ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ေတြဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ဆက္က်ဴးလြန္ေနၿပီး လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေထာက္အပံ့ေတြ မေရာက္ႏုိင္ေအာင္လည္း ပိတ္ဆို႔ တားဆီးေနတယ္လို႔ Human Rights Watch လို႔ ေခၚတဲ့ လူ႔႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ (VOA)
 ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳက FCCT ႏုိင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ားအသင္းမွာ အဂၤါေန႔ လုပ္တ့ဲ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း HRW တာ၀န္ရွိသူေတြက အဲဒီလို ေျပာလိုက္တာပါ။ အျပည့္အစံုကုိ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဘန္ေကာက္ကေန သတင္းပို႔ထားပါတယ္။
လူမသိေသးတဲ့ ေဘးဒုကၡမ်ားလို႔ ဆိုရမယ့္ Untold Miseries လို႔ အမည္ေပးထားတ့ဲ စာမ်က္ႏွာ ၈၃ မ်က္ႏွာပါ အစီရင္ခံစာ အသစ္တခုကို HRW အဖြဲ႔က အဂၤါေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားတာပါ။
ျမန္မာအစိုးရက ေဖာ္ေဆာင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္ဆီေတာ့ မေရာက္ေသးဘူးလုိ႔ HRW က ဆိုၿပီး ကခ်င္လူမ်ဳိးစုလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ KIA နဲ႔ တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ေနဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ HRW က ေ၀ဖန္ ျပစ္တင္လိုက္တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစံုတရာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေနႏုိင္ေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္က မတရားျပဳမူလုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြဟာ ကခ်င္ျပည္လို လူမ်ဳိးစုတိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ကိုလိုနီေခတ္လြန္ ေနာက္ပိုင္းကတည္းက ျဖစ္ေနခဲ့တာေတြနဲ႔ အတူတူ ဆက္ျဖစ္ေနဆဲပါပဲလို႔ HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေဒသဆိုင္ရာ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။
“ဒီကေန႔အစီရင္ခံစာမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာထားတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ဟာ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ အရပ္သားေတြအေပၚ ဆိုးရြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ က်ဴးလြန္ေနတုန္းပဲ ဆိုတာပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာမရွိဘဲ ျပည္တြင္းမွာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရသူေတြအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေထာက္ အပံ့ေတြကို ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္က ဆက္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ၊ တားဆီး ပိတ္ဆို႔ထားဆဲပါပဲ။” လို႔ Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။
အခုလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ၾကားကပဲ ျမန္မာအစိုးရက လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ကို အလြယ္တကူပဲ ခပ္ျမန္ျမန္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာကိုလည္း HRW က ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။
HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အခုအစီရင္ခံစာကို ကခ်င္အေရးလုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္ ျပဳစုခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဲဒီေဒသမွာ ေဘးဒုကၡအမ်ဳိးမ်ဳိး ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ၾကရတဲ့ ကာယကံရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားတာေတြကို လူပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြ၊ အခင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြအပါအ၀င္ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ဟာ ကေလးငယ္ေတြအပါအ၀င္ အျပစ္မဲ့ ရြာသူရြာသားေတြကို ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္တာ၊ တရားလက္လြတ္ ဖမ္းဆီးၿပီး ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းတာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မေတာ္မတရားျပဳက်င့္တာ၊ မုဒိန္းက်င့္တာ၊ ေဒသခံေတြကို အထမ္းသမား ေပၚတာေတြအျဖစ္ အတင္းအက်ပ္စုေဆာင္းၿပီး စစ္တပ္ပစၥည္းေတြကို သယ္ယူခုိင္းတာ၊ ရြာေတြကို မီး႐ိႈ႕ ဖ်က္ဆီးတာ စတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ တိုက္ပြဲေတြစျဖစ္ကတည္းကဆိုရင္ သူတို႔သိထားသေလာက္ အရပ္သား ၇၅,၀၀၀ ေလာက္ဟာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနၾကရၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ေရာ၊ KIA အဖြဲ႔ေရာဟာ ကေလးစစ္သားေတြကို စုေဆာင္း အသံုးျပဳေနဆဲ၊ လူေတြ ေသေက် ဒဏ္ရာရေစတဲ့ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းဗံုးေတြကို အသံုးျပဳေနဆဲပဲလို႔လည္း HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ ေလ့က်င့္ေရး၊ သုေတသနနဲ႔ လံႈ႔ေဆာ္စည္း႐ံုးေရး ဆိုင္ရာ တာ၀န္ရွိသူ Matthew Smith က ေျပာပါတယ္။
“ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးဟာ လူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ မုိင္းဗံုးေတြကို အေျမာက္အမ်ား အသံုးျပဳေနၾကသလို ကေလးစစ္သားေတြကိုလည္း ႏွစ္ဘက္စလံုးက အသံုးျပဳေနပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေလာက္ထိငယ္တဲ့ ကေလးငယ္ေတြကို စစ္သားအျဖစ္ အတင္းအက်ပ္ စုေဆာင္းအသံုးျပဳေနၿပီး KIA အဖြဲ႔က အဲဒီလို အတင္းအက်ပ္စုေဆာင္းေနတုန္းပဲလားဆိုတာ အတည္မျပဳႏုိင္ေပမဲ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ လူငယ္ေတြကို စစ္သားအျဖစ္လက္ခံေနတုန္းပဲ ဆိုတာကေတာ့ အေထာက္အထားေတြရွိပါတယ္။” လို႔ Matthew Smith က ေျပာပါတယ္။
ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ KIO ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး ဒုတိယတာ၀န္ခံ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဂ်ိမ္းမ္စ္လြန္းေဒါင္ကေတာ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ေအာက္ကေလးေတြကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းတာမရွိဘဲ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ေတြကိုသာ စစ္သင္တန္းေပးေနတယ္လို႔႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
"လက္နက္ကိုင္ေနတဲ့သူေတြက ၄၅ႏွစ္အထက္ဆိုလို႔ရွိရင္ သူတို႔က တိုက္ရည္ခိုက္ရည္ရွိတဲ့ လူငယ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ကာ လြန္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြတုန္းကေတာ့ ရွိရင္ ရွိမွာေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔တိုင္းမွာ အဲဒါေတြကေတာ့ အေျခအေနအရ သံုးတဲ့ေနရာ ရွိရင္ရွိမယ္။ ေျပာေနၾကတယ္၊ ဗမာ့တပ္မေတာ္မွာလည္းပဲ ဒီေန႔ ၇ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ေျပာတာေပါ့။ လက္ေတြ႔ဆိုရင္ေတာ့ ဒါေတြက သြားၾကည့္ျပီးေတာ့မွ အဲဒါ သက္ေသသာဓက ျပႏိုင္မယ္၊ မွန္ကန္တယ္၊ ဒီေန႔ထက္ထိလည္း ရွိပါေသးတယ္ဆိုာ ရွိရမွာေပါ့ေနာ္။ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အသက္ ၁၈ႏွစ္အေပၚမွာသာ သင္တန္းေပးေနပါတယ္။”
ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုးအေနနဲ႔ အရပ္သားေတြနဲ႔ အရပ္သားပိုင္ပစၥည္းေတြ ထိခုိက္ပ်က္စီးမႈ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ေလးစားလိုက္နာပါလို႔ ျမန္မာအစိုးရကိုေရာ KIO အဖြဲ႔ကိုပါ HRW က အၾကံေပး တိုက္တြန္းထားပါတယ္ခင္ဗ်ား။