က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ အခ်ိဳမႈန္႔ကို ဟင္းထဲမွာထည့့္ၿပီး
စားေသာက္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံၿခားမွာ လံုးဝ မစားသေလာက္ပါပဲ။
စားေသာက္ဆိုင္ေတြကအစ ဟိုတယ္အဆံုး ဆိုသလို ႏိုင္ငံၿခားမွာ အခ်ိဳမႈန္႔ကို
မသံုးစြဲၾကဘူး။ အခ်ိဳမႈန္႔ရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးေတြႏွင့္ ဓါတုေဗဓပါဝင္မႈေတြကို
သိခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ၿမန္မာေတြဟာ ဘယ္ခုႏွစ္ေလာက္က
စတင္သံုးစြဲလာခဲ့ၾကပါသလဲ။
ေနာက္ဆံုးေမးတာ ကြ်န္ေတာ္ မသိပါ။ ဆရာတေယာက္ေတာ့ ၁၉၇၃ မတိုင္ခင္ သံုးစြဲတာ မမ်ားေသးဘူးလို႔ ေရးတာဖတ္ရတယ္။ ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔ကို ျမန္မာျပည္မွာ (အာဂ်ီႏိုမိုတို) လို႔သာ လူသိမ်ားတယ္။ Ajinomoto ဟာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက အစားအေသာက္နဲ႔ ဓါတုပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ (ေကာ္ပိုေရးရွင္း) ရဲ႕ နာမည္သာျဖစ္ပါတယ္။ Aspartame ေခၚတဲ့ အခ်ိဳအတု ထုတ္လုပ္တဲ့ ၉ ဘီလ်န္တန္ ကမာၻ႔ အၾကီးဆံုးလုပ္ငန္း ျဖစ္တယ္။ အခ်ိဳမႈန္႔ကို ဓါတုေဗဒနဲ႔ ေျပာရရင္ Monosodium glutamate (MSG) ျဖစ္တယ္။ ေဒၚလာ ၆၇ သန္းဘိုး ေရာင္းေနရတယ္။
၁၉ဝ၈ မွာ တိုက်ိဳ ဘုရင့္တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡ Kikunae Ikeda ကေန Glutamic acid ကို အရသာထူးေစတဲ့ ဓါတ္အျဖစ္ ပင္လယ္ေမွာ္ထဲကေန စတင္ေဖၚထုတ္ခဲ့တယ္။ ခ်ိဳတာလဲမဟုတ္၊ ငန္တာလဲမဟုတ္၊ ခ်ဥ္တာလဲမဟုတ္၊ ခါးတာလဲမဟုတ္တဲ့ အရသာကို ေပးတယ္။ Suzuki (ဆူဇူကီး) ညီအစ္ကိုေတြကေန ၁၉ဝ၉ ကတည္းက Aji-no-moto ဆိုျပီး ေရာင္းတယ္။ "အရသာရဲ႕ အသဲႏွလံုး" လို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။
MSG ကို သံုးေနၾကတာ ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ခ်ႏိုင္တယ္လို႔ေျပာလဲ မမွားပါ။ အေမရိကားမွာ FDA ကေန ၁၉၇ဝ မွာ အသိအမွတ္ ျပဳေပးခဲ့တယ္။ ဒီကာလအတြင္းမွာ ေလ့လာမႈေတြ အမ်ားၾကီး သုေတသန လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာေရာ ဂ်ပန္က ေလ့လာမႈေတြအရ ေယဘုယ်ေျပာရင္ စိတ္ခ်ရတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။
MSG သက္သက္က အရသာ မထူးေစပါ။ တခုခုနဲ႔ေရာရတယ္။ အသားနဲ႔၊ ငါးနဲ႔၊ အသီးအရြက္နဲ႔ ေရာတာမ်ိဳး လုပ္ရတယ္။ ျမန္မာေတြကေတာ့ လက္ဖက္ထဲ၊ အသုတ္မွန္သမွ်ထဲ ထည့္ၾကတယ္။ ဘယ္ဟင္းထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ ေရာရမယ္ဆိုတာေတာ့ မတူဘူး။ အခ်ိဳမႈန္႔က မ်ားသြားျပန္ရင္လဲ အရသာပ်က္တယ္။ MSG 1 gm/100 ml ထက္ေက်ာ္တာနဲ႔ စားလို႔ မေကာင္းေတာ့ဘူး။
လူ႔ကိုယ္ကေန Glutamate ကို ေက်ခ်က္ႏိုင္ပါတယ္။ အဆိပ္ျဖစ္မႈ အလြန္မတန္နည္းတယ္။ ၾကြက္ေတြကိုစမ္းေတာ့ 15 to 18 g/kg ေပးရင္ ေသေစႏိုင္တာ ေတြ႔ရတယ္။ ဆားကို 3 g/kg ေပးရင္ ေသေစႏိုင္တာမို႔ ၅ ဆနည္းတယ္။ MSG ကို ဝိုင္၊ ဗနီဂါ၊ ေခ်ာကလက္ေတြကို လုပ္သလို Bacterial fermentation (ဗက္တီးရီးယား) သံုးျပီး ကေစာ္ေဖါက္သလို လုပ္ရတယ္။ ေနာက္တဆင့္မွာ ဆား ေရာထည့္ရတယ္။ Soy sauce ပဲငန္ျပာရည္ လုပ္တာနဲ႔လဲ တူတယ္။
