ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အီးယူက ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ေနရာမွာ

အီးယူက ျမန္မာအေပၚ ဘယ္လုိဒဏ္ခတ္သလဲ

ေဒါက္တာမန္း

၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဧျပီလကုန္မွာ ေနာက္တႏွစ္ သက္တမ္းတုိးတဲ့ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊရဲ့ သမက္ တရုတ္ႏုိင္ငံ ကူမင္း ေကာင္စစ္ဝန္ခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ျဖိဳးဝင္းကုိပါ ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ့ မိသားစုဝင္ ၅ဝဝ ေက်ာ္ စာရင္းမွာ ထဲ့သြင္းထားတာ ေတြ့ရပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အီးယူက ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ေနရာမွာ

-ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ဗီဇာထုတ္မေပးျခင္း၊

-ျမန္မာစစ္သံမွဴးေတြကုိ ႏွင္ထုတ္ျခင္း လက္နက္မေရာင္းျခင္း

-အီးယူႏုိင္ငံေတြမွာရွိတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ ပုိင္ဆုိင္မွဳကုိ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားျခင္း၊

-အီးယူကုိ အထည္အလိပ္တင္သြင္းခြန္ေလ်ာ့ေပးတဲ့ ေယဘုယ်အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ပိတ္ပင္ျခင္းစတဲ့ နည္းေတြနဲ႕ဒဏ္ခတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေဇာ္ျဖိဳးဝင္းကုိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊရဲ့သမီး ေဒၚသႏၱာေရႊနဲ့ အိမ္ေထာင္က်ပီးကထဲက အီးယူ ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ထည့္သြင္းခဲ့တာပါ၊ ခုဆုိရင္ ဦးေဇာ္ျဖိဳးဝင္းဟာ တရုတ္ႏုိင္ငံ ကူမင္းျမို့ ျမန္မာေကာင္စစ္ဝန္ခ်ဳပ္ရုံးမွာ ေကာင္စစ္ဝန္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ တရုတ္ႏုိင္ငံက ဘဏ္ေတြမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေငြစာရင္းဖြင့္ခြင့္မရ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေဒၚလာေငြစာရင္းဖြင့္မရတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေမရိကန္စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မွဳေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္

အီးယူဒဏ္ခတ္စာရင္းကုိ ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ တျခားဝန္ၾကီးေတြပါသလုိ စက္မွဳတစ္ဝန္ၾကီး ဦးေအာင္ေသာင္းအျပင္ သူမိသားစုဝင္ေတြ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြပါ ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ထဲ့ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ့သား ဗိုလ္မွဴး မုိးေအာင္နဲ့ဇနီး၊ ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ႕သား ေအာင္ရီျဖိဳးကုမၸဏီနဲ့ အုိင္ဂ်ီအီးကုမၸဏီ ဒါရုိက္တာ ဦးေနေအာင္၊ ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ့သားလဲျဖစ္ အုိင္ဂ်ီအီးကုမၸဏီဒါရုိက္တာလဲျဖစ္ ဒု ဗိ္ုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကိးေမာင္ေအးသမက္လဲျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မွဴးျပည့္ေအာင္၊ ဦးေအာင္ေသာင္းသမီး ခင္ငုရည္ျဖိဳး၊ ဦးေအာင္ေသာင္းသမီး ေဒါက္တာ သုနဒၵေအာင္၊ ဦးေအာင္ေသာင္းသမီး ေအးျမတ္ျဖိဳးေအာင္အျပင္ ဦးေအာင္ေသာင္း မိသားစုပုိင္တဲ့ ေအာင္ရီျဖိဳးကုမၸဏီနဲ့ Queen Star ကြန္ျပဴတာကုမၸဏီေတြပါ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ အီးယူ ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ပါေနတာ ေတြ့ရပါတယ္၊

ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ့ ေနာက္လုိက္ေတြ စီးပြားေရးအထိနာေအာင္ တင္းက်ပ္တဲ့ ဒဏ္ခတ္မွဳေတြခ်မွတ္ဘုိ့ အီးယူကုိ တြန္းအားေပးေတာ့မယ္လုိ့ ျဗိတိသွ်ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဂၚဒြင္ဘေရာင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ေမြးေန့မွာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိပါတယ္

အီးယူဒဏ္ခတ္မႈဟာ WTO ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႕ ဆန္႔က်င္သလား

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေမြးေန့မွာ ျဗိတိသွ်ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဂၚဒြင္ဘေရာင္းေျပာတဲ့ စကားကုိ တိတိက်က် ေျပာရရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြားကုိ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ တင္းက်ပ္တဲ့ ဒဏ္ခတ္မွဳအသစ္ေတြ က်န္ေတာ္တုိ့ ခ်မွတ္သင့္တယ္-ဒိကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ပီး အီးယူက တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္အေရးယူႏုိင္ေအာင္ က်န္ေတာ္တုိ့ တြန္းအားေပးမယ္-ဒီဒဏ္ခတ္မွဳမ်ိဳးဟာ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ့ သူတုိ့ေနာက္လုိက္ေတြရဲ့ စီးပြားေရးကုိ ထိခုိက္ေစမွာ ျဖစ္တယ္လုိ့ ေျပာဆုိသြားတာပါ။

ျဗိတိသွ်ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဂၚဒြင္ဘေရာင္းေျပာသလုိ အီးယူက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္တာ တကယ္ျဖစ္မျဖစ္ အတိအက် မသိရေသးေပမဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ အီးယူက လက္ရွိ ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ ျပဌာန္းမႈေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္မရွိဘူးလို့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ အခမဲ့လုိက္ပါေပးေနတဲ့ အေမရိကန္ေရွ့ေန Mr Jared Genser နဲ့ နယူးေရာက္ ဥပေဒတကၠသိုလ္ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒ ပါေမာကၡ Mr Robert Howse တုိ့က ယူဆပါတယ္၊

ဒီအေၾကာင္းအေသးစိတ္ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အီးယူက ကုန္သြယ္ေရးဒဏ္ခတ္မွဳဟာ WTO ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ့ခ်ဳပ္ရဲ့ ကုန္သြယ္ေရး ဥပေဒေတြနဲ့ ကုိက္ညီသလားဆုိတဲ့ စာတမ္းမွာ ခုလို ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္

ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ပုိပီးတင္းက်ပ္တဲ့ ဒဏ္ခတ္မွဳမ်ိဳးလုပ္ေရးကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ပီး အီးယူမွာ အေျခအတင္ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ဒီလုိဒဏ္ခတ္မွဳမ်ိဳးက WTO နဲ့ သေဘာတူထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာ တူညီခ်က္ေတြကုိ အီးယူအဖြဲံဝင္ႏူိ္င္ငံေတြက ခ်ိဳးေဖာက္ရာ က်ေလမလားဆုိတဲ့ စိုးရိမ္မွဳေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အီးယူဒဏ္ခတ္မွဳဟာ WTO ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ့ ကုိက္ညီတဲ့အေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အေမရိကန္ေရွ့ေန Mr Genser နဲ့ ပါေမာကၡ Mr Howse တုိ့က အက်ယ္တဝင့္ရွင္းျပထားပါတယ္။

၂ဝဝ၇ ခု ႏုူိဝင္ဘာလမတုိင္ခင္က ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ အီးယူ ဒဏ္ခတ္မွဳေတြ ျပန္ၾကည့္ရင္ ထိေရာက္မွဳနည္းေနပါတယ္-ဥပမာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ စစ္သံမွဴးေတြကို အီးယူႏုိင္ငံေတြက ႏွင္ထုတ္ဘုိ့ ဒဏ္ခတ္မွဳခ်မွတ္ထားတယ္ဆုိေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသံအမတ္ၾကီးအဆင့္ကုိေတာ့ အီးယူက လက္ခံထားတဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္လုိ့ စာတမ္းမွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ျမန္မာစစ္အစိုးရက တရုတ္ ရုရွားနဲ့ အိႏိၷယဆီကေန လက္နက္ေတြရေနတာမုိ့ အီးယူက ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ လက္နက္မေရာင္းေရး ပိတ္ဆုိ့တာလဲ မထိေရာက္ဘူးလုိ့ ေျပာပါတယ္၊

ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ္ အီးယူက ဗီဇာပိတ္ဒဏ္ခတ္ထားေပမဲ့ ႏုိင္ငံတကာညီလာခံေတြ အစိုးရအဖြဲ့မ်ားဆုိင္ရာအစည္းအေဝးေတြက်ေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ တက္ခြင့္ေပးထားတဲ့ ျခြင္းခ်က္ေတြရွိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဥေရာပကုိ အပမ္းေျဖခရီး မလာႏုိင္ေအာင္ ေလာက္သာ အီးယူရဲ့ ဗီဇာပိတ္ဆုိ့မွဳက တတ္ႏုိင္တယ္လုိ့ ေဝဖန္ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိ္င္ငံအေပၚ အီးယူရဲ့ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမွဳပိတ္တဲ့အပုိင္းကုိၾကည့္ရင္ အစိုးရပုိင္ အခ်ိဳရည္ကုမၸဏီေတြ၊ သတၱဴတြင္းေတြစတဲ့ မေျပာပေလာက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြသာမ်ားေနပီး ျမန္မာ့ေရနံနဲ့သဘာဝဓါတ္ေငြလုပ္ငန္း MOGE ၊ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းစတဲ့ အၾကီးစား အစိုးရလုပ္ငန္းေတြမပါဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္ ဒါေၾကာင့္လဲ အီးယူကုမၸဏီေတြက စစ္အစိုးရပုိင္တဲ့ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြကုိ ေငြဆက္ပံ့ပုိးေနႏုိင္တာျဖစ္တယ္-အီးယူအဖြဲ့ဝင္ ျပင္သစ္ပုိင္ Total ေရနံကုမၸဏီတခုထဲကတင္ MOGE ကုိ တႏွစ္ ေဒၚလာသန္း ၄၅ဝ ေလာက္ ရင္းႏွီးေနပါတယ္။

အီးယူရဲ့ တခ်ိဳံ ဒဏ္ခတ္မွဳေတြက်ေတာ့လဲ စစ္အစိုးရက အီးယူနဲ့ အဆက္အသြယ္မရွိတဲ့အတြက္ အလဟသ ျဖစ္ေနပါတယ္-ဥပမာ-ဥေရာပမွာရွိတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အရာရွိေတြရဲ့ ပုိင္ဆုိင္မွဳကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုိတဲ့ေနရာမွာ ဥေရာပမွာ စစ္အစိုးရအရာရွီေတြရဲ့ ပုိင္ဆုိင္မွဳက မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနလုိ့ပါလုိ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အေမရိကန္ေရွ့ေန Mr Genser နဲ့ ပါေမာကၡ Mr Howse တုိ့က ေထာက္ျပထားပါတယ္

ဒီခ်ိဳ့ယြင္းခ်က္ေတြကုိ အီယူရဲ့ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္မွဳမွာ ျပင္ဆင္လုိက္တဲ့အတြက္ သစ္ ေက်ာက္သံပတၱျမား အထည္အလိပ္စတဲ့ ျမန္မာထြက္ကုန္ေတြပါတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးပိတ္ဆုိ့မွဳေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ့ တႏွစ္ကုိ ေဒၚလာ သန္း ၄ဝဝေက်ာ္ဘုိ့ နစ္နာသြားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေမရိကန္ဒဏ္ခတ္မွဳအတုိ္င္းအတာက စစ္အစိုးရအက်ိဳးစီးပြား ထိခုိက္ေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ခဲ့ပါတယ္၊ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ အေမရိကန္စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မွဳက ျပန္တြက္ရင္ အဲဒီႏွစ္မွာ အေမရိကန္ဘဏ္ေတြက ျမန္မာပုိင္ဆုိင္မွဳ ေဒၚလာ ၃သိန္း ၂ေသာင္ဘုိး ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခဲ့ပီး ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၁၃သန္းဘုိးရွိတဲ့ ျမန္မာကုမၸဏီေတြနဲ့ ေငြေပးေငြယူလုပ္မွဳကုိ အေမရိကန္္ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးဌာနက ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။

