာမေရြး၊ က်ားမမခြဲပဲ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း နဲ႔ လံုလံုျခံဳျခံဳေနထိုင္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အေရးရွိတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။  ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ဘက္လိုက္မႈကင္းမႈ၊  အာမခံခ်က္ေပးထားတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့အမ်ိဳးသားအဆင့္၊ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တရပ္ကို က႑နယ္ပယ္အသီးသီးနဲ႔ ဟိႏၵိဴ၊ မြတ္ဆလင္၊ ဗုဒၶဘာသာ၊ ခရစ္ယာန္ ဘာသာေပါင္းစံုမွ ျပည္သူမ်ား ေလးစားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေပးၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုလည္း ဒီေကာ္မတီအေနနဲ႔ က်ေနာ္ဆီကို တင္ျပလာမွာျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ကိစၥနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းလို႔ ထင္သာျမင္သာရွိေစရန္နဲ႔ မိမိတို႔အေနနဲ႔ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ ေနေၾကာင္း သိရွိ ၾကေစ ရန္ အစၥလာမ္ပူးေပါင္းေရး၊ ေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔ OIC ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔နဲ႔  အာဆီယံ၊ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ၊ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္မ်ား စတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔မ်ားကို ရခုိင္ျပည္နယ္ကို မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ သြားေရာက္ေလ့လာဖို႔ စီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကူညီေထာက္ပံ့လိုတဲ့ အဖြဲ႔မ်ားကိုလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုစလံုးကို ခြဲျခားမႈမရွိပဲ အကူအညီေပးမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ကူညီေထာက္ပံ့ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးထားပါတယ္။”

အရင္တုန္းက ျမန္မာစစ္အစိုးရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ ႏိုင္ငံေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ အေတာ္ေလး မေျပမျပစ္ရိွခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးဟာ ဒီႏွစ္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ထူးထူးျခားျခားတိုးတက္လာတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံသြားလိုတယ္လို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္က မိန္႔ခြန္းမွာ ထည့္ေျပာပါတယ္။

“ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အလြန္နက္နဲ ခက္ခဲၿပီး စိတ္ရွည္ဖို႔လိုအပ္တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ေကာင္းစြာ သတိျပဳမိပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကုလသမဂၢနဲ႔ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းတရပ္လံုးအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူမ်ားရဲ့ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို နားလည္ေထာက္ခံမႈနဲ႔ အကူအညီမ်ားေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ခ်ဥ္းကပ္နည္းအသစ္ေတြနဲ႔ ရႈျမင္ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ပိုမိုလုပ္သာကိုင္သာရွိတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္တခုကို ဝိုင္းဝန္းဖန္တီးေပးဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ျပည္ပအကူအညီမ်ားကို သပ္သပ္ မွီခိုရပ္တည္ျခင္းထက္ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ပူးေပါင္းလက္တြဲေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဆႏၵရွိပါတယ္။”

ျမန္မာသမၼတဦးသိန္းစိန္ အခုလို မိန္႔ခြန္းေျပာဆိုတာဟာ ႏွစ္ ၅၀အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ တဦးအေနနဲ႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာဆိုမႈလည္းျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ အခု မိန္႔ခြန္းကို  ခ်ဳပ္ၾကည့္လို႔ ရွိရင္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးလိုမႈ၊ ေနာက္ ဒီမိုကေရစီေရး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိစၥရပ္ေတြကို အဓိက ထားၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုသြားတာလို႔ ေျပာရမွာပါ။

ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရႊ ့ႏိုင္သည္ ။

ကိုးရီးယားစစ္ပြဲအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

 ခင္မမမ်ိဳး

-------------------------------------------------------------------------------

NLD လမ္းစဥ္

 NLD လမ္းစဥ္ ျပင္-ဝင္ မွ ဝင္-ျပင္ သို႔

ကိုေပါက္ | ၾကာသပေတးေန႔၊ စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၁၉ နာရီ ၄၁ မိနစ္