MSG ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔ နဲ႔ Sodium chloride ဆားဟာ အျပန္အလွန္ ဓါတ္ျပဳမႈရွိၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔ခပ္ရင္ ဆား ေလွ်ာ့ခပ္ရတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြနဲ႔ မသင့္ဘူး။ ေဆးပညာအလိုအရ ေဘးထြက္ ဆိုက်ိဳးေတြကို စာရင္းေကာက္ေတာ့ ရင္ပတ္နာ၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္ႏွာနီျမန္း၊ ေခြ်းထြက္၊ မ်က္ႏွာထံုက်င္၊ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္၊ အားယုတ္၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္တာေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါနဲ႔ Chinese Restaurant Syndrome “တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္ေရာဂါ” လို႔ ၁၉၆၈ ကတည္းက ေခၚတယ္။ ေဆးပညာအရ MSG Symptom Complex လို႔ ေခၚတယ္။ “တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္ေရာဂါ” ရဲ႕ အေၾကာင္းတရားဟာ MSG လို႔ ၁၉၆၈ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။ အဲဒီကတည္းကေန သုေတသနေတြ လုပ္ၾကေပမဲ့ ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔ နဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ဆက္စပ္မႈကိုေတာ့ သက္ေသမျပႏိုင္ေသးပါ။
တရုတ္ စားေသာက္ဆိုင္တိုင္းက ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔မသံုးလို႔ “တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္ေရာဂါ” လို႔ ေခၚတာ မမွန္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကားမွာ American Diet Syndrome "အေမရိကန္ အစားအေသာက္ေရာဂါ" လို႔ ေခၚလိုက္တယ္။ သူတို႔ဆီမွာ လူတိုင္းစားေသာက္ၾကတဲ့အထဲက တရားခံ (၁) ဟာ KFC chicken (ေကအက္ဖ္စီ) ၾကက္ေက်ာ္ နဲ႔ (၂) က Burger King (ဘာဂါ) ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပထားတယ္။ မတည့္သူမွာ ပန္းနာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သူ႔ေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္တာကို Hot dog headache ေခၚတယ္။
Slow Poisoning of America "အေမရိကန္ေတြကို တေျဖးေျဖး အဆိပ္သင့္ေနျပီ" ဆိုတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ ရွိတယ္။ အေမရိကန္ေတြ အလြန္ဝေစတဲ့ တရားခံလို႔ ဆိုထားတယ္။ စြဲေစတယ္လို႔လဲ ေထာက္ျပတယ္။ အစားအေသာက္ စြဲလမ္းမႈေတြထဲမွာ အရက္၊ ဝိုင္၊ ဆား နဲ႔ ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔ေတြ ထည့္ျပီး ခ်က္ျပဳတ္ ေက်ာ္ေလွာ္တာေတြ ပါတယ္။ The Taste That Kills "ေသေစတဲ့ အရသာ" ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကေတာ့ MSG ကေန ကေလးေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
"သဘာဝအရာ မဟုတ္သမွ် စိတ္မခ်တဲ့ အယူအဆ" ဟာ မလြန္ကဲရင္ ေကာင္းတာခ်ည္းပါဘဲ။
Dr. တင့္ေဆြ
၃-၅-၂ဝ၁၂