သန္းဝင္းလႈိင္
ဧၿပီ ၁၉၊ ၂၀၁၂
ဧၿပီ ၁၉၊ ၂၀၁၂
သူသည္ ကမာၻအႏွံ႔အျပားတြင္ အေရးပါအရာလည္းေရာက္လုဆဲျဖစ္ေသာ အလုပ္သမားလူတန္းစားမွ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ သူသည္ သူကဲ့သို႔ အခြင့္အေရးမရွိေသာ အလားအလာမရွိသူ အမ်ားအျပားေပၚထြက္ေစႏိုင္ေသာ လြတ္လပ္ေရးကို အလိုရွိခဲ့သည္။ ရွိသည့္အတိုင္း လည္း လုပ္၍ စြန္႔ခဲ့သည္။ ဝ့ံခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူကား ေရတိမ္တြင္ နစ္ခဲ့ရသည္။ အကယ္၍သာ သူ႔အစြမ္းသတၱိမ်ားကို မဟာမိတ္တပ္မ်ားသည္ ေသခ်ာစြာေတြ႕ႀကံဳပါက အဂၤလိပ္စစ္တပ္တြင္ သူရသတၱိအတြက္ အျမင့္ဆံုးဝိတိုရိယကေရာ့စ္ (Victoria Cross) ေခၚ ဆုတံဆိပ္ကို ရမည္မွာ မလြဲဟု ထင္မိေတာ့သည္။ အမွတ္ (၃) အဂၤလိပ္တပ္မမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမစ္ဆာမီေျပာျပခ်က္အရဆိုလွ်င္ ဗိုလ္ဗထူး၏နာမည္ကို လန္ဒန္ေဂ ဇက္တြင္ ခ်ီးက်ဴးေဖာ္ျပမည္ဟုေျပာခဲ့သည္။ ဤမွ်စြန္႔စားတုိက္ခိုက္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ဗထူးသည္ တုိက္ခိုက္ရာတြင္ ဘာမွ်မထိခိုက္ဘဲ ငွက္ဖ်ားေရာ ဂါႏွင့္က်ဆံုးရသည္မွာ ေရတိမ္တြင္နစ္ျခင္းသာျဖစ္ေတာ့သည္” ဟူ၍ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူးကို ၁၉၁၆ခုႏွစ္ (ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၈ ခုႏွစ္) ၌ ထားဝယ္ခ႐ိုင္၊(ယခု တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး) ေလာင္းလံုၿမိဳ႕နယ္၊ ေလးသြန္းခံ ေက်းရြာတြင္ အဖ ရြာသူႀကီး ဦးဘထြန္း (ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ (၇) စာမ်က္ႏွာ (၃၃၄) တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဗထူးအတၳဳပၸတၱိ၌ ၎၏ဖခင္အမည္ကို ဦးဖိုးထြန္းဟု မွားယြင္းစြာေဖာ္ျပထားသည္။) ႏွင့္ အမိ ေဒၚစိန္ျမရင္တို႔မွဖြားျမင္သည့္ တတိယ ေျမာက္သားျဖစ္သည္။ သူ႔အထက္တြင္ အစ္ကို ဖိုးစုႏွင့္ ကိုေပါဒင္တို႔ရွိ၍ ေအာက္တြင္ ညီမ မခင္ၾကည္ႏွင့္မစိန္ပိုတို႔ ရွိသည္။
ငယ္စဥ္က ေလးသြန္းခံရြာႏွင့္ လယ္ကြင္းႀကီးတစ္ကြင္းျခားသည့္ စစ္ၿမဲရြာဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၌ စတင္ပညာဆည္းပူးသည္။ ျမန္မာစာအေျခခံအနည္းငယ္ရရွိလာၿပီးမွ ထားဝယ္ၿမိဳ႕ရွိ ဆန္းခ်ီရပ္ ေဆြမ်ဳိးအိမ္၌ေနကာ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ဆက္လက္ၿပီး အဂၤလိပ္-ျမန္မာ (၇) တန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ အလုပ္လုပ္ခ်င္စိတ္ေပၚေပါက္လာ၍ ေက်ာင္းမွထြက္လုိက္သည္။
