ေရပုိင္နက္အျငင္းပြားမႈမွာ ဘာေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အႏုိင္ရသလဲ

(ဦးစိန္ေက်ာ္လႈိင္)

စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေၾကာင့္ ရွုံဳးတာလား
ျမန္မာနဲ့ဘဂၤလားဒက္ ၂ႏုိင္ငံၾကားျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးအျငင္းပြားတဲ့အမွဳမွာ ျမန္မာရွဳံးသြားျပီျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မရွုံးသင့္ပဲ ရွဳံးရတဲ့အမႈျဖစ္တယ္။

ဒီအမႈျဖစ္ခ်ိန္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊရဲ႕စစ္အစိုးရလက္ထက္ျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံတကာ က ေရွ့ေနေတြငွားဖို႔ ေငြအလုံအေလာက္ရွိရက္သားနဲ႔ ကုိယ္အိတ္ထဲ ခုိးဖို႔သာ အာရုံထားပီး ျမန္မာေရွ့ေန ခ်ာတူးလန္အဖြဲ႔နဲ႔ ေပါေခ်ာင္ေကာင္း အမႈရင္ဆုိင္ရာမွာ ခုလို မရွဴမလွ ရွဳံးသြားတာျဖစ္တယ္။

ဒီအမႈျဖစ္ကထဲက ဘဂၤလားဒက္အစိုးရငွားထားတဲ့ ေရွ့ေနအဖြဲံၾကီးက ေရွ့ေန ၂ဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက နာမယ္ၾကီး ေရွ့ေနကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ Foley Hoag ျဖစ္ပါတယ္ ဒီအေမရိကန္ ေရွ့ေနကုမၸဏီၾကီးက ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြၾကား ျဖစ္ပြားတဲ့ ပင္လယ္ျပင္နယ္နိမိတ္အျငင္းပြားတဲ့ အမွဳေပါင္းမ်ားစြာကုိ အက်ိဳးေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့ ေရွ့ေနၾကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါတင္မက Foley Hoag  ေရွ့ေနကုမၸဏီၾကီးရဲ့ အက်ိဳးတူစီးပြားဘက္ ေရွ့ေနေတြ ကေနဒါနဲ့ အဂၤလန္က ဥပေဒေရးရာ ပါေမာကၡေတြကပါ ဘဂၤလားဒက္အစိုးရဘက္က အက်ိဳးေဆာင္ၾကမွာျဖစ္တယ္လုိ့ Foley Hoag ေရွ့ေနကုမၸဏီၾကီးက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ျမန္မာဘက္ကကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္ ဗိုလ္မႉးၾကီးမင္းသိမ္းတင့္၊ ေဒၚလွမ်ိဳးႏြယ္ ဦးေက်ာ္ဆန္း ေဒၚခင္ဦးလႈိင္ တုိ႔သာျဖစ္တယ္။ ၂ဘက္ေရွ့ေနျခင္း ယွဥ္ၾကည့္ရင္ အေျဖက သိသာေနတယ္။
ျမန္မာဘက္ကေရွ႕ေန ေဒါက္တာထြန္းရွင္
တုိင္းျပည္ကုိ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ့အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ဆုိက်ိဳးထဲက အေကာင္းဆုံးသခၤဏ္းစာျဖစ္တယ္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေၾကာင့္ စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ၀င္စြက္တာေၾကာင့္ ခုလုိ ဆုံးရွုံးမႈနဲ့ ရင္ဆုိင္ရတာျဖစ္တယ္။
ခုလဲဘဲ သိန္းစိန္အစိုးရက သန္းေရႊအစိုးရလုိ ငါတေကာေကာပီး ညစ္ပတ္တဲ့နည္းေတြနဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအႏုိင္ရေအာင္လုပ္ ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္ရင္ ေနာက္ထပ္ဆုံးရွဳးမႈေတြ ရင္ဆုိင္ရမယ္ဆုိတာ ဒီအမႈက မီးေမာင္းထုိးျပေနတယ္။ စစ္ေသြးၾကြေနတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ကုိ ေနရာတုိင္း လက္နက္ကုိင္ေျဖရွင္းလုိ႔မရဘူးဆုိတာ ဒီအမႈက သက္ေသျပေနတယ္။