ဦးဝင္းတင္
(NLD ဗဟို သဘာပတိအဖြဲ႔ဝင္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး)

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။         ။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ၏ ၂၄ ႏွစ္တာ ပါတီသက္တမ္းအတြင္း လုပ္ဟန္
ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သလို လမ္းစဥ္ အေျပာင္းအလဲမ်ားလည္း လုပ္ခဲ့ရသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ စတင္တည္ေထာင္ၿပီးေနာက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဖမ္းဆီးမခံရမီ စုစုစည္းစည္းရွိခဲ့စဥ္က “မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် တာဝန္အရ ဖီဆန္ၾက” ဟူ၍ ေၾကြးေၾကာ္သံတင္ကာ ထိုစဥ္က စစ္အာဏာသိမ္း နဝတ အစိုးရ၏ မတရားမႈမ်ားကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ျခင္းျဖင့္ NLD ပါတီဘဝ စတင္ခဲ့သည္။

၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးအပ္ျခင္းမခံခဲ့ရဘဲ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပါတီဝင္အေျမာက္အမ်ား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံခဲ့ရၿပီး အခ်ဳိ႕မွာ အက်ဥ္းေထာင္တြင္း
ၫႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ဒဏ္မ်ားျဖင့္ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ၾကရသည္။

ယေန႔အခါတြင္ လႊတ္ေတာ္အသီးသီး၌ ပါတီဝင္ အမတ္ ၄ဝ ေက်ာ္ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ရရွိထားသည့္ NLD ပါတီ၏ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ ျဖတ္သန္းမႈမ်ား၊ ပါတီမွတ္တိုင္မ်ား၊ လုပ္ဟန္ႏွင့္ လမ္းစဥ္အေျပာင္းအလဲမ်ားကို သိရွိႏိုင္ရန္ အတြက္ ပါတီ တည္ေထာင္စဥ္ကတည္းက အေရးပါေသာ ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္ခဲ့သည့္ သတင္းစာဆရာၾကီး ဟံသာဝတီ ဦးဝင္းတင္ အား မဇၥ်ိမမွ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္။

NLD အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟာ ၈၈၈၈ အေရးေတာ္ပံုၾကီးကေန ေပါက္ဖြားလာၿပီးေတာ့ ဒီ အေရးေတာ္ပံုၾကီးရဲ႕ ရလဒ္တခုလို႔ ေျပာႏိုင္မလားခင္ဗ်။

ေျပာႏိုင္တာေပါ့ဗ်ာ။ ပါတီထဲမွာ သေဘာထားကြဲသြားၿပီးေတာ့

ဒီအေျခခံဥပေဒဟာ စစ္အာဏာ တည္ၿမဲေရး၊ သို႔မဟုတ္ရင္လည္း စစ္ၾသဇာ ေလာင္းရိပ္နဲ႔ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးကို စစ္အာဏာကေန ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီးရင္ အသက္ဆက္ဖို႔အတြက္ လုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔က လက္မခံဘူး။ ဒီေန႔ဒီခ်ိန္ထိလည္း လက္မခံဘူး။

အျပင္ေရာက္သြားတဲ့ (ပထမဆံုး ဥကၠ႒) ဦးေအာင္ႀကီးလို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေတာင္မွ ၈၈၈၈ ထဲမွာ ပါခဲ့တာပဲ။ ေဒၚေအာင္ဆန္း
စုၾကည္ ေရာ၊ က်ေနာ္တို႔ေရာ ၈၈၈၈ မွာ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး NLD
ေခါင္းေဆာင္မႈ တခုလံုးလိုလိုဟာ ၈၈၈၈ ကေန ေပါက္ဖြား
ၿပီးေတာ့ လူၾကီးေတြ၊ လူငယ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္
အမ်ဳိးစံု ဒီထဲမွာ လာၿပီးေတာ့ ဆံုၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ NLD ဟာ ၈၈၈၈ အေရးေတာ္ပံုၾကီးကေန ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ႏုိင္ငံေရးရလဒ္တခု ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