မိဘႏွင့္ေဆြမ်ဳိးသဂၤဟမ်ားက ေက်ာင္းဆက္ေနရန္ ေဖ်ာင္းဖ်ေသာ္လည္း လက္မခံခဲ့။ ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းသို႔သြားေရာက္၍ အလုပ္ရွာေဖြရာ မိဘမ်ားႏွင့္ခင္မင္ရင္းႏွီးသည့္ ဟိႏၵားသတၱဳတြင္း အိုဗာစီယာခ်ဳပ္ ဦးလြန္းပင္၏ အကူအညီျဖင့္ အလုပ္ရခဲ့သည္။ ထိုအလုပ္မွာ ေရစုပ္စက္ႀကီး ကို ဆီထိုးရသည့္အလုပ္ျဖစ္ၿပီး တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ပဲရသည္။ ထိုမွ တစ္ေန႔တစ္က်ပ္စား စက္ေမာင္းသမားဘဝျဖင့္ ၁ ႏွစ္ခန္႔လုပ္ ကိုင္ၿပီးေနာက္ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္၍ လံု႔လဝီရိယရွိစြာ ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ မိုင္းအိုဗာစီယာဘဝသို႔ တိုးျမႇင့္ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။
ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈေကာင္းျခင္း၊ ေခါင္းေဆာင္မႈေကာင္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမားေပါင္း၏ ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးျခင္းကိုခံရကာ အလုပ္သမားစာၾကည့္တုိက္မွဴးတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္လာရသည္။ ကိုဗထူးသည္ နဂါးနီအသင္းဝင္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။
မိဘမ်ားႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးစြဲရွိသည့္ ဟိႏၵားမိုင္းအိုဗာစီခ်ဳပ္ ဦးလြန္းပင္၊ ေဒၚစိန္ခ်ယ္တို႔၏သမီး မအုန္းတင္ (ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူး၏ ဇနီးေဒၚအုန္း တင္ (၇၈) ႏွစ္သည္ ထားဝယ္ၿမိဳ႕ ခံုဝင္းဒပ္ရပ္၊ ပိေတာက္ေရႊဝါလမ္းေနအိမ္၌ (၂၇-၇-၉၂) ရက္ေန႔တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။) ႏွင့္ တစ္စတစ္စ ခ်စ္ခင္မိလာခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ဖက္ေသာမိဘမ်ားကလည္း ေက်နပ္သေဘာတူၾကသျဖင့္ ထားဝယ္ၿမိဳ႕ ခံုဝင္းဒပ္ရပ္၊ ဦးလြန္းပင္၊ ေဒၚစိန္ခ်ယ္တို႔၏အိမ္၌ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ေပးခဲ့သည္။ သားႀကီး ေမာင္ေဖဝင္း (ဗိုလ္မွဴးျမင့္ထူး-စစ္အစိုးရ၏ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေၾကာင့္စစ္ ေၾကာေရးစခန္းတြင္ ေသဆံုးခဲ့ရသူ)၊ သားငယ္ေမာင္စိန္ဝင္း (ဦးစန္းထူး၊ ဒု-အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိ၊ ေရနံ-ကြယ္လြန္) ႏွင့္ သမီး မခင္ဝင္း (ေဒၚ မိမိေလး) ဟူ၍ သားသမီးသံုးေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။