အမႈေနာက္ခံ

ျမန္မာနဲ့ဘဂၤလားဒက္ ၂ႏုိင္ငံၾကားျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးအျငင္းပြားတဲ့အမွဳဟာ ခုေတာ့ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးကုိ ေရာက္သြားပီ ျဖစ္ပါတယ္ ဒီအမွဳရဲ့ ေနာက္ဆုံးအေျခအေနေတြကုိ ဦးစိန္ေက်ာ္လွိဳင္က ခုလို သုံးသပ္ထားပါတယ္။

အမွဳရဲ့အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကုိ ေသာတရွင္မ်ား သတိရေအာင္ ျပန္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ အျငင္းပြားတဲ့ေနရာဟာ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္အတြင္း စိန့္မာတင္က်ြန္းရဲ့ အေနာက္ေတာင္ဘက္ ေရမုိင္ ၅ဝ ခန့္အကြာမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ မႏွစ္က ေဒးဝူးကုမၸဏီက ေရနံရွာေဖြေရး ပဏာပလုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ ဟုိက္ဒရုိကာဘြန္ရွာေဖြေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ေနတုံး ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံနဲ့ ျပႆနာျဖစ္ခဲ့တာပါ။

ျမန္မာဘက္က ေရနံရွာတဲ့ေနရာဟာ ဘဂၤလားဒက္ ေရပုိင္နက္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာဘက္က က်ဴးေက်ာ္တယ္လုိ့ ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံက စြပ္စြဲခဲ့ပါတယ္၊ ၂ ဘက္ႏုိင္ငံ ေရတပ္သေဘၤာေတြနဲ့ အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ အင္အားျပပီး မၾကာခင္ ျမန္မာဘက္က စစ္သေဘၤာေတြ ရုတ္တရက္ ဆုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္ ေနာက္ပုိင္း ဒီသတင္းေတြ တိမ္ျမဳတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာနဲ့ဘဂၤလားဒက္ ၂ႏုိင္ငံၾကားျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးအျငင္းပြားတဲ့အမွဳနဲ့ ပတ္သက္ပီး ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံ ဟမ္းဘတ္ျမိုအေျခစုိက္တဲ့ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးကေန အဆုံးအျဖတ္ေပးဘုိ့ ၂ဝဝ၉ ခု ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္ေန့မွာ ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံက ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

တနည္းေျပာရရင္ ပင္လယ္စာခ်ဳပ္ဥပေဒလု့ိလဲေခၚတဲ့ ကုလသမဂၢ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒ သေဘာတူညီခ်က္ ၁၉၈၂ ခု ပုဒ္မ ၂၈၇ ပုဒ္မခြဲ ၄ အရ ေျဖရွင္းေပးပါဆုိပီး ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံအေျခစုိက္  ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးကုိ ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံက ေလွ်ာက္ထားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊

ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးဆုိတာ ေစာေစာက ကုလသမဂၢ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒ သေဘာတူညီခ်က္ရဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ေရေၾကာင္းအျငင္းပြားမွဳကိစၥေတြ တရားစီရင္ ေဆာင္ရြက္ဘုိ့ဆုိပီး ၁၉၉၄ မွာ စတင္ဖြဲံစည္းခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ တရားသူၾကီး ၂၁ ဦးပါတဲ့ ခုံအဖြဲ့ျဖစ္ပါတယ္ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးဆုိတဲ့ ITLOS အဖြဲမွာ အဖြဲ့ဝင္ႏုိင္ငံ ၁၅ဝေက်ာ္ ပါဝင္ပါတယ္။

၂ဝဝ၉ ခု ႏုိဝင္ဘာလ ၄ ရက္မေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရကလဲ ဘဂၤလားဒက္နဲ့ အျငင္းပြားေနတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးကိစၥအတြက္ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံး အဆုံးအျဖတ္ကုိ လက္ခံမယ္ဆုိပီး ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္၊ ဒီေၾကျငာခ်က္ကုိ ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံက ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးကုိ ၂ဝဝ၉ ခု ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္မွာ ဆက္လက္ေပးပုိ့ခဲ့ပါတယ္။

ထူးျခားတဲ့အခ်က္က ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ့ ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံနဲ့ ေရပုိင္နက္ အျငင္းပြားတဲ့ကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ပီး ICJ ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံတကာတရားရုံးကုိ မေရြးခ်ယ္ဘဲ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံအေျခစုိက္  ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံး ITLOS ကုိ ေရြးခ်ယ္လုိက္တဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္လုိ့ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ ဒါဟန္းတကၠသုိလ္ ႏုိင္ငံတကာနယ္နိမိတ္သုေတသနအဖြဲ့က သုံးသပ္ပါတယ္။