ပါတီ တည္ေထာင္ခဲ့စဥ္က ထားရွိခဲ့တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြဟာ အခုလို ၂၄ ႏွစ္အၾကာမွာ ဘယ္ေလာက္ထိေပါက္ေရာက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္မလဲခင္ဗ်။

က်ေနာ္ေျပာႏိုင္တာကေတာ့ ဒီေန႔ဒီခ်ိန္မွာ ဒီမိုကေရစီေတာ့ မျဖစ္ေသးဘူး။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အရိပ္အေယာင္ေတြေတာ့
ေပၚလာၿပီ။ စစ္အာဏာပိုင္ေတြဆီက အေမြဆက္ခံထားတဲ့ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲတို႔၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ပါမယ္တို႔ ေၾကြေၾကာ္ရတဲ့အေျခအေနမ်ဳိး ေရာက္လာရတဲ့ အက်ဳိးရလဒ္ဟာ NLD ရဲ႕ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၄ ႏွစ္ ကာလပတ္လံုး ေသြးေတြ၊ ေခၽြးေတြ ရင္းၿပီး ၾကိဳးပမ္းခဲ့ရတဲ့ ရလဒ္တခုျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

ပါတီရဲ႕ ေအာင္ပြဲ မွတ္တိုင္ၾကီးတခုျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲကိုေရာ ဒီေန႔အခ်ိန္အခါမွာ ဘယ္လို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုႏိုင္မလဲခင္ဗ်။

၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ဟာ NLD ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကို ျပည္သူလူထုက လက္ခံတယ္။ NLD ရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္မႈကို
ျပည္သူက လိုက္ခဲ့တယ္။ NLD ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို သေဘာတူညီခ်က္ ေပးလိုက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါ တယ္။ ၁၉၉ဝ ဆိုတာ ၈၈ ရဲ႕ ညီညြတ္ေရးကာလ မၿပိဳေသးတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။ ႏွစ္ႏွစ္ေတာင္မွ မျပည့္ေသးတဲ့ အခ်ိန္။ ဒီ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ဟာ ျပည္သူေတြက စစ္အာဏာရွင္ စိုးမိုးမႈကို ျငင္းပယ္လိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္းခြဲမႈျဖစ္တယ္ ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို နဝတ အစိုးရက အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းမရွိတဲ့ေနာက္ ဂႏၶီခန္းမ အစည္းအေဝးျဖစ္လာၿပီး လႊတ္ေတာ္ေခၚယူေရး ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး ေစာေမာင္တို႔က ၁/၉ဝ ထုတ္ျပန္ၿပီး ဟန္႔တားပိတ္ပင္လိုက္ပါတယ္။

အာဏာလႊဲေျပာင္းေရးကို ျငင္းဆန္လို႔ရေအာင္ စစ္အစိုးရ လုပ္တဲ့နည္းကေတာ့ အေျခခံဥပေဒတခု ေရးဆြဲရမယ္။ အေျခခံဥပေဒ မရွိဘဲနဲ႔ အာဏာလႊဲေျပာင္းမႈ မျပဳႏိုင္ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ အခ်ိန္ဆြဲဖို႔အတြက္ ‘အမ်ဳိးသားညီလာခံ’ ဆိုတာကို
ေခၚတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ‘အမ်ဳိးသားညီလာခံ’ ဆိုတာကို အေစာၾကီးကတည္းက က်ေနာ္တို႔ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။

အဲဒီ အမ်ဳိးသားညီလာခံ ေညာင္ႏွစ္ပင္ ကေန ေပၚထြက္လာတဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္၊ အေျခခံဥပေဒဟာ စစ္အာဏာ တည္ျမဲ
ေရး၊ သို႔မဟုတ္ရင္လည္း စစ္ၾသဇာ ေလာင္းရိပ္နဲ႔ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးကို စစ္အာဏာကေန ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီးရင္ အသက္ဆက္ ဖို႔အတြက္ လုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔က လက္မခံဘူး။ ဒီေန႔ဒီခ်ိန္ထိလည္း လက္မခံဘူး။ ေပၚထြက္လာတဲ့ အခ်ိန္ကလည္း လက္မခံခဲ့ဘူး။ ဒီေန႔ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ေရာက္ေနေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ လုပ္မယ့္ ဦးတည္ခ်က္ ၃ ခ်က္ထဲမွာ တခ်က္အေနနဲ႔ ဒီအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဖို႔၊ ေျပာင္းဖို႔၊ ပယ္ဖ်က္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေတာ့ ‘၂၁ ရာစု