နယ္ခ်ဲ႕အရင္းရွင္လက္ေအာက္၌ ဆင္းရဲပင္ပန္းစြာလုပ္ကိုင္လာၾကေသာ ပစၥည္းမဲ့အလုပ္သမားမ်ား၏ ဒုကၡဘဝအေတြ႕အႀကံဳကို ခံစားမိ ေသာအခါ မခံမရပ္ႏိုင္သျဖင့္ ဇနီး၏ေမာင္ မိုင္းအိုဗီစီယာ ကိုစိန္လင္း (၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ထားဝယ္ျမဴနီစီပယ္ဥကၠဌ ဦးစိန္လင္း) ႏွင့္အတူ ဟိႏၵား သတၱဳတြင္း အလုပ္သမားအစည္းအ႐ုံးကို ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လုိက္သည္။ အလုပ္သမားဘဝနစ္နာမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ ၿပီး အခြင့္အေရးတိုးတက္ခံစားေရး တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့သည္။ ယင္းအခ်ိန္၌ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္မ်ား အာဏာျပင္းထန္စဥ္ျဖစ္၍ တိုက္ပြဲေအာင္ျမင္မႈ မရသည့္အျပင္ အလုပ္သမားမ်ားမွာ ပိုမိုဖိႏွိပ္မႈကိုခံၾကရသည္။ ကိုဗထူးႏွင့္အတူ ေယာကၡမဦးလြန္းပင္ႏွင့္ ေယာက္ဖကိုစိန္လင္းတို႔ အလုပ္ ျဖဳတ္ခံလုိက္ရသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၄၂ ခုနွစ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးတုိက္ပြဲအတြက္ အလုပ္သမားမ်ား၏ ႏွလံုးသားတြင္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား စတင္သေႏၶတည္ေစသည့္အျမတ္ကိုကား ရရွိလိုက္ေပသည္။
ထို႔ေနာက္ ဦးလြန္းပင္၊ ကိုစိန္လင္းတို႔ႏွင့္အတူ ဖြတ္လက္တို႐ြာ၊ ဓလိေခ်ာင္း႐ြာႏွင့္ ေဖာင္းေတာရြာမ်ားတြင္ သစ္ကုန္သည္အလုပ္ကို လုပ္ ကိုင္ရင္း သတၱဳတြင္းနယ္ေျမေဒသ၌ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္မႈစည္း႐ုံးေရးကို ေဆာင္ရြလ်က္ရွိသည္။
၁၉၄၂ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလတြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးလက္်ာဦးစီးေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္သည္ ဂ်ပန္တပ္မ်ားႏွင့္အတူ ယိုးဒယား (ထိုင္း)မွျဖတ္၍ ထားဝယ္ၿမိဳ႕နယ္ ေမတၱာရြာကိုေဖာက္ၿပီး ျမန္မာျပည္အတြင္းသို႔ စတင္ဝင္ေရာက္လာသည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ကိုဗထူးတို႔သည္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ကို ေတာင္သံုးလံုးရြာမွဆီးႀကိဳၾက၍ ဦးလြန္းပင္ အေထြေထြတာဝန္ခံအျဖစ္ သတၱဳတြင္းနယ္ေျမေဒသ၌ တပ္သား၊ ရိကၡာ၊ လက္နက္စုေဆာင္းေရးတာဝန္ကို ဗိုလ္ဉာဏႏွင့္ တြဲဖက္တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္သည္။ ကိုစိန္လင္းက ယိုးဒယားျပည္ ဘြန္တီးစခန္းသို႔ လက္နက္မ်ားသယ္ယူပို႔ေဆာင္ရန္ တာဝန္ခံအျဖစ္ သြားေရာက္ေဆာင္ရြက္ရသည္။ ကိုဗ ထူးသည္ မိမိ၏ခ်စ္စြာေသာ သတၱဳတြင္းအလုပ္သမားမ်ားႏွင့္အတူ ဗိုလ္ဗလတပ္တြင္ ဝင္ေရာက္လိုက္၏။