ကမၻာ့ဘဏ္နဲ့ ႏုိင္ငံတကာေငြေၾကးရံပုံေငြအဖြဲ့ေတြက ျမန္မာစစ္အစိုးရကုိ ေငြမေခ်းေအာင္ အေမရိကန္က ၾသဇာသုံးထားတဲ့အတြက္ စစ္အစိုးရအေနနဲ႕တႏွစ္ကုိ ေဒၚလာ သန္းတရာေက်ာ္ဘုိး ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ နစ္နာသြားေစခဲ့ပါတယ္။

၂ဝဝ၃ ခုကစပီး ျမန္မာသြင္းကုန္ေတြကုိ အေမရိကန္က လက္မခံဘဲပိတ္ဆုိ့ထားခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ဒီကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ပီး WTO ကုိတုိင္တန္းတာမ်ိဳး တခါမွ မလုပ္ခဲ့တာ ေတြ့ရပါတယ္၊ အဲသလုိ ျမန္မာစစ္အစိုးရက WTO ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးအဖြဲ့ကုိ တုိင္ၾကားခဲ့ရင္လဲ စစ္အစိုးရရဲ့ လု့အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မွဳေတြပါ WTO ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးအဖြဲ့က စစ္ေဆးရေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လုိ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အေမရိကန္ေရွ့ေန Mr Genser နဲ့ ပါေမာကၡ Mr Howse တုိ့က ေထာက္ျပထားပါတယ္။

အီးယူဟာ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တုံးကလဲ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ မက္ဆာခ်ဳးဆက္ျပည္နယ္ရဲ့ မက္ဆာခ်ဳးဆက္ ျမန္မာႏုိင္ငံဥပေဒဟာ WTO စည္းမ်ဥိးနဲမညီဘူးဆုိပီး WTO မွာ တရားစြဲခဲ့ပါတယ္၊ ဒီဥပေဒဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ့ စီးပြားလုပ္ေနတဲ့ မက္ဆာခ်ဳးဆက္ျပည္နယ္က ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြကုိ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ့အားလုံးက စီးပြားေရးအဆက္ျဖတ္ေရး ဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိၾကည့္ရင္ အီးယူဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မွဳကုိ ဘယ္ေလာက္ သဲၾကီးမဲၾကီး တုိက္ဘုိ့ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သလဲ ထင္ရွားတဲ့ သက္ေသျဖစ္တယ္လုိ့ အေမရိကန္ေရွ့ေန Mr Genser နဲ့ ပါေမာကၡ Mr Howse တုိ့က ယူဆပါတယ္။

နိဂုံးပုိင္းမေတာ့ အီးယူက ျမန္မာစစ္အစုိးရအေပၚ ကုန္သြယ္ေရး ဒဏ္ခတ္မွဳေတြ ထပ္ပီး တင္းက်ပ္မယ္ဆုိရင္ WTO စည္းမ်ဥ္ိး ဥပေဒေတြနဲ့ ကုိက္ညီတယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္းကုိ Mr Genser နဲ့ ပါေမာကၡ Mr Howse တုိ႔က ဥပေဒရွဳေထာင့္ကေန အေသးစိတ္ရွင္းျပထားပါတယ္။