‘ေရႊဂံုတိုင္’ နဲ႔ ‘၂ဝ၁၁ ႏိုဝဘၤာ ၁၈ ဆံုးျဖတ္ခ်က္’ ရဲ႕ ကြာျခားခ်က္က ဘာလဲဆိုရင္ ေရႊဂံုတိုင္တုန္း က ေျပာခဲ့တာက အေျခခံဥပေဒ ျပင္ေပးရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္မယ္။ ‘ျပင္-ဝင္’ လိုင္းနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွာ က်ေတာ့ “အေျခအေနေတြ ေျပာင္းသြားတဲ့ အတြက္” ဆိုၿပီးေတာ့ ‘ဝင္-ျပင္’၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၿပီး အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး လုပ္မယ္ ဆိုၿပီး ျဖစ္လာတယ္။

ပင္လံုညီလာခံ’ လုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာဆိုထားခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း ထပ္မၾကားရေတာ့ပါဘူး။

ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဒီလိုညီလာခံေခၚဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ဘူး။ ဒါက ျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေန။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က နဂို ကတည္းကိုက ‘၂၁ ရာစု’ လို႔ ေသခ်ာေခၚရတာက ၂၁ ရာစုမွာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ Technology (နည္းပညာ)နဲ႔
သံုးၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားေတြ ဖလွယ္ၿပီးေတာ့ ညီလာခံက်င္းပႏိုင္ေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုၿပီး
ေျပာတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါလည္း ဒီေန႔ထိ အခက္အခဲေတြ ရွိတုန္းပဲလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေႏွာင့္ေႏွး
ၾကန္႔ၾကာေနေသာ္လည္းပဲ အေျခအေနေပးတာနဲ႔ ပင္လံုညီလာခံမ်ဳိး လုပ္ၿပီးေတာ့ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔ပဲ ျပည္ေထာင္စု အစစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ ယံုၾကည္တာကေတာ့ ဒီေန႔ထိ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရွိပါတယ္။ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြလည္းပဲ ရွိပါတယ္ လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ပါတီက ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ‘ေရြဂံုတိုင္ ေၾကညာစာတမ္း’ပါ အခ်က္ေတြ အျပည့္အဝ မရရွိခဲ့ေသာ္လည္းဘဲ ပါတီ ျပန္လည္ မွတ္ပံုတင္ေရး၊ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရးဟာ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။

ေရႊဂံုတိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလေလာက္မွာ လုပ္တယ္။ လူ တရာေလာက္ရွိတဲ့ ဗဟိုေကာ္မတီလို႔ေခၚတဲ့ ပါတီေခါင္းေဆာင္စုက ဆံုးျဖတ္တယ္။ အဲဒီသေဘာထားကိုပဲ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္၊ မတ္လမွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးမွာလည္း (ဒီဥပေဒေတြကို) လက္မခံဘူးဆိုတဲ့မူနဲ႔ ပါတီမွတ္ပံုမတင္ဘူး၊ ေရြးေကာက္ပြဲ မဝင္ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။

သို႔ေသာ္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သမၼတတို႔ ဘာတို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတယ္၊ ေဆြးေႏြးတယ္၊ ေျပာဆိုရင္းကေန ဘာေတြေပၚလာလဲဆိုေတာ့ ပါတီ မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒမွာ အေျခခံဥပေဒကို “ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ပါမည္” ဆိုတဲ့ စကားအစား “ေလးစားလိုက္နာပါမည္” ဆိုတာေလာက္ ေျပာင္းတာ၊ ေနာက္တခါ ပါတီထဲက ေထာင္က်ေနတဲ့
ေခါင္းေဆာင္စုကို ထုတ္ပစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ပုဒ္မတခု။

