ရခုိင္ပဋိပကၡ စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း     29.04.2013(VOA)
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒကိုသာ တရားမွ်တစြာ က်င့္သုံး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာ အမ်ားအျပားကို တားဆီးေကာင္း တားဆီးႏုိင္ခဲ့လိမ့္မယ္လို႔ ရခုိင္ပဋိပကၡမ်ား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ပင္တဦးက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဲ့လိုပဋိပကၡမ်ဳိးေတြ ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးႏုိင္ဖို႔ရာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို ႐ုပ္သိမ္းတာ ဒါမွမဟုတ္ အေရအတြက္ ေလွ်ာ့ခ်တာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ဘူးလို႔လည္း စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က အႀကံေပးထားပါတယ္။

ရခုိင္ပဋိပကၡစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဒီကေန႔လုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ေတြက ရွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့ၾကတာပါ။ အ့ဲဒီသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲကို ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း က ရန္ကုန္ကေန သတင္းေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္ပဋိပကၡ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္က ဧၿပီလ ၂၂ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ အစိုးရဆီ တင္ျပခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္၊ ဦးေက်ာ္ရင္လိႈင္၊ ဦးကိုကိုႀကီး၊ ဦးသူရ ေခၚ ကိုဇာဂနာနဲ႔ ဦးေအာင္ႏုိင္ဦးတို႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲလုပ္ၿပီး ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကတာပါ။

ေဘးဒုကၡသင့္သူေတြအေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈအ၀န္းအ၀ိုင္းနွစ္ခု သဟဇာတျဖစ္ေရး စသည္အားျဖင့္ က႑ ၁၂ ခုအတြက္ အႀကံျပဳခ်က္ အသီးသီးကို စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္က ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဆီ တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ထည့္သြင္း တင္ျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ လူမႈအ၀န္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုၾကား ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ပံုမွန္ အေျခအေန ျပန္ေရာက္ဖို႔ အခ်ိန္ယူရလိမ့္မယ္လို႔ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ေတြက ေျပာၾကသလို၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈဆိုင္ရာကိစၥကို တိုင္းျပည္မွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြအတိုင္း က်င့္သံုး လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္တဦးက ေျပာပါတယ္။

"အဲ့ဒီဥပေဒကိုသာ မွန္ကန္စြာနဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း မွ်တစြာ က်င့္သံုးခဲ့မယ္ဆိုရင္ ျပႆနာ အမ်ားအျပားကို တားဆီးႏုိင္ခဲ့ဖြယ္ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီဥပေဒကို က်င့္သံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ ေဒသဆိုင္ရာ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ တျခားတာ၀န္ရွိသူေတြၾကားမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကို အစီရင္ခံစာမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာထားပါတယ္။" လို႔ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္တဦးျဖစ္သူ ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ က ေျပာပါတယ္။

အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ ထိပ္ဆံုးကလို ပါလာတဲ့ကိစၥကေတာ့ လံုၿခံဳေရးကိစၥပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္က လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ အေရအတြက္ကို ႐ုပ္သိမ္းတာ ဒါမွမဟုတ္ သိသာတဲ့ အေရအတြက္နဲ႔ ေလွ်ာ့ခ်တာမ်ဳိးကို မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ေကာ္မရွင္က အႀကံဳျပဳထားပါတယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာဆိုၾကတာေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေပမဲ့ အိုးအိမ္ပစ္ ထြက္ေျပးသူေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာမွာ သိခဲ့ရတာကေတာ့ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ ဆက္ရွိေစခ်င္တယ္ ဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ေနာက္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေက်ာ္ရင္လိႈင္ က ေျပာပါတယ္။

