အ​ေမရိကန္ပါသည္ျဖစ္​ေစ၊​ မပါသည္ျဖစ္​ေစ ​ေနာက္​ေၾကာင္း​ကို မျပန္နိုင္​ေတာ့​ပါဘူး​ - လို ့ဆိုဘဲဟ

Published on November 30, 2011 by ေနသြင္ 

အ​ေမရိကန္ နိုင္ငံျခား​ေရး​ဝန္ႀကီး​ ဟီလာရီ ကလင္တန္ဟာ ႏွစ္ရက္တာ ခရီး​အျဖစ္ ျမန္မာျပည္ကို ဒီ​ေန့​ ​ေရာက္ရွိလာပါတယ္။

ဒီခရီး​စဉ္ဟာ ရာစုႏွစ္ဝက္အတြင္း​ အ​ေမရိကန္ နိုင္ငံျခား​ေရး​ဝန္ႀကီး​တ​ေယာက္ ပထမဆံုး​ ျမန္မာျပည္ လာ​ေရာက္တဲ့​ ခရီး​စဉ္ျဖစ္ပါတယ္။

အ​ ေမရိကန္နိုင္ငံျခား​ေရး​ဝန္ႀကီး​ရဲ့​ ခရီး​စဉ္က​ေန၊​ ျမန္မာျပည္ရဲ့​ နိုင္ငံ​ေရး​၊​ စီး​ပြား​ေရး​အ​ေပၚ အက်ိဳး​သက္​ေရာက္လာနိုင္တာ​ေတြ၊​ နိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံ​ေရး​အ​ေပၚ အက်ိဳး​သက္​ေရာက္နိုင္တာ​ေတြနဲ့​ ပတ္သက္လို့​ သမၼတဦး​သိန္း​စိန္ရဲ့​ နိုင္ငံ​ေရး​အၾကံ​ေပး​လည္း​ျဖစ္၊​ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံ​ေရး​ ​ေလ့​လာသူလည္း​ျဖစ္တဲ့​ ဦး​ေနဇင္လတ္ကို ​ေမး​ျမန္း​ထား​ပါတယ္။