ဒါေၾကာင့္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ႏိုဝဘၤာလ အစည္းအေဝးကေန ဆံုးျဖတ္လိုက္တာက ပါတီ မွတ္ပံုတင္မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ လည္း ဝင္မယ္လို႔။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈလည္း ရေနၿပီ၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕
ေတာင္းဆိုမႈကလည္း ျမင့္မားေနတယ္၊ ခုနက ပုဒ္မေတြ ျပင္ေပးတာေတြလည္း ရွိေနၿပီ၊ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ‘အသိအမွတ္ျပဳ’ တယ္ဆိုတာေတြ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္တို႔က ထုတ္ေဖာ္ၿပီး လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာတာေတြ ျဖစ္လာေတာ့ အဲဒီမွာ ေဒၚစုရဲ႕ ၾသဇာ၊ ေဒၚစုရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြလည္း ပါတာေပါ့။

ဒီလိုေျပာင္းလဲလာတဲ့ အေျခအေနမွာ လက္လႊတ္လိုက္လို႔ မရဘူး၊ အေျခအေန ေျပာင္းလဲတာနဲ႔ အညီပဲ လိုက္ၿပီးလုပ္ဖို႔ လိုလိမ့္မယ္ဆိုၿပီး ေဒၚစုက တင္ျပတယ္။ အဲဒီ ႏိုဝဘၤာလ ၁၈ ရက္ေန႔မွာလုပ္တဲ့ ညီလာခံက်ေတာ့ ေစာေစာက ေရႊဂံုတိုင္ တို႔၊ မတ္လ ၂၉ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ေျဗာင္းျပန္လွန္ၿပီးေတာ့ ပါတီကို မွတ္ပံုတင္မယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္မယ္ဆိုတာ
ေတြ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ ဘယ္လိုပဲ ဆံုးျဖတ္ဆံုးျဖတ္ မူလ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ေက်ာ္လႊားလို႔၊ နင္းေျခလို႔ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္သြားတယ္။

အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ‘ေရႊဂံုတိုင္’ နဲ႔ ‘၂ဝ၁၁ ႏိုဝဘၤာ ၁၈ ဆံုးျဖတ္ခ်က္’ရဲ႕ ကြာျခားခ်က္က ဘာလဲဆိုရင္ ေရႊဂံုတိုင္တုန္းက
ေျပာခဲ့တာက အေျခခံဥပေဒ ျပင္ေပးရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္မယ္။ ‘ျပင္-ဝင္’ လိုင္းနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ အစည္းအေဝးမွာလည္းပဲ အလားတူ ‘ျပင္-ဝင္’ လိုင္းနဲ႔ပဲ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။ သို႔ေသာ္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွာက်ေတာ့ “အေျခ အေနေတြ ေျပာင္းသြားတဲ့အတြက္” ဆိုၿပီးေတာ့ ‘ဝင္-ျပင္’၊ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပီး အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး လုပ္မယ္ ဆိုၿပီး ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီ ဝင္-ျပင္ လိုင္းကို လက္ခံၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္စုက ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့အတြက္ အားလံုး လက္ခံၾကရတာေပါ့ဗ်ာ။ ပါတီတရပ္ဆိုတာ ဗဟိုေကာ္မတီတခုလံုးရဲ႕ ကန္႔ကြက္သူမရွိ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါတီတရပ္မွာ ဗဟိုေကာ္မတီအေနနဲ႔ အခါအားေလ်ာ္စြာ သံုးသပ္ခ်က္အရ ေျပာင္းလဲဆံုးျဖတ္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။

ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေနေသာ္လည္းပဲ အေျခ အေနေပးတာနဲ႔ ပင္လံုညီလာခံမ်ဳိး လုပ္ၿပီးေတာ့ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔ပဲ ျပည္ေထာင္စုအစစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ ယံုၾကည္တာကေတာ့ ဒီေန႔ထိ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရွိပါတယ္။ လုပ္ငန္းစဥ္ ေတြလည္းပဲ ရွိပါတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

၂၄ ႏွစ္တာ ျဖတ္သန္းမႈမွာ ပါတီ တည္ေထာင္ ကာစက
“မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် တာဝန္အရ ဖီဆန္ၾက” ဆိုတာကေန ‘ေရႊဂံုတိုင္’ အထိ ပါတီရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ‘ျပန္လည္မွတ္ပံုတင္ေရး၊ ေရြးေကာက္ပြဲ
ဝင္ေရး’ ရပ္တည္ခ်က္တို႔ဟာ ေနရာ ေရြ႔ေလ်ာသြားတယ္ ဆိုတဲ့ ေဝဖန္မႈေတြအေပၚမွာေရာ ဘယ္လို တုန္႔ျပန္ သေဘာထားေပးလိုပါသလဲခင္ဗ်။

ႏိုင္ငံေရးက အေျခအေနေတြေပၚမွာ တည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ရတာပဲ။ ပါတီေခါင္းေဆာင္စုရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။

၁၉၈၈ ကတည္းက ကိုင္စြဲခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္အစိုးရမ်ားကို ဆန္႔က်င္မယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာထား၊ မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာ ဟူသမွ် ဖီဆန္မယ္ ဆိုတဲ့သေဘာထား၊ ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စုသစ္ တည္ေဆာက္မယ္ ဆိုတဲ့သေဘာထား၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ့သေဘာထား။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေရာက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ကြဲလြဲမႈ ရွိသလားလို႔ ေမးမယ္ဆိုရင္ စကားလံုးေတြေတာ့ ကြဲျပားမႈ ရွိခ်င္ရွိမယ္။ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ ဒီအတိုင္းပဲ လုပ္ေနပါတယ္။

ဆိုပါေတာ့ “မတရားတဲ့အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် ဖီဆန္ၾက”ဆိုတာ ဒီေန႔ရွိေသးလားလို႔ ေမးရင္ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာ မယ္။ အဲဒီစကားလံုးေတြ မဟုတ္ေပမယ့္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ဒီေန႔ထိ က်င့္သံုးေနတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ အမိန္႔ေတြ၊ ဥပေဒေတြကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔၊ ေျပာင္းလဲဖို႔၊ ျပင္ဆင္ဖို႔ဆိုတာ လႊတ္ေတာ္ ထဲမွာလည္း ဒီကိစၥ ထည့္ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကိစၥကို ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူၿပီး လုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အလားတူပဲ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ တည္ေဆာက္ေရး၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ Federal Union ဖက္ဒရယ္
ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးဆိုတာ ဒီေန႔လည္း ကိုင္စြဲေနတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ လက္တြဲေနႏိုင္ တာ။ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ကိစၥဟာလည္း ဒီေန႔ထိ ကိုင္စြဲလုပ္ကိုင္ေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

လက္ရွိအေနအထားမွာ ပါတီဥကၠ႒အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အေပၚမွာ အယံုအၾကည္ ကဲလြန္းေနတယ္လို႔ေကာ ဆရာ ျမင္မိလားခင္ဗ်။

ဒါကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ဟန္၊ Character ေပါ့ဗ်ာ၊ သူ႔ရဲ႕

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈလည္း ရေနၿပီ၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈကလည္း ျမင့္မားေနတယ္၊ ခုနက ပုဒ္မေတြ ျပင္ေပးတာ ေတြလည္း ရွိေနၿပီ၊ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ ကို ‘အသိအမွတ္ျပဳ’ တယ္ဆိုတာေတြ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္တို႔က ထုတ္ေဖာ္ၿပီး လူသိ ရွင္ၾကား ေၾကညာတာေတြ ျဖစ္လာေတာ့ အဲဒီ မွာ ေဒၚစုရဲ႕ ၾသဇာ၊ ေဒၚစုရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြ လည္း ပါတာေပါ့။