ဦးသိန္းစိန္အစိုးရတက္ျပီး အီးယူဒဏ္ခတ္မႈတခ်ိဳ႕ကုိ ျပန္ေလွ်ာ့ေပး

ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အီးယူဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈတခ်ိဳံကုိ ျပန္ရုတ္သိမ္းတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရသစ္ထဲက ဒုသမတ စုိင္းေမာက္ခမ္းအျပင္ ၀န္ၾကီး ဒု၀န္ၾကီးတခ်ိဳ့ကုိ ဒဏ္မႈက တႏွစ္ ယာယီ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါျပင္ တခ်ိဳံ အီးယူရဲ့ လူလူခ်င္းစာနာတဲ့အကူအညီေတြကုိ သုံးသပ္မဲ့အဖြဲံအစည္းေတြထဲမွာ အန္အယ္ဒီရဲ့ အခန္းက႑ကုိပါ ျပန္လည္ ထဲ့သြင္းေပးခဲ့တာေတြ့ရပါတယ္။

ဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အရပ္သားအစိုးရသစ္တက္လာပီးေနာက္ပုိင္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ အီးယူဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ျပင္ဆင္သက္တမ္းတုိးတဲ့ေနရာမွာ အရပ္သား၀န္ၾကီး ၄ ဦးနဲ့ အရပ္သားဒု၀န္ၾကီး ၁၈ ဥိးကုိ အီးယူ ဒဏ္ခတ္မႈကေန ယာယီ တႏွစ္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္

တႏွစ္ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးတဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈ အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ အီးယူႏုိင္ငံေတြကုိ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာပိတ္ထားတာ ရုတ္သိမ္းတဲ့အခ်က္နဲ႔ အဲဒီ၀န္ၾကီးေတြရဲ့ ပုိင္ဆုိင္မႈကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ ဖြင့္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အဆင့္ျမင့္ အီးယူကုိယ္စားလွယ္ေတြ သြားေရာက္ေရး ပိတ္ပင္ထားတာကုိလဲ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၃၀ ရက္ထိ ရုတ္သိမ္းေပးထားပါတယ္။

အီးယူဒဏ္ခတ္မႈကေန ယာယီ တႏွစ္ကင္းလြတ္ခြင့္ရတဲ့ အရပ္သား၀န္ၾကီး ၄ ဦးကေတာ့ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီး ေဒါက္တာေဖသက္ခင္ ပညာေရး၀န္ၾကီး ေဒါက္တာျမေအး အားကစား၀န္ၾကီးဌာနနဲ႔ ဟုိတယ္ ခရီးသြားလာေရး၀န္ၾကီးဌာန ၂ ခုလုံး တြဲကုိင္ထားတဲ့ ၀န္ၾကီွး ဦးတင့္ဆန္းနဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ဦး၀႑ေမာင္လြင္တုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒု၀န္ၾကီး ၁၈ ဦးကလဲ အရပ္သားေတြခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ထူးျခားတာက အီးယူဒဏ္ခတ္မႈကေန ယာယီ တႏွစ္ကင္းလြတ္ခြင့္ရတဲ့ စာရင္းမွာ ဒုသမတ စုိင္းေမာက္ခမ္းနဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးလဂ်ြန္ငန္ဆုိင္းတုိ့လဲ ပါ၀င္တာ ေတြ့ရပါတယ္။

ဆုိလုိတာက အရပ္သားလုိ႔ အီးယူက ယူဆတဲ့ ဒုသမတ စုိင္းေမာက္ခမ္းရယ္ ၀န္ၾကီး ၄ ဥၤီးရယ္ ဒု၀န္ၾကီး ၁၈ ဦးရယ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးလဂ်ြန္ငန္ဆုိင္းကလြဲရင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရတဖြဲ႔လုံးက ၀န္ၾကီး ဒု၀န္ၾကီးေတြအျပင္ ျပည္နယ္တုိင္းေဒသၾကီး အသီးသီးက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္သစ္အားလုံးကုိလဲ အီးယူက ခါတုိင္းဒဏ္ခတ္သလုိ ေနာက္တႏွစ္ ဆက္ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့စာရင္းမွာ ထဲ့ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈကေန တႏွစ္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရသူေတြရဲ့ အေျခအေနကုိလဲ ကင္းလြတ္ခြင့္ တႏွစ္ကာလအတြင္း ဆက္ပီး သုံးသပ္သြားမယ္လုိ႔ အီးယူက တိတိက်က် ရွင္းထားပါတယ္။

ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ အစိုးရသစ္ထဲမွာ စစ္တပ္နဲ့ မပတ္သက္သူေတြနဲ့ အီးယူအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းနဲ့ ေဆြးေႏြးရာမွာ အဓိကက်သူေတြကုိ ဒဏ္ခတ္မႈကေန တႏွစ္ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးရတဲ့အေၾကာင္းက အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အနာဂတ္မွာတုိးတက္လာေအာင္ အားေပးဘုိ့အခ်က္-ဒီမိုကေရစီေရး ခုိင္မာဘုိ႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစားဘုိ႔အခ်က္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ျမန္မာအေပၚ အီးယူဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ အီးယူေကာင္စီက ရွင္းလင္းထားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီႏွစ္အတြက္ အီးယူဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ အေသးစိတ္ စာရင္းထုတ္ျပန္ရာမွာ ထိပ္ဆုံးကေန အရင္မရွိခဲ့ဘူးတဲ့ ယခင္ နအဖအဖြဲံ၀င္ေဟာင္းမ်ားဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊနဲံံ မိသားစု-ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေမာင္ေအးနဲ႔ မိသားစု စတဲ့သူေတြကုိ အီးယူက ဆက္လက္ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ျပင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္သစ္ ဗ္ုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လႈိင္နဲ႔ဇနီးကုိလဲ ေနာက္တုိး ဒဏ္ခတ္စာရင္းမွာ ထဲ့ထားပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ စစ္တုိင္းမႉးနဲ့ ဒုစစ္တုိင္းမႈးအသစ္ေတြကုိလဲ ဒဏ္ခတ္ထားသလုိ ေနျပည္ေတာ္တုိင္းမႈးဆုိရင္ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚစန္းစန္းရီကုိပါ ဒဏ္ခတ္ထားပါတယ္။

အက်ဥ္းဦးစီးဌာန အၾကီးအကဲေတြ ရဲတပ္ဖြဲ့အၾကီးအကဲေတြပါ အီးယူက ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ျပင္ အစိုးရစီးပြားေရးေပၚလစီနဲ့ တျခားစစ္အစိုးရနဲ ပတ္သက္ေနသူေတြထံက အက်ိဳးအျမတ္ရသူစာရင္းမွာ ဦးေတဇ-ဦးေအာင္ကုိ၀င္း-ဦးထြန္းျမင့္ႏုိင္ေခၚ စတီဗင္ေလာ ဦးေလာစစ္ဟန္ ဦးခင္ေရႊစတဲ႔ အစိုးရနဲ့ နီးစပ္တဲ့ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးေတြကုိလဲ အေသးစိတ္ထဲ့သြင္းထားပါတယ္။ (ဦးေတဇသား ကုိျပည့္ျဖိဳးေတဇကေတာ့ လန္ဒန္ေရွ့ေနေတြငွားပီး အီးယူကုိတရားစြဲတာ ၂၀၁၂ ခု မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ အႏုိင္ရတဲ့အတြက္ ဒဏ္ခတ္စာရင္းက လြတ္သြားျပီျဖစ္ပါတယ္)။