ဦးေနဇင္လတ္

“ပိတ္ဆို့​အ​ ေရး​ယူမႈ​ေတြ​ေၾကာင့္​မို့​လို့​ က်​ေနာ္တို့​ နိုင္ငံက အ​ေနာက္ကမ႓ာ နဲ့​ က်​ေနာ္တို့​က အလုပ္​ေကာင္း​ေကာင္း​ လုပ္လို့​ မရခဲ့​ဘူး​ေပါ့​ေနာ္။ ကမ႓ာမွာလည္း​ အ​ေမရိကန္က ​ေခါင္း​ေဆာင္မႈ​ေနရာမွာ ဆက္ရွိ​ေန​ေသး​တယ္။ အ​ေမရိကန္က က်​ေနာ္တို့​နဲ့​ ဆက္ဆံ​ေရး​ တစံုတရာ ​ေကာင္း​မယ္ဆိုခဲ့​လို့​ရွိရင္ ဘာပဲ​ေျပာ​ေျပာ​ေပါ့​ အ​ေနာက္နိုင္ငံဘက္က က်​ေနာ္တို့​က ရင္း​ႏွီး​ျမႈပ္ႏွံမႈ​ေတြ​ေပါ့​ဗ်ာ။ က်​ေနာ္တို့​ ရနိုင္တယ္​ေပါ့​။ အဲဒီမွာ က်​ေနာ္တို့​က ဘာ​ေျပာမလဲဆိုရင္ ရင္း​ျမႈပ္ႏွံမႈ တခုတည္း​ကိုပဲ က်​ေနာ္တို့​က သိပ္ၿပီး​ေတာ့​ အား​မျပုခ်င္ဘူး​ဗ်။ investment (ရင္း​ႏွီး​ျမႈပ္ႏွံမႈ) နဲ့​အတူ ဘာလာမလဲဆို​ေတာ့​ နည္း​ပညာ​ေတြ လာမယ္ဗ်။ innovation (ဆန္း​သစ္​ေျပာင္း​လဲျခင္း​) ​ေတြရွိလာမယ္။ ​ေနာက္တခါ management (စီမံအုပ္ခ်ုပ္မႈ) ​ေတြပါလာမယ္၊​ market ​ေတြ ရွိလာမယ္ဗ်။ အဲဒါ​ေတြကို က်​ေနာ္က ပိုၿပီး​ အား​ရတယ္​ေပါ့​။ က်​ေနာ္တို့​က ကိုယ့္​ကိုယ္ကိုယ္ ရုန္း​ေနၾကရတယ္ဗ်။ အစိုး​ရဆီမွာလည္း​ အစီမံ​ေကာင္း​ေတြ မရွိဘူး​လား​လို့​ ​ေမး​လို့​ရွိရင္ ရွိပါတယ္။ အခု​ေလာ​ေလာဆယ္ သူ့​ရဲ့​ တနိုင္တပိုင္နဲ့​ လုပ္​ေဆာင္​ေနပါၿပီ။ က်​ေနာ္တို့​က မရွိမဲ့​ ရွိမဲ့​နဲ့​ ကိုယ့္​ဟာကိုယ္ ရုန္း​ေနရ​ေသး​တဲ့​ အဆင့္​ေပါ့​ဗ်ာ။ ခရီး​က လိုသ​ေလာက္ သိပ္မ​ေရာက္​ေသး​ဘူး​ေပါ့။ အ​ေနာက္ဘက္က​ေနၿပီး​ က်​ေနာ္တို့​ ဆက္ဆံ​ေရး​ေတြ ​ေကာင္း​လာခဲ့​ၿပီ။ အ​ေနာက္ဘက္က အကူအညီ​ေတြ ရခဲ့​ၿပီ ဆိုခဲ့​ရင္ က်​ေနာ္တို့​က အဲဒါကို အပံ့​ပိုး​ တစံုတရာနဲ့​ အဆင့္​တခုကို ​ေရာက္တဲ့​ ပံုစံမ်ိူး​ကို ​ေရာက္သြား​မယ္ဗ်။ အဲ့​ဒီအတြက္​ေၾကာင့္​မို့​လို့​ က်​ေနာ္တို့​ သန္း​ ၆၀ ရွိတဲ့​ နိုင္ငံသား​ေတြအတြက္ကို အခြင့္​လမ္း​ေကာင္း​ေတြက ​ေရွ့​ေလ်ွာက္မွာ အမ်ား​ႀကီး​ ​ေကာင္း​ေကာင္း​နဲ့​ ရလာပါလိမ့္​မယ္လို့​ က်​ေနာ္က ​ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

လက္ရွိ ျမန္မာျပည္ အကူး​အ​ေျပာင္း​ကာလမွာ ဒီလို အ​ေမရိကန္နဲ့​ နီး​လာတဲ့​အတြက္ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြအ​ေပၚမွာ ဘယ္လိုမ်ား​ အက်ိဳး​သက္​ေရာက္မႈ ရွိလာနိုင္ပါသလဲ။