က်င့္ဟန္ တခုပဲလို႔ ေျပာရမွာပဲ။ သူက ဘယ္သူ႔ျဖစ္ျဖစ္
သမၼတ အေပၚတင္ မဟုတ္ဘူး၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္
ေတြနဲ႔ ေျပာမလား၊ ပါတီတြင္းက လူေတြနဲ႔ပဲေျပာမလား၊ သူစိမ္းတရံဆံနဲ႔ပဲ ေျပာမလား သူမွန္တယ္ထင္တဲ့ဟာ၊
ေကာင္းလာၿပီလို႔ထင္တဲ့ဟာကို ဒီလိုပဲ ဟက္ဟက္
ပက္ပက္နဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း၊ ျပတ္ျပတ္သားသား
ေျပာတတ္တဲ့ အေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သူ႔ရဲ႕
Manner ေပါ့ဗ်ာ၊ ကိုယ္က်င့္ကိုယ္ဟန္ပဲလို႔ေျပာလို႔
ရပါတယ္။

သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံေရးအားျဖင့္ လြန္ကဲသလား၊ မလြန္ကဲသလား ဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီေန႔ပါတီျပန္လည္မွတ္ပံုတင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ႏိုင္ခဲ့တာဟာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးသိန္းစိန္အေပၚမွာ ယံုၾကည္ျခင္း အေပၚမွာ မူတည္ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ရလဒ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရလဒ္ဟာ ဘာပဲေျပာေျပာ၊ အေဟာသိကံ မျဖစ္ဘူး၊ အလဟႆ မျဖစ္ဘူး။ ႏို႔မို႔လို႔ရွိရင္ အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ က႑ေကာစ တိုက္ခိုက္ေနရမယ့္ အေနအထား။ အခုဆို ျပည္သူရဲ႕အက်ဳိးကို တရားဥပေဒေဘာင္အတြင္းကေန လုပ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားကို ေရာက္လာ တယ္။ က်ေနာ္တို႔တေတြဟာလည္း ဗမာျပည္ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးမွာ ဦးေဆာင္မႈက႑မွာ မရွိေသာ္ေသးျငားလည္း၊ မွန္မွန္ ကန္ကန္ ပါဝင္လႈပ္ရွားေနတဲ့ အေနအထားရွိတယ္။ ဒါဟာ ဦးသိန္းစိန္ အေပၚမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ ရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေစာေစာကေျပာတဲ့ ယံုၾကည္မႈ လြန္ကဲတယ္လို႔ သတ္မွတ္ခ်င္ လည္း သတ္မွတ္လို႔ရတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဒါဟာ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ေျပာေနတာပဲလို႔လည္း ေျပာလို႔ရတယ္။ ကိုယ့္ဘက္ က သေဘာထားအမွန္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေျပာတယ္လို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ တခုေျပာခ်င္တာက
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ ဆက္ဆံေရးဟာ ဘာပဲေျပာေျပာ အေဟာသိကံေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အခ်ည္းအႏွီး ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ တစံုတရာရွိတယ္။ အဲဒီအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ဘယ္ေလာက္ ဆက္သြားမယ္ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္လို႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ပါတီ ေငြရတုအၾကိဳမွာ ဘာမ်ား ေျပာလိုတာ ရွိပါသလဲခင္ဗ်ာ။

က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ခရီး၊ တာဝန္ေတြဟာ မဆံုးေသးဘူး။ က်ေနာ္တို႔တာဝန္ဟာ မူလဘူတ မူဝါဒမ်ားကိုပဲ ခိုင္ခိုင္ျမဲျမဲ ကိုင္စြဲၿပီး
ေတာ့ ဆက္လက္ခ်ီတက္သြားမွာပဲ။ မူလဘူတ မူဝါဒဟာ ဘာလဲဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီမူဝါဒပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ ပါတယ္။



ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရႊ ့ႏိုင္သည္ ။