အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ေနျပည္ေတာ္ဆီ ဒီကေန႔ ညေနပိုင္းက ေရာက္သြားပါၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားေပမဲ့ ေနာက္ထပ္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ရလိမ့္ဦးမယ္လို႔ သမိုင္း၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ မတိုင္ခင္ ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့အခ်ိန္ မစၥစ္ကလင္တန္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘဲ အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ကိစၥသက္သက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန တာ၀န္ရွိသူေတြကလည္း ေျပာေနပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေစဖို႔အတြက္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က လုပ္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ အေျပာင္း အလဲ အတိအက်အေသးစိတ္ကို သူ႔ရဲ႕ သမုိင္း၀င္ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ အၾကံျပဳ ေျပာဆို သြားမယ္လို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) က ဒီကေန႔ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာပဲ ေျပာလိုက္ တာပါ။

သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္အေပၚ သတိနဲ႔ အေကာင္းျမင္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေပမဲ့ အေမရိကန္ဘက္က တုန္႔ျပန္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ မလာခင္မွာ ျမန္မာအစိုးရက ေနာက္ထပ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ မထြက္ခြာခင္ ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံ မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရး ညီလာခံတခုအတြင္း သတင္းေထာက္ေတြကို မစၥစ္ကလင္တန္က ေျပာ ခဲ့ပါတယ္။

“သမၼတ အိုဘားမားက ဘာလီကၽြန္းမွာေျပာခဲ့သလိုပါပဲ၊ လက္ရွိ တိုးတက္မႈ အရိပ္အေယာင္ေလး ေတြကေန ျမန္မာလူထုအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ အေျပာင္းအလဲအတြက္ လႈပ္ရွားမႈတခုျဖစ္လာေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ေပး ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ က်မတို႔နဲ႔ တျခားႏုိင္ငံ အမ်ားအျပားက အေတာ္ေလး ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတယ္ ဆုိတာကေတာ့ သိသာထင္ရွား ပါတယ္။”

အေမရိကန္ဘက္က တုန္႔ျပန္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္လို႔ မစၥစ္ကလင္တန္က ေျပာခဲ့တာဟာ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကိစၥ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈ ေတြကို ျပန္ၿပီး႐ုပ္သိမ္းဖို႔ အကဲျဖတ္ သံုးသပ္ရမယ့္ အဆင့္ထိ မေရာက္ေသးဘူးလုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန တာ၀န္ရွိသူေတြက အေစာပိုင္းကတည္းကိုက ေျပာထားတာပါ။

ဒီခရီးစဥ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥ၊ ပဲ့ထိန္းဒံုးနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားဆိုင္ရာေတြမွာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ္ေနတယ္လုိ႔ သံသယရွိ ထားတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို အကန္႔အသတ္ ထားဖို႔ကိစၥ၊ တ႐ုတ္တို႔ ၾသဇာ ႀကီးထြားလာေနတာကို အေမရိကန္နဲ႔ မဟာမိတ္ေတြက စိုးရိမ္ေနတဲ့ ေဒသတခုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ တ႐ုတ္ရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ေလ်ာ့သြားေစဖို႔ စတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ ေတြရလာေစဖို႔ အိုဘားမားအစိုးရက တြက္ခ်က္ လုပ္ေဆာင္ေနပံုရွိပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ဒီခရီးစဥ္ဟာ တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာအၾကား ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပည္တြင္းေရး အေျခအေနကသာ အဓိကျဖစ္တယ္လုိ႔ အဂၤါေန႔ကလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ မာ့ခ္ တုန္နာ (Mark Toner) က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“၀န္ႀကီးကလင္တန္ရဲ႕ အခု ျမန္မာခရီးစဥ္ဟာ တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ မပတ္သက္ပါဘူး။ သမၼတ အိုဘားမား ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ၊ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မႈအတြင္းမွာ တိုးတက္မႈ ၿပိဳးၿပိဳးပ်ပ် ျမင္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီအခြင့္အေရးကို အမိအရ ဆုပ္ကိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းတာပါ။ ျမန္မာႏုိ္င္ငံဟာ အျပဳသေဘာ လားရာဘက္ကို ဦးတည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ပိုလုပ္လာဖို႔ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြကို ေျဖာင္းဖ် ေဆြးေႏြးႏုိင္မလားဆိုတာ အခု က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထိစပ္ ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ၾကည့္တာျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဆက္ဆံေရးနဲ႔ မပတ္သက္ပါဘူး။”

တ႐ုတ္တို႔ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြအၾကား ဆက္ဆံေရးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္တဲ့ကိစၥကို ႀကိဳဆိုတယ္ ဆိုေပမဲ့ တ႐ုတ္အက်ဳိးစီးပြားကို ထိခိုက္ၿပီး မလုပ္ဖို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံအေပၚ တ႐ုတ္က ၾသဇာလႊမ္းမိုးေနတာကို ထိန္းညႇိဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္လည္း ပါတယ္ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို တ႐ုတ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ကလည္း သတိျပဳမိေနပါတယ္။

ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးုယား ႏုိင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရးကိစၥကေတာ့ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ ပါ၀င္မယ္ဆုိတာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက ေျပာထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈေတြ အရွိန္အဟုန္ ေကာင္းလာေစဖို႔ အေမရိကန္ဘက္ကရည္ရြယ္တယ္လုိ႔လည္း မာ့ခ္ တုန္နာက ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ အတြက္ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရး ပိုမိုရရွိေစဖို႔၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ အားလံုး ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ဖို႔ရဖို႔၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အားလံုး လြတ္ေျမာက္လာဖို႔ ကိစၥ ရပ္ေတြဟာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လိုလား စိုးရိမ္ခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ဟာ ဒီကေန႔ ညေနပိုင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္္ငံ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ၾကာသပေတးေန႔မွာ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့အခါ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိ္င္ငံေရး ပါတီ အဖြဲ႔အစည္း လူပုဂၢိဳလ္အသီးသီးနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။