ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္က တာဝန္ေတြ ယူၾကေတာ့မယ့္ အေျခအေနကို ေတြ႔ေနရၿပီလို႔ ဒီကေန႔ သရက္ေထာင္ကေန လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ မရမခ်င္း လုပ္စရာရွိတာေတြကို လုပ္သြားမွာျဖစ္သလို ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ ေထာက္ခံသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကိုမင္းကိုႏိုင္က ေျပာပါတယ္။ ေထာင္ကလြတ္ေျမာက္လာၿပီးေနာက္ သရက္ၿမိဳ႕နဲ႔ ေအာင္လံၿမိဳ႕ေတြမွာ ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ျပည္သူရာေပါင္းမ်ားစြာက အားရဝမ္းသာ ထြက္ၿပီး ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ကိုမင္းကိုႏုိင္ရဲ႕ အျမင္ဘယ္လိုရွိသလဲ ဘယ္လိုခံစားရသလဲလို႔ ဘန္ေကာက္႐ံုးက မစုျမတ္မြန္က ေမးတဲ့အခါမွာ ကုိမင္းကိုႏိုင္က အခုလို စေျဖပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔က အထဲမွာကေတာ့ အက်ဥ္းသားပီပီေပါ့ဗ်ာ လူငတ္ေနတဲ့ သူေတြပါ။ အဲဒါ အခု အျပင္ထြက္လာတဲ့အခါ က်ေတာ့ ႀကိဳဆိုၾကပံုေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ခံစားခဲ့သမွ် ဒုကၡသုကၡေတြ အကုန္လံုးကို ေမ့ေပ်ာက္သြားၿပီးေတာ့ အင္အားအသစ္ေတြ ရတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ အခု ျပည္သူေတြရဲ႕ အေနအထားက က်ေနာ္ ၾကည့္ရတာကေတာ့ အေျပာင္းအလဲ တစ္ခုအတြက္ သူတို႔ပါ ၀င္ေရာက္ၿပီးေတာ့ တာ၀န္ေတြ အကုန္ ၀င္ထမ္းၾကေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးကို က်ေနာ္ အတိအက် ေတြ႔ေနရတယ္။ အခု ျပည္သူေတြက က်ေနာ္တုိ႔ လမ္းေတြတေလွ်ာက္မွာ ျပည့္သြားေအာင္လို႔ အားေပးၾကတယ္ဗ်ာ။ ႀကိဳဆိုၾကတယ္ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ စကား အျပန္အလွန္ ေျပာၾကတဲ့အခါမွာ အင္မတန္ အားရဖို႔ေကာင္းတယ္။ ျပည္သူေတြကေတာ့ အေျပာင္းအလဲကို ငတ္ငတ္မြတ္မြတ္ႀကီး ေတာင္းတေနၾကၿပီ။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ တာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြ၊ တာ၀န္ရွိသူေတြ ဆိုတာကေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္၊ လက္ရွိအာဏာကို ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ သူေတြရယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထု ေခါင္းေဆာင္ေတြရယ္၊ တကယ္တမ္း ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ေဖာ္ထုတ္ၾကဖို႔၊ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို လိုက္ေလ်ာၾကဖို႔၊ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္လုိ႔ ဆက္ၿပီး ညိႇႏိႈင္းၾကဖို႔ေတာ့ လိုၿပီလို႔ က်ေနာ္ ျမင္တယ္။”
ဒီကေန႔မွာ ကိုမင္းကိုႏုိင္ လြတ္လာသလိုပဲ တျခား ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုကိုႀကီး၊ ကိုျမေအးတို႔လည္း လြတ္လာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္တို႔ေတြ အားလံုး ျပန္ စုစည္းၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ဆက္လုပ္ဖို႔ေရာ အစီအစဥ္ ရွိပါသလားရွင့္။ -
“က်ေနာ္တုိ႔ေတြက ဒီမိုကေရစီ မရမခ်င္း အလုပ္လုပ္ၾကမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ဟာ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုႀကီးကို စၿပီး ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့အထဲမွာ တပ္ဦးမွာ က်ေနာ္တို႔ ေဒါင္းအလံကိုကိုင္ၿပီးေတာ့ တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့သူေတြပါ။ အဲဒီေတာ့ မၿပီးဆံုးေသးတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ၀တၱရားေတြကို ထမ္းေဆာင္ရဦးမွာပါ။ ဒါက ေသခ်ာပါတယ္။ အင္မတန္ ေသခ်ာတဲ့ကိစၥပါ။”
ေထာင္ထဲမွာရွိေနတဲ့ အခ်ိန္တြင္းမွာ အျပင္မွာျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေတြကို ဘယ္ေလာက္ထိ သိခြင့္ရွိပါသလဲရွင့္။ -