ICJ ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံတကာတရားရုံးဟာ ေရေၾကာင္းနယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့အမွဳတခ်ိဳံကုိ စီရင္ခဲ့တဲ့ အေတြ့အၾကံဳရွိတယ္။  ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံအေျခစုိက္  ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံး ITLOS ကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာတရားရုံးက အမွဳေတြ ဆက္ခံဘုိ့ ျပင္ေနတယ္ဆုိတဲ့တုိင္ စဖြဲ့တဲ့ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကေန ကေန့ထိ ႏုိင္ငံတကာ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးအျငင္းပြားတဲ့ အမွဳ တခုမွ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့ အေတြ့အၾကံဳ မရွိျဖစ္ေနတယ္လုိ့ ဒါဟန္းတကၠသုိလ္ သုေတသနအဖြဲံက ေထာက္ျပပါတယ္။

ျမန္မာနဲ့ဘဂၤလားဒက္ ၂ ႏုူိင္ငံ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးအျငင္းပြားတဲ့အမွဳကုိ အမွဳအမွတ္ ၁၆ လုိ့ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးက စာရင္းသြင္းထားေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့ အျပတ္စီရင္မယ္ဆုိတဲ့ ကာလအပုိင္းအျခား သတ္မွတ္ထားတာ မရွိျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါျပင္ ဒီအမွဳကုိ ခုံအဖြဲ့အျပည့္နဲ့ စီရင္မွာလား-ခုံရုံးအဖြဲ့ငယ္နဲ့ စီရင္မလားဆုိတာလဲ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိဘူးလုိ့ ဒါဟန္းတကၠသုိလ္ သုေတသနအဖြဲံက ေျပာပါတယ္။

ဘာဘဲေျပာေျပာ ျမန္မာ ဘဂၤလားဒက္ ၂ ႏုိင္ငံလုံးက ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးကုိ ေရြးလုိက္တဲ့အတြက္ ေနာင္အလားတူ ပင္လယ္ျပင္အျငင္းပြားမွဳေတြ ျဖစ္လာရင္ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးကုိ အသုံးခ်ဘုိ့ တျခားႏုိင္ငံေတြကုိ အားေပးဘုိ့ေမွ်ာ္လင့္တယ္လုိ့ပါ ဒါဟန္းတကၠသုိလ္ သုေတသနအဖြဲံက မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္

ဒါဆုိရင္ ျမန္မာနဲ့ဘဂၤလားဒက္ ၂ ႏုူိင္ငံ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးအျငင္းပြားတဲ့အမွဳကုိ ဘယ္လုိ ေရွ့ေနေတြက အက်ိဳးေဆာင္ၾကမလဲ ျပန္ၾကည့္ဘုိ့လုိပါတယ္-

ဒီအမွဳအတြက္ ဘဂၤလားဒက္အစိုးရငွားထားတဲ့ ေရွ့ေနအဖြဲံၾကီးက ေရွ့ေန ၂ဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက နာမယ္ၾကီး ေရွ့ေနကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ Foley Hoag ျဖစ္ပါတယ္ ဒီအေမရိကန္ ေရွ့ေနကုမၸဏီၾကီးက ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြၾကား ျဖစ္ပြားတဲ့ ပင္လယ္ျပင္နယ္နိမိတ္အျငင္းပြားတဲ့ အမွဳေပါင္းမ်ားစြာကုိ အက်ိဳးေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့ ေရွ့ေနၾကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္

ဒါတင္မက Foley Hoag  ေရွ့ေနကုမၸဏီၾကီးရဲ့ အက်ိဳးတူစီးပြားဘက္ ေရွ့ေနေတြ ကေနဒါနဲ့ အဂၤလန္က ဥပေဒေရးရာ ပါေမာကၡေတြကပါ ဘဂၤလားဒက္အစိုးရဘက္က အက်ိဳးေဆာင္ၾကမွာျဖစ္တယ္လုိ့ Foley Hoag ေရွ့ေနကုမၸဏီၾကီးက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္

ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က အက်ိဴးေဆာင္မဲ့ သူကေတာ့ ဒုတိယ ေရွ့ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္တဦးထဲျဖစ္တယ္လုိ့ စစ္အစိုးရ အဆင့္ျမင့္ အရာရွီတဦးက အတည္ျပဴေျပာပါတယ္ ဒုတိယ ေရွ့ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အဖြဲ့ဝင္ ၅ ဦးပါ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ့ဟာ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာခုံရုံး ဥကၠဌနဲ့ ဇႏၷဝါရီလ ၁၄ ရက္ေန ၁၆ ရက္ထ္ိ ဂ်ာမဏီနူိင္ငံ ဟမ္းဘတ္ကုိ သြားေရာက္ ေတြ့ဆုံ ေဆြးေႏြးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္

ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆုိ္ရင္ ျမန္မာဘက္က ဒုတိယ ေရွ့ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္တဦးထဲက စစ္အစိုးရကုိ အက်္ိဳးေဆာင္မွာျဖစ္ပီး ဘဂၤလားဒက္ငွားထားတဲ့ ေရွေနကုမၸဏီၾကီးနဲ့ လက္ရည္မမွ် ျဖစ္ေနတယ္လုိ့ ရန္ကုန္ ေရွေနအသုိင္းအဝုိင္းက ယူဆပါတယ္

ဒီေနရာမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က ဘာေၾကာင့္ ဘဂၤလားဒက္လုိ အေမရိကန္ေရွ့ေနေတြ မငွားသလဲ ေမးစရာရွိပါတယ္-ပင္လယ္ထဲက သဘာဝဓါတ္ေငြ့ေတြ ေရနံေတြ ေတြ့ခဲ့ရင္ ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ိဳးအမ်ားၾက၊ီးရွိႏူိင္တာမုိ့ ဘဂၤလားဒက္က အေမရိကန္ေရွေနေတြကုိ ေစ်းၾကီးေပး ငွားခဲ့တာပါ။

 
ဒါဆု္ိရင္ ျမန္မာက ဘာေၾကာင့္ ဒုတိယ ေရွ့ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္တဦးထဲကုိသာ လႊတ္ရသလဲ-

Foley Hoag  ေရွ့ေနကုမၸဏီၾကီးရဲ့ ဦးေဆာင္ေရွ့ေနတဦးျဖစိတဲ့ Paul Reichler ရဲ့ေျပာဆုိခ်က္အရဆုိရင္ ခုလို ပင္လယ္ျပင္နယ္နိမိတ္ အျငင္းပြားတဲ့ အမွဳမ်ိဳးကုိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဘုိ့အတြက္ အနည္းဆုံး ၃ ႏွစ္ကေန ၄ ႏွစ္ထိ ၾကာႏုိင္တယ္လုိ့ဆုိပါတယ္ ဒီႏွဳန္းနဲ့သာဆုိရင္ ျမန္မာနဲ့ဘဂၤလားဒက္ ၂ ႏုူိင္ငံ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ေရးအျငင္းပြားတဲ့အမွဳကုိ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွ ဆုံးျဖတ္ႏူိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

၂ဝ၁ဝ ေအာက္တုိဘာမွာ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ျဖစ္တယ္ဆုိရင္ ၂ဝ၁၁ ခုအေစာပုိင္းမွာ ရုပ္ေသးအရပ္သားအစိုးရ ေပၚလာေတာ့မွာျဖစ္တယ္-ဒါေၾကာင့္ ဘဂၤလားဒက္နဲ့ ျပႆနာုျဖစ္တဲ့ ပင္လယ္ျပင္အမွုကုိ ေနာက္အစိုးရလက္ထက္မွ အေျဖရမွာျဖစ္တယ္-

ဒီအခ်ိန္မွာ စစ္အစိုးရ အသြင္ေျပာင္းသြားေတာ့မွာမုိ့ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ေလာေလာဆည္မွာ ဒီအမွဳအတြက္ ႏုိင္ငံျခားေရွ့ေနငွားဘုိ့ ႏုိင္ငံျခားေငြ မသုံးဘဲ ရွံးမဲ့အတူူတူ ဒုတိယ ေရွ့ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းရွင္တဦးထဲကုိသာ လႊတ္တဲ့သေဘာလုိ့ ရန္ကုန္ေရွ့ေန အသို္င္းအဝုူိင္းက ေဝဖန္ေျပာဆိုေနေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။

(အာအက္ေအ ဦးစိန္ေက်ာ္လႈိင္ရဲ႕ သုံးသပ္ခ်က္က႑မွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္)