ထားဝယ္ၿမိဳ႕ကို ဘီအိုင္ေအတပ္က လံုးဝသိမ္းပိုက္လုိက္ၿပီးေနာက္ ေရွ႕သို႔ စစ္ေၾကာင္းခ်ီရာတြင္ ကိုဗထူးသည္ တပ္သား (၁၅) ေယာက္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ သာမန္တပ္ၾကပ္ကေလးရာထူးျဖင့္ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕တို႔ထြက္ခြာသြားၿပီးေနာက္ ၁၉၄၂ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၂၆) ရက္ေန႔တြင္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီ၊အုိင္၊ေအ) ကိုဖ်က္သိမ္းကာ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီ၊ ဒီ၊ ေအ) ကို ဖြဲ႕စည္းလုိက္သည္။ အသစ္ဖြဲ႕စည္းေသာ ဗမာ့ကာကြယ္ ေရးတပ္မေတာ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ဗိုလ္မွဴးႀကီးရာထူးျဖင့္ ေသနာပတိခန္႔အပ္၍ ဗိုလ္မွဴးေအာင္၊ ဗိုလ္မွဴးရန္ႏိုင္၊ ဗိုလ္မွဴးေဇယ်တို႔ အား တပ္ရင္းမ်ားကိုဦးစီးေစၿပီးလွ်င္ တပ္ရင္း (၃) ရင္း ဖြဲ႕ခဲ့သည္။ ထိုအခါတြင္ ဗိုလ္ဗထူးသည္ ဗိုလ္မွဴးရန္ႏိုင္ဦးစီးသည့္ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ရွိ ေျခလ်င္တပ္ရင္း အမွတ ္(၂) တပ္ခြဲ (၃) တြင္ ဗိုလ္ႀကီးရာထူးျဖင့္ တပ္ခြဲမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ေပးခန္႔အပ္ျခင္းခံရေလသည္။
ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ကို တျဖည္းျဖည္း တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းခဲ့ရာ စက္မႈလက္မႈတပ္ရင္း အမွတ္ (၁) ကို ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕တြင္ဖြဲ႕ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ ဗထူးကို ထိုတပ္တြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ထမ္းေဆာင္ေစ၍ ၁၉၄၃ ခုနွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းေလာက္တြင္ ထိုတပ္မွာပင္ တပ္ရင္းမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ကာ ဗိုလ္မွဴးအဆင့္အတန္းသို႔ တိုးတက္ခန္႔ထားခံရသည္။ ကသာနယ္၊ အင္းေတာ္နယ္တဝိုက္၌ ၿဗိတိသွ်ေလထီးတပ္သားမ်ား လႈပ္႐ွားလာေသာ အခါ၊ အင္ဖားသို႔ ခ်ီတက္ရန္ လမ္းပန္းအဆက္အသြယ္မ်ား လိုအပ္ေသာအခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္မွဴးဗထူး၏ စက္မႈလက္မႈ တပ္ရင္းအမွတ္ (၁) သည္ လမ္းပန္းေဖာက္လုပ္ရန္လည္းေကာင္း၊ ေလထီးတပ္မ်ားႏွင့္ရင္ဆိုင္ရန္လည္းေကာင္း ေျမာက္ပိုင္းစစ္ေျမသို႔ ထြက္လာရသည္။ အေန အထိုင္အစားအေသာက္ဆင္းရဲျခင္း၊ ေဆးဝါးရိကၡာညံ့ဖ်င္းျခင္းေၾကာင့္ ရဲေဘာ္မ်ား