“က်ေနာ္တို႔ ေယဘုယ်ေပါ့၊ ဂ်ာနယ္ေတြေတာ့ ဖတ္ခြင့္ရပါတယ္။ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ပါသေလာက္ေတာ့ သိတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဂ်ာနယ္ေတြဟာ လက္ရွိ အာဏာပိုင္ေတြက ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္ထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ဘက္ကို အသာစီးမရေစမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးက်ရင္ သူတို႔ ျဖတ္ေတာက္ထားတယ္ ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္ ရိပ္မိတယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ျဖတ္ေတာက္ထားတဲ့ သတင္းေလာက္ေတာ့ သိရတယ္ေပါ့ဗ်ာ။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ အခု NLD က ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ဖို႔လည္း ျပင္ေနပါၿပီ။ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာလည္း ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ဖို႔ရွိေနပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာေရာ ကိုမင္းကိုႏိုင္ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ိဳး သေဘာထားပါသလဲရွင့္။ -
“သူတို႔က တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အၿမဲေျပာပါတယ္။ သူတို႔က ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ အႏိုင္ရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြပါ။ သူတို႔မွာ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္၊ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ေဆြးေႏြးေရးက လာတဲ့ အသီးအပြင့္ပဲလို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေတြက ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို တဆာဆာ ေတာင္းရင္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုး ေထာင္ထဲေရာက္ရတာကိုး။ အဲဒီေတာ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး ျဖစ္တယ္ဆိုကတည္းကိုက က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေက်နပ္ၿပီးသားပါ။ အဲဒီ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးက အေျဖတစ္ခု ထြက္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္။ အခုက ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး ၿပီးၿပီ၊ မၿပီးေသးဘူး ဆိုတဲ့ တိက်တဲ့ရလဒ္မ်ိဳးေတာ့ မေတြ႔ရဘူး။ သို႔ေသာ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးထဲက အသီးအပြင့္တစ္ခုေတာ့ သူတို႔ေတြ ႏွစ္ဦး သေဘာတူညီမႈေတြ ရလာၿပီးေတာ့ အခုလို ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို ျပင္ေပးတာ၊ ျပင္ေပးတဲ့အေပၚမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ လိုက္ေလ်ာတဲ့ အေနအထားေတြ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔လည္း မွတ္ပံုတင္တယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မယ္တို႔ ေျပာတယ္လို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။”
အဲဒီအေပၚမွာေရာ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ိဳး ေျပာခ်င္ပါသလဲ။ -
“က်ေနာ္တို႔က ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ပိုင္ရွင္ေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို က်ေနာ္တုိ႔ လိုက္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးသားပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေရြးခ်ယ္ခ်က္ အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ၀ိုင္း၀န္းၿပီးေတာ့ ဆက္ၿပီးေတာ့ အားေကာင္းေအာင္ ၀န္းရံေပးဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။ တစ္ခုရွိတာကေတာ့ မူ၀ါဒ ေရးရာပိုင္း ေျပာၾကမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ့္တစ္ဦးတည္း သေဘာနဲ႔ က်ေနာ္ ဆံုးျဖတ္ဦးမွာ မဟုတ္ေသးဘူး။ မူလအေျခခံကေတာ့ ဒီအတုိင္းပဲ သြားမွာပါ။ က်န္တာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေတြ အားလံုး ျပန္ၿပီးေတာ့ တိုင္ပင္ၾကမယ္။ ၿပီးေတာ့ ပိုမိုသစ္လြင္တဲ့ ပိုၿပီးေတာ့ အက်ိဳးရွိမယ့္ လုပ္ငန္းေတြကို က်ေနာ္တို႔ စၾကမွာပါ။”
အခု ကိုမင္းကိုႏုိင္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာက ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ဒီကေန႔ လႊတ္ေပးလိုက္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါဟာ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြကို တကယ္ လုပ္ေနတာျပခ်င္လို႔ ဒီလိုမ်ိဳး လႊတ္ေပးတယ္လို႔ ျမင္ပါလားရွင့္။ -
“အဲဒါက ဒီလိုရွိေသးတယ္ဗ်။ အခုက ဘယ္သူေတြ က်န္ခဲ့လို႔ ဘယ္သူေတြ လြတ္လာတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔လည္း စာရင္း အတိအက် မသိေသးဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ က်ေနာ္ ေနခဲ့တဲ့ေထာင္ထဲမွာကို ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ က်န္ခဲ့ေသးတယ္ဗ်။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဆိုတဲ့ စကားလံုးအေပၚမွာေတာ့ အျငင္းပြားစရာရွိတာေပါ့။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ နားလည္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဆိုတဲ့စံနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်န္ကိုက်န္ေသးတယ္။ သူတို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အလုပ္ လုပ္ရဦးမယ္။ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ ဒါေတြကို ဟန္ျပမဟုတ္ဘဲ တကယ္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ဆက္လႊတ္ဖို႔ေတာ့ လိုေသးတယ္ဗ်။ ေနာက္တစ္ခုကက်ေတာ့ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး။ အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္ဗ် ဒီဥစၥာက။ က်ေနာ္တုိ႔ေတြက အေမ့အိမ္ကို ျပန္ေရာက္လို႔ မိသားစုထမင္း၀ိုင္းမွာ ဆံုေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မိသားစု ထမင္းပြဲေတြကို စြန္႔ၿပီးေျပးေနရတဲ့ ေတာထဲေတာင္ထဲမွာ သဘာ၀ေဘးဒုကၡေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရတဲ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားကေလးေတြကို က်ေနာ္ အင္မတန္ စာနာတယ္ဗ်။ အဲဒါကို က်ေနာ္ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ သိထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ အလုပ္လုပ္ရဦးမယ္။ ေနာက္တစ္ခါက်ေတာ့ ဒီအစိုးရအေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ တကယ္လုပ္ခ်င္တယ္ ဆိုတဲ့အေျပာေတြကေတာ့ က်ေနာ္ ရႊန္းရႊန္းေ၀ေအာင္ ၾကားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔မွာကလည္း ခက္တာက သု၀ဏၰေက်ာမွာ ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ဆိုတာလိုျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေတြ႔အႀကံဳက သံသယကိုပဲ ျပဌာန္းထားတယ္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္၊ ဒီသံသယေတြ အကုန္လံုးကို က်ေနာ္တုိ႔က ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ ေအာင္ျမင္ေရး၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတဲ့ လက္နဲ႔ေတာ့ ပိတ္ထားရတာေပါ့ဗ်ာ။”
တဆက္တည္း ေမးခ်င္တာက ေထာင္ထဲမွာ ေနရတဲ့အေျခအေန ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။ ကိုမင္းကိုႏုိင္က အႀကိမ္ႀကိမ္လည္း ေထာင္ေတြ က်ခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ ဒီတစ္ႀကိမ္ ေထာင္ထဲမွာ ေနရတဲ့အေျခအေနကို သိပါရေစ။ -
“က်ေနာ္တို႔ အရင္ကထက္စာရင္ေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္တိုင္းဟာ အရင္ထက္သာေအာင္ သူတို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔ဘ၀မွာကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ဘ႑ာေရး ဘတ္ဂ်က္အေျခအေနတို႔၊ လံုၿခံဳေရး အေျခအေနေတြအရေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ မီေအာင္ေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူးေပါ့ဗ်ာ။ သုိ႔ေသာ္ သူတို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ဖို႔အတြက္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာေတြက စိတ္အားထက္သန္မႈ ရွိတာကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေယဘုယ်ေလာက္ေတာ့ ေတြ႔ရပါတယ္။ က်န္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ အခြင့္အေရး ရဖို႔ရယ္၊ ဆက္ၿပီးလြတ္ဖို႔ရယ္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ရဦးမွာကိုး။”
သရက္ေထာင္ကေန ဒီေန႔ မနက္ပိုင္းမွာ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုမင္းကုိႏုိင္ဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတုန္းက ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈအေပၚ ဆႏၵျပခဲ့တဲ့အတြက္ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ ခ်ခံခဲ့ရၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၄ ႏွစ္ေက်ာ္မွာ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။