“လက္ရွိအေျခအေနအတုိင္း စစ္တပ္ကို ဖယ္ရွားသြားေစခ်င္သလား၊ ရွိေစခ်င္သလား ဆိုတဲ့အေပၚမွာ community ၂ ခုစလံုးက စစ္တပ္ေတြ ဖယ္သြားလို႔မျဖစ္ဘူး။ ဖယ္သြားရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒုကၡေရာက္မယ္ဆုိတာ ၂ ခုစလံုးက ေျပာၾကတယ္။ အဲ့ဒါဆို လက္ရွိ အေျခအေနအရဆိုရင္ ရဲကက်ေတာ့လည္း သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္ကိုးစားမႈက နည္းေသးတယ္။ ၂ ဘက္စလံုးက စစ္တပ္ကို လံုၿခံဳေရးအရ - စစ္တပ္မွာက တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံု ပါ၀င္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဟိုဘက္ကို လိုက္မယ္။ ဒီဘက္ကို လိုက္မယ္ ဆုိတာ ရခိုင္ခ်ည္းပဲပါလို႔ရွိရင္ ဟိုလိုျဖစ္မယ္ ဒီလိုျဖစ္မယ္ ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ စစ္တပ္မွာ ကင္းတဲ့အခါက်ေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ဒါကို ေတာင္းဆိုတာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တုိင္ကလည္း ေရွ႕ဆက္ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ နယ္စပ္ေဒသ လံုၿခံဳေရး လုပ္မယ္ဆုိရင္ ဒီ့ထက္ကို ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႔အစည္း လိုအပ္တယ္ဆုိတာကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။”

သူတို႔ ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့သေလာက္ ရခုိင္လူမ်ဳိး ေဘးဒုကၡသင့္သူေတြ ယာယီခုိလံႈေနၾကတဲ့ စခန္းေတြမွာ အကူအညီေတြ အလံုအေလာက္ ရေနၿပီး၊ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ စခန္းေတြမွာေတာ့  အကူအညီေတြကို အလံုအေလာက္ ရမေနဘူးလို႔ ဦးေက်ာ္ရင္လိႈင္က ေျပာသလို ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပး အဖြဲ႔ေတြအေပၚ ေဒသခံေတြရဲ႕အျမင္က သဟဇာတျဖစ္တဲ့ အျမင္မ်ဳိး မရွိတဲ့အေၾကာင္းလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုၿပီး သံုးႏႈန္းေျပာဆိုတာမ်ဳိး မပါတဲ့အေပၚ ေမးခြန္းေတြ ထြက္လာခဲ့ၿပီး၊ ဒီအသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အျငင္းပြားမႈက အေတာ္ ျပင္းထန္ၿပီးေတာ့ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ အေထာက္အထားေတြကို ေလ့လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို မသံုးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးကိုကိုႀကီး က ရွင္းလင္းခဲ့ပါတယ္။

“အခုအခ်ိန္မွာ အဲ့ဒီအသံုးအႏႈန္းကိုယ္တုိင္က ျပႆနာေျဖရွင္းဖုိ႔အတြက္ အခက္အခဲတခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္ တသီးပုဂၢလအေနနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္တေယာက္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ့္သေဘာထား ဘာမွ တိတိက်က် မေျပာေပမဲ့လို႔ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဒီအသံုးအႏႈန္းကို ထည့္သြင္းမထားတာကေတာ့ ျပႆနာ ေျပလည္ေစဖို႔အတြက္ ျပႆနာ ေျဖရွင္းဖို႔ နည္းလမ္းကို ရွာေဖြတဲ့ေနရာမွာ ဒီအသံုးအႏႈန္းကိုယ္တုိင္က က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားေရာ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပင္ပမွာရွိတဲ့ တျခား တုိင္းရင္းသားမ်ားကိုပါ ေမးျမန္းတဲ့ သေဘာထား စစ္တမ္းေတြကို ေကာက္ၾကည့္ၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တို႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို မသံုးႏႈန္းဘဲ ခ်န္လွပ္ပစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အခု ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း တာ၀န္ရွိသူေတြရဲ႕အပိုင္းျဖစ္ၿပီး ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ က အားလံုး လက္ခံသလို တာ၀န္ရွိသူအားလံုးက ေလးေလးနက္နက္ ခံယူၿပီးေတာ့ ဆက္လုပ္သြားမယ္လုိ႔ ေျပာၾကတဲ့အေၾကာင္း ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ေတြက ေျပာပါတယ္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡအတြင္း လူေပါင္း ၁၉၂ ေယာက္ေသဆံုး၊ ၂၆၅ ေယာက္ ဒဏ္ရာရ၊ ေနအိမ္ေပါင္း ၈,၆၀၀ ေက်ာ္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရၿပီးေတာ့ ခန္႔မွန္းေျခ လူေပါင္း ၁၀၀,၀၀၀ အိုးအိမ္စြန္႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတယ္လို႔ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။