နာမက်န္းျဖစ္ကာ ဒုကၡအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကရသည္။ ဗိုလ္မွဴးဗထူးကိုယ္တိုင္လည္း ငွက္ဖ်ားေရာဂါစြဲကပ္ခဲ့ရေလသည္။ ဆက္သြယ္ေရးမရရွိမႈတို႔ေၾကာင့္ ၁၉၄၃ ခုနွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္က ျမန္မာႏိုင္ငံအား အေယာင္ေဆာင္လြတ္လပ္ေရးေပးလုိက္သည္ကိုပင္ ဗိုလ္မွဴးဗထူးတို႔မသိလုိက္ဟု ဆိုသည္။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ (ဂ်ပန္ေပးေသာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ကို ေျပာင္းထားေသာ အမည္) ကို စစ္တိုင္းမ်ားခြဲျခားသတ္မွတ္ကာ ဗိုလ္မွဴးဗထူးကို တုိင္းမွဴးအျဖစ္ခန္႔အပ္ၿပီးလွ်င္ မႏၱေလးသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေစခဲ့သည္။ မႏၱေလးတုိင္း စစ္နယ္သည္ ေတာင္ငူဘက္တြင္ ပ်ဥ္းမနားအထိ ေျမာက္ဘက္တြင္ တမူး၊ ကေလးဝနယ္အထိက်ယ္သည္။ တိုင္းအတြင္းတြင္ ေျခလ်င္တပ္ ရင္း အမွတ္ (၁)၊ (၃)၊ (၄) ႏွင့္ (၅)၊ စက္မႈလက္မႈ တပ္ရင္း (၁)၊ အေျမာက္တပ္ႏွင့္ စက္ေသနတ္ႀကီးတပ္မ်ားရွိသည္။ ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ မႏၱေလးတိုင္းမွဴးအျဖစ္ အဆက္ျပတ္ေနေသာ တပ္ရင္းမ်ားဆီသို႔ ရိကၡာ၊ ေဆးဝါးမ်ား ပို႔ေပး၏။
တစ္ေန႔ေသာ္ အမရပူရၿမိဳ႕ လူထုအစည္းအေဝးတစ္ခုအတြက္ ဖိတ္ၾကားျခင္းခံရသျဖင့္ အေဖာ္အရာရွိ ႏွစ္ေယာက္ႏွင့္အတူ ကားတစ္စီးျဖင့္ ထြက္သြားၾက၏။ အစည္းအေဝးကိစၥၿပီး၍ ည (၉) နာရီခြဲခန္႔တြင္ ျပန္လာခဲ့၏။ ၎တို႔၏ကားေနာက္မွ ဂ်ပန္စစ္အရာရွိ ကားတစ္စီးသည္ ေမာင္းႏွင္၍ လာ၏။ ကားသည္ ေရွ႕ကိုေက်ာ္တက္ရန္ ကားဟြန္းကို အဆက္မျပတ္တီး၍ လာ၏။ ဗိုလ္မွဴးဗထူးက ကားေမာင္းသည့္ရဲေဘာ္အား ေ႐ွာင္ေပးလုိက္ရန္ေျပာ၏။ သို႔ေသာ္လမ္းမွာ လမ္းက်ဥ္းျဖစ္၍ မတက္ႏိုင္သည္ကို ကားေပၚရွိဂ်ပန္အရာရွိက ဂ်ပန္စကားျဖင့္ ဆဲေရးတိုင္း ထြာ၏။ သို႔ႏွင့္ ဆက္လက္ေမာင္းလာရာ လမ္းက်ယ္သို႔ေရာက္သည္ႏွင့္ ဂ်ပန္ကားသည္ ေရွ႕သို႔ေက်ာ္မတက္ဘဲ ၎တို႔ကားေရွ႕မွ ရပ္ လုိက္ျခင္းျဖင့္ ကားႏွစ္စင္းလံုးရပ္သြားေစ၏။ ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ ကားေပၚမွဆင္းလုိက္၏။ ကားေပၚမွ ဂ်ပန္အရာရွိသည္လည္း ေဒါသႏွင့္ စတင္စကားေျပာရာမွ ဂ်ပန္အရာရွိသည္ မိမိဓားကိုဆြဲခြၽတ္မည္အျပဳတြင္ ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ မိမိဓားကို အျမန္ဆြဲထုတ္၍ ဂ်ပန္၏ဦးေခါင္း တည့္တည့္သို႔ ခုတ္လုိက္ေလသည္။