“အပံ့​ပိုး​ တခုျဖစ္တယ္လို့​ေတာ့​ က်​ေနာ္ ​ေျပာနိုင္တယ္​ေပါ့​။ အခုဆိုရင္ ဒါ က်​ေနာ္​ေျပာခ်င္တဲ့​ ဥစၥာက ​ေနာက္​ေၾကာင္း​ ျပန္နိုင္ မျပန္နိုင္ကို သံုး​သပ္ျပတာ​ေပါ့​ေနာ္။ law (ဥပ​ေဒ) ဆယ္စုႏွစ္တခု​ေလာက္ကို လံုး​ဝ ထိ​ေတြ႕​လို့​ မရပါဘူး​၊​ ျပင္ဆင္လို့​ မရပါဘူး​ ဆိုတဲ့​ ဖြဲ့​စည္း​ပံုအ​ေျခခံဥပ​ေဒဟာ လသား​အနည္း​ငယ္မွာ ျပင္လိုက္ၿပီဗ်ာ။ ျပင္ၿပီး​ေတာ့​ အန္အယ္လ္ဒီကို က်​ေနာ္တို့​က ပါလီမန္ထဲမွာ ပါဝင္ခြင့္​ေပး​လိုက္ၿပီ။ အန္အယ္လ္ဒီသည္ မၾကာခင္မွာ လအနည္း​ငယ္အတြင္း​မွာ​ေပါ့​ဗ်ာ သူတို့​ စည္း​ရံုး​ေရး​ဆင္း​ၿပီး​ေတာ့​ ​ေရြး​ေကာက္ပြဲဝင္ၾကမယ္။ အဲဒါဆိုရင္​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​ တကမ႓ာလံုး​လည္း​ သိသြား​ၿပီဗ်။ ဆို​ေတာ့​ အ​ေမရိကန္ ပါသည္ျဖစ္​ေစ မပါသည္ျဖစ္​ေစ ဒီအဆင့္​မွာကိုက ​ေနာက္​ေၾကာင္း​ကို မျပန္နိုင္​ေတာ့​ဘူး​ဆိုတာကို ျပထား​တာ ျဖစ္သြား​ၿပီ။ အဲဒီ​ေတာ့​ ​ေနာက္​ေၾကာင္း​ျပန္ဖို့​ မျပန္ဖို့​မွာက​ေတာ့​ က်​ေနာ္က အၿမဲတမ္း​ သံတမန္​ေတြကိုလည္း​ေျပာတယ္။ လံုး​ဝမစိုး​ရိမ္ပါနဲ့​ ဘာ​ေၾကာင့္​လဲဆို​ေတာ့​ သမၼတႀကီး​နဲ့​ က်​ေနာ္တို့​က စကား​ေျပာခြင့္​ ရွိတဲ့​အခ်ိန္မွာ က်​ေနာ္တို့​က ဘာ​ေကာင္း​ေကာင္း​သတိထား​မိလဲဆိုရင္ သမၼတႀကီး​က မဟာဗ်ူဟာ အျမင္ ​ေကာင္း​ေကာင္း​ႀကီး​ သူ့​မွာ ရွိပါတယ္။ ဒီ​ေန့​ကမ႓ာမွာ သြား​ဖို့​ အ​ေကာင္း​ဆံုး​ နည္း​စနစ္က​ေတာ့​ ဒီမိုက​ေရစီ နိုင္ငံ​ေရး​ဘက္ မွာ​ေပါ့​ေနာ္။ စီး​ပြား​ေရး​ဘက္မွာဆိုရင္​ေတာ့​ အရင္း​ရွင္စနစ္ကို အ​ေျခခံတဲ့​ ​ေဈး​ကြက္စီး​ပြား​ေရး​ေပါ့​။ ဒီႏွစ္ခုရဲ့​ combination (​ေပါင္း​စပ္ျခင္း​) က​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​ မသြား​လို့​ကို မရတဲ့​ဟာပဲဗ်။ အဲဒါက သူ့​စိတ္ထဲမွာ ​ေကာင္း​ေကာင္း​ရွိတဲ့​အတြက္​ေၾကာင့္​မို့​လို့​ အ​ေျပာင္း​အလဲ ​ေနာက္​ေၾကာင္း​ျပန္ဖို့​က​ေတာ့​ သူကိုယ္တိုင္က​ေတာ့​ မလုပ္​ေတာ့​ဘူး​ေသခ်ာတယ္။ အစိုး​ရဘက္က လံုး​ဝမ​ေျပာင္း​ဘူး​ ​ေသခ်ာတယ္။ အန္အယ္လ္ဒီကလည္း​ အခုဝင္ၿပီ။ အဲဒီ ႏွစ္ခုအတြက္​ေၾကာင့္​မို့​ က်​ေနာ္တို့​ မ​ေျပာင္း​ေတာ့​ဘူး​။ သို့​ေသာ္လည္း​ တတိယ အင္အား​စုလို့​ပဲ​ေျပာ​ေျပာ၊​ ျပင္ပအင္အား​စုလို့​ပဲ ​ေျပာ​ေျပာ​ေပါ့​ အဲဒီလူ​ေတြရဲ့​ အ​ေႏွာင့္​အယွက္​ေၾကာင့္​ နည္း​နည္း​ေလး​ Delay (​ေႏွာင့္​ေႏွး​) ျဖစ္သြား​မွာ​ေတာင္ က်​ေနာ္က ျပန္စိုး​ရိမ္​ေနပါတယ္ခင္ဗ်။”

အ ​ေမရိကန္နဲ့​ တရုတ္နဲ့​ အား​ၿပိုင္တဲ့​ေနရာဟာ ျမန္မာျပည္ လာျဖစ္​ေနတယ္ဆိုတာမ်ိဳး​ တြက္ၾကပါတယ္ဆရာ။ အ​ေတြး​ေခါင္တဲ့​ ကိစၥလို့​ ​ေျပာမလား​။ ျဖစ္နိုင္​ေျခ မျဖစ္နိုင္​ေျခ ဆရာတို့​ ဘယ္လို ယူဆပါသလဲ။

“က်​ေနာ့္​အ​ ေနနဲ့​ ​ေျပာရင္​ေတာ့​ နည္း​နည္း​ေလး​ေပါ့​ အစိုး​ရိမ္လြန္တယ္လို့​ပဲ က်​ေနာ္က သံုး​သပ္ခ်င္တယ္​ေလ။ ျမန္မာအ​ေနနဲ့​က​ေတာ့​ တရုတ္ရဲ့​ ဖင္ပိုင္း​မွာ လာရွိတဲ့​အတြက္​ေၾကာင့္​ လူ​ေတြက သံုး​သပ္တယ္လို့​ က်​ေနာ္က ယူဆတယ္​ေပါ့​။ ပထဝီနိုင္ငံ​ေရး​အရ အား​ၿပိုင္မယ့္​ေနရာဟာ က်​ေနာ္တို့​ဆီမွာ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ထိုင္း​က​ေရာ မျဖစ္နိုင္ဘူး​လား​။ သူလည္း​ ျဖစ္လာနိုင္တာ​ေပါ့​။ ဒါက နည္း​နည္း​ေလး​ စိုး​ရိမ္စိတ္မ်ား​သြား​တယ္လို့​ပဲ က်​ေနာ္က ယူဆပါတယ္။”

ျမန္မာျပည္က နိုင္ငံႀကီး​ေတြ ၾကား​ထဲမွာ ​ေရာက္​ေနတဲ့​ဟာ​ေပါ့​။ တရုတ္နဲ့​လည္း​ နီး​ေနတယ္၊​ အိႏၵိယ စသည္ျဖင့္​ေပါ့​ေလ။ အခု အ​ေမရိကန္လည္း​ ဝင္လာ​ေတာ့​ အ​ေကာင္း​နဲ့​ အဆိုး​မွာဆိုရင္ ဆရာက​ေတာ့​ အ​ေကာင္း​ဘက္ကို ​ေျပာသြား​တာ​ေပါ့​။ အဆိုး​ေတြအတြက္ ဘာ​ေတြမ်ား​ ျပင္ထား​ဖို့​ လိုတယ္လို့​ ယူဆပါသလဲ။

“အဲဒါ​ေတာ့​ က်​ေနာ္က​ေလ မဟာဗ်ူဟာ​ေကာင္း​ရင္၊​ plan (အစီအစဉ္) ​ေကာင္း​မယ္ ဆိုလို့​ရွိရင္​ေတာ့​ အဲဒီနိုင္ငံက အ​ေကာင္း​ဘက္ကို ပိုၿပီး​ ရတတ္တယ္ဗ်။ ပထဝီနိုင္ငံ​ေရး​အရပဲ​ေျပာ​ေျပာ။ ဘယ္​ေလာက္ပဲ အား​သာသာ planning (အစီအစဉ္​ေရး​ဆြဲတာ) မ​ေကာင္း​ဘူး​ဆိုရင္​ေတာ့​ အဲဒီနိုင္ငံက ရလဒ္က​ေတာ့​ နည္း​တယ္​ေပါ့​ဗ်ာ။ က်​ေနာ္တို့​က ဒီဘက္မွာ တရုတ္ကဆိုရင္ ၁.၃ ဘီလီယံ လူဦး​ေရအရ​ေရာဗ်ာ။ စီး​ပြား​ေရး​အရ​ေရာ အႀကီး​ႀကီး​ေပါ့​ေနာ္။ အ​ေနာက္ဘက္က အိႏၵိယဆိုလည္း​ ၁.၁။ ဆို​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​ stress က ဘာလဲဗ်ာ။ သာမန္အား​ျဖင့္​ နယ္စပ္​ေတြ ထိဆက္ၿပီး​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​ ထိစပ္​ေနတယ္။ အ​ေၾကာက္ဆံုး​ က်ုး​ေက်ာ္တိုက္ခိုက္မႈ (Physical Invasion) ကို က်​ေနာ္တို့​က နည္း​နည္း​ေလး​ ပို​ေၾကာက္ၾကတယ္​ေပါ့​။ Physical Invasion ကလည္း​ က်​ေနာ္တို့​က သံတမန္ဆက္ဆံ​ေရး​ (diplomatic tie) ​ေတြ ​ေကာင္း​ေကာင္း​ထား​မယ္ဆိုလို့​ရွိရင္​ေတာ့​ ဒီ​ေခတ္မွာ ျဖစ္နိုင္​ေျခက အလြန္နည္း​သြား​ၿပီး​ဗ်။ သို့​ေသာ္လည္း​ေပါ့​ဗ်ာ စဉ္း​စား​ထား​ရမယ့္​ အခ်က္ထဲမွာ​ေတာ့​ တခုရွိတယ္​ေပါ့​ေနာ္ က်​ေနာ္တို့​မွာ ရွိတဲ့​ ဥပမာအား​ျဖင့္​ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္း​ေတြ ​ေနာက္ က်​ေနာ္တို့​ရဲ့​ မဟာဗ်ူဟာက်တဲ့​ေနရာမွာရွိတာ​ေတြ ဒါ​ေတြကို က်​ေနာ္တို့​က အသံုး​ခ်ခဲ့​မယ္ဆိုခဲ့​ရင္ က်​ေနာ္တို့​ရဲ့​ အခြင့္​အ​ေရး​မ်ား​တယ္လို့​ပဲ က်​ေနာ္ ယူဆပါတယ္။”

ေလာ ​ေလာဆယ္ နိုင္ငံတကာအခင္း​အက်င္း​ထဲမွာ ဗမာျပည္က နိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံ​ေရး​မွာ ျပည္သူ​ေတြအတြက္ အက်ိဳး​ရွိမယ့္​ လမ္း​ေၾကာင္း​ဘက္ကို ​ေရြ႕​ေနတယ္လို့​ ​ေျပာလို့​ ရမွာ​ေပါ့​ဆရာ။

“​ေသခ်ာ​ေပါက္ ရသြား​ၿပီ။ မနက္က က်​ေနာ္နဲ့​ Wall Street က လူနဲ့​ က်​ေနာ္နဲ့​ အင္တာဗ်ူး​လုပ္​ေတာ့​ အဲဒါ​ေပါ့​ဗ်ာ။ က်​ေနာ္တို့​က အလ်င္နႈန္း​ပိုျမန္တယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ တခု​ေက်ာ္​ေလာက္မွာ က်​ေနာ္တို့​က တကယ့္​ တန္း​ဝင္နိုင္ငံ တခု ျဖစ္လာမယ္လို့​ က်​ေနာ္က ရဲရဲ​ေျပာထုတ္လိုက္တယ္ဗ်။”     (DBV)