အရပ္စကားနဲ့ေျပာရရင္ အီးယူအေနနဲ႔ တႏွစ္ပီးတႏွစ္ သက္တမ္းတုိးလာတဲ့ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က ျမန္မာအေပၚ အီယူဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြက္ ျပန္လည္သုံးသပ္ပီး တႏွစ္ထပ္ပီး တုိးတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အီးယူအေနနဲ့ အစိုးရသစ္အေပၚ သူ႔ လုပ္ရပ္ေတြနဲ့ ဆုံးျဖတ္သြားမွာျဖစ္တယ္ဆုိပီး ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အီးယူသံအမတ္ David Lipman က ေျပာပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အစိုးရအဖြဲ့ထဲ အရပ္သားမ်ားမ်ားပါလာတဲ့ လကၡဏာရပ္က တုိင္းျပည္အတြက္ အလြန္လုိအပ္ေနတဲ့ ေပၚလစီသစ္ေတြ ခ်မွတ္ရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ႏုိင္လိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆူိင္ရာ တုိးတက္မႈအေပၚ အားေပး တုံ့ျပန္လုိတဲ့ ဆႏၵရွိတဲ့အေၾကာင္း အီးယူက ထပ္ေလာင္းေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔အီးယူေကာင္းစီ ေၾကျငာခ်က္မွာလဲ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒါျပင္ အီးယူဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ကုမၸဏီမ်ားစာရင္းကုိၾကည့္ရင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္စာရင္းမွာ ကုမၼဏီ ၁၀၉၇ ခုသာ ရွိေတာ့တာမုိ႔ မနွစ္ကစာရင္းထက္ ကုမၼဏီ ၁၁၀ ေလ်ာ့သြားတာေတြ့ရတဲ့အတြက္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီေတြအေပၚ ဒဏ္ခတ္မႈကုိလဲ သိသိသာသာ ေလွ်ာ့ေပးလာတဲ့သေဘာရွိပါတယ္။

ဟုိတုံးကဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက သစ္လုံး သစ္ထုတ္ကုန္ေတြ ေရြ ေၾကးနီစတဲ့ သယံဇာတေတြ ေက်ာက္သံပတၱျမားေတြကုိ အီးယူအဖြဲ႕ႏုိင္ငံေတြကုိ ၀ယ္ယူ သယ္ပုိ႔ တင္သြင္းခြင့္ အီးယူဆန္ရွင္က ပိတ္ထားေပမဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အီးယူဒဏ္ခတ္မႈ ျပင္ဆင္ခ်က္မွာ လူလူခ်င္းစာနာတဲ့ စီမံကိန္းေတြ အစီအစဥ္ေတြအတြက္ေတာ့ အက်ဳံးမ၀င္ေစရလုိ႔ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္တာေတြ့ရပါတယ္။

ဆုိလုိတာက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လူလူခ်င္းစာနာတဲ့ အကူအညီေတြကုိ အီးယူဘက္က ျမွင့္တင္လုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ျဖစ္ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ လူလူခ်င္းစာနာတဲ့အကူအညီဆုိင္ရာ စီမံကိန္းေတြ အစီအစဥ္ေတြ သတ္မွတ္တဲ့ကိစၥ သုံးသပ္တဲ့ကိစၥေတြမွာ အန္အယ္ဒီအပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီအုပ္စုေတြ အရပ္ဘက္အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ႔ တုိင္ပင္သင့္တယ္ဆူုိတဲ့အခ်က္ကုိ ဒီႏွစ္ ဒဏ္ခတ္မႈ ျပင္ဆင္ခ်က္မွာ အသားေပးထားတာ ေတြ့ရပါတယ္။

ခုလိုမ်ိဳး အရပ္သား၀န္ၾကီး ဒု၀န္ၾကီးေတြကုိ ဒဏ္ခတ္မႈကေန တႏွစ္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးတဲ့ အီးယူေပၚလစီဟာ အေမရိကန္အစိုးရရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ပုိပီး ထိေတြ႕ဆက္ဆံရမယ္ဆုိတဲ့ ေပၚလစီနဲ့လဲ ကုိက္ညီတယ္လုိ႔ လန္ဒန္ျမို့ထုတ္ Financial Times သတင္းစာ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ကေန ေထာက္ခံထားပါတယ္။

လာမဲ့ဧျပီလ ၁ ရက္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ျပီး မွ်တတဲ့ေရြးေကာက္ျဖစ္ရင္ ဒဏ္ခတ္တာေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့ဘုိ႔ စဥ္းစားမယ္လုိ႔ အီးယူက ေျပာတဲ့အတြက္ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္တယ္။

swe swe kyi facebookမွ (ေဒါင္းမာန္ဟုန္မွယူပါတယ္)