ထိုသို႔ ဓားခ်င္းယွဥ္ၿပိဳင္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အျခားသူတစ္ဦးတစ္ေယာက္သာဆုိပါက တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးမ်ား အလုပ္႐ႈပ္စရာ။ ယခုမူကား ဂ်ပန္တို႔ေလးစားေသာ ဗိုလ္မွဴးဗထူးျဖစ္ေနျခင္း၊ ဗိုလ္မွဴးဗထူးအကူအညီကိုလည္း ဂ်ပန္တို႔မ်ားစြာအလိုရွိေနျခင္း၊ ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ လမ္းမ က်လွ်င္ မည္သည့္အခါမွ် မခံေၾကာင္းကို ယခင္ေျမာက္ပိုင္း စစ္ေျမျပင္မွအျဖစ္အပ်က္ကိုလည္း ဂ်ပန္တို႔သိရွိေနျခင္း၊ ဗိုလ္မွဴးဗထူးကိုယ္တုိင္ မတရားသည္ကိုမလုပ္ဟူ၍ ဂ်ပန္တို႔နားလည္ျခင္း၊ ယခုကိစၥမွာ မိမိတို႔ဂ်ပန္အရာရွိကပင္လွ်င္ မူးယစ္ရမ္းကား ဆဲေရးတုိင္းထြာျခင္း စသည္ တို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္မွဴးဗထူးမွာ မည္သည့္အေရးအျပစ္ေပးျခင္းမွမခံရဘဲ အမႈၿပီးျပတ္ခဲ့ေလသည္။
ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ အမည္ႏွင့္လုိက္ေအာင္ ထူးျခားသည္။ တေန႔ေသာ္ ဗမာျပည္တစ္ျပည္လံုး ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔၏ ရက္စက္မႈ၊ မမွ်တမႈ၊ အ သနားအညႇာတာကင္းမဲ့မႈေၾကာင့္ စားေသာက္ေနထိုင္မႈက်ပ္တည္းကာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းျမင့္မားသျဖင့္ ‘ငါတည္တဲ့ဘုရား လင္းတပင္နားနား’ ဟူဘိသကဲ့သို႔ မ်က္စိကိုစံုမွိတ္၍ ခတ္မဆိတ္ေနခဲ့ေသာ ႐ုပ္ေသးမဟာ ဗမာအစိုးရသည္ အပိုရွားပါးစရိတ္ထုတ္ေပးရန္ စီမံရေတာ့၏။
ထိုစဥ္အခါက ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ အပိုစရိတ္ဂ်ပန္ေငြစကၠဴေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရေလသည္။ မိမိ႐ုံးမွ ေငြစာရင္းအရာရွိက ေငြစကၠဴအထုပ္ႀကီး ကို စားပြဲတြင္တင္ထားသည္ကို စူးစိုက္ၾကည့္ေန၏။
“တခ်ဳိ႕ေတာ့လဲ သားမယားဆီ ျပန္ပို႔ၾကတာပဲ။ ငါလဲအိမ္ကို တစ္ေခါက္မွမျပန္မိဘူး။ ‘ဉာတကာနၪၥသဂၤေဟာ’ ေဆြမ်ဳိးတို႔အား ေထာက္ပံ့ရမည္ လို႔ ဘုရားေဟာေဒသနာနဲ႔အညီ သားမယားဆီ ေငြေၾကးေတာ့ေထာက္ပံ့သင့္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ငါယခုအလုပ္လုပ္ေနတာဟာ မဂၤလာတရား ေတာ္ႏွင့္အညီ သားေကြၽးမႈ၊ မယားေကြၽးမႈ၊ ေဆြမ်ဳိးမ်ား ေထာက္ပံ့မႈအတြက္မဟုတ္ဘူး။ ငါစစ္ထဲဝင္တာ တိုင္းျပည္အတြက္ပဲ။ သူတို႔ကို ေထာက္ပံ့ခ်င္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ကို ဟိုစဥ္ကေထာက္ပံ့ခဲ့ၿပီ။ ေကြၽးေမြးျပဳစုခဲ့ၿပီ။ အခု ငါ့အဖို႔ ဒီေငြေတြကို ငါနဲ႔ ဆင္းရဲေဖာ္ဆင္းရဲဘက္ အလုပ္လုပ္ဖက္ျဖစ္တဲ့ ငါ့ရဲ႕ရဲေဘာ္ေတြကိုသာ ေထာက္ပံ့သင့္တယ္” ဟုဆံုးျဖတ္ကာ စစ္ေျမျပင္၌ အမ်ဳိးမ်ဳိးပင္ပန္းခဲ့သည့္ရဲေဘာ္မ်ား အ ပန္းေျပေစရန္ ပြဲလမ္းသဘင္ျပဳလုပ္ေပ်ာ္ရႊင္ေရးအတြက္ အသံုးခ်ခဲ့ေလသည္။ ဗိုလ္မွဴးဗထူးက အစဥ္သျဖင့္ ရဲေဘာ္မ်ားအား သတိရအားကိုး သလို ရဲေဘာ္တို႔ကလည္း ဗိုလ္မွဴးဗထူးအား ေလးစားယံုၾကည္အားထားခဲ့ေပသည္။
လူမ်ဳိးအေနျဖင့္ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမ်ားမွာ ခ်စ္ခင္ဖြယ္ရာေကာင္းလွသည္။ သို႔ရာတြင္ သူတို႔က်င့္သံုးေသာဖက္ဆစ္ဝါဒမွာမူ အလြန္ဆိုးရြားလွသည္။ ေနာက္ဆံုး ဖက္ဆစ္ဒဏ္ကိုမခံႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အမွဴးရွိေသာ တပ္မေတာ္အရာရွိမ်ား၊ ဗမာႏိုင္ငံရွိ ဖက္ဆစ္ကိုေတာ္လွန္လိုေသာ အစည္းအ႐ုံးမ်ား၊ အသင္းအပင္းမ်ား၏ အစည္းအေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ရန္ေရြးခ်ယ္ျခင္း နယ္ခြဲျခားသတ္မွတ္ခန္႔ထား ရာတြင္ တိုင္းမွဴးဗိုလ္မွဴးဗထူးမွာ မူလမိမိစီစဥ္ထားရွိၿပီးျဖစ္ေသာ အထက္ျမန္မာျပည္တုိင္းကိုပင္ တာဝန္ခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ေစ လႊတ္ျခင္း ခံရေလသည္။ ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ အထက္ျမန္မာျပည္တိုင္းမွဴးအျဖစ္ လက္ေရြးစဥ္ရဲေဘာ္မ်ားကို ေခါင္းေဆာင္ကာ ေျပာင္းေရႊ႕ သြားေလသည္။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလအတြင္းတြင္ ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ရန္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာက်င္းပေသာေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးစီး သည့္ ေတာ္လွန္ေရးေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္တို႔ႏွင့္အတူ ဗိုလ္မွဴးဗထူး တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
၁၉၄၅ ခု ႏွစ္ဦးပိုင္းတြင္ မဟာမိတ္တပ္တို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းသို႔ဝင္ေရာက္ကာ မႏၱေလးၿမိဳ႕သို႔ ဦးတည္ခ်ီတက္ၾကသည္။ ဗိုလ္မွဴးဗ ထူးသည္ ႏိုင္ငံစည္း႐ုံးေရး၊ စစ္ေရးအခြင့္သာမႈတို႔ကို ေရွ႕႐ႈ၍ မိမိလက္ေအာက္ရွိ စစ္ကိုင္း၊ မႏၱေလး၊ သီေပါမွတပ္မ်ားျဖင့္ ၁၉၄၅ ခု၊ မတ္လ (၈) ရက္ေန႔ ဂ်ပန္အား စတင္ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဗမာ့တပ္မေတာ္သည္ ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ရန္ အေသးစိတ္စီစဥ္ခ်က္မ်ား မၿပီးျပတ္ေသး။ ဤတြင္ ဗိုလ္မွဴးဗထူးသည္ သူ၏တပ္မ်ား ဂ်ပန္တို႔အားေတာ္လွန္ျခင္းေၾကာင့္ က်န္တပ္မ်ား ဒုကၡ ေတြ႕မည္ကိုသိရွိသျဖင့္ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေရးအတြက္ ေၾကညာခ်က္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ကာ မိမိ၏တပ္ကို ဗမာ့ေတာ္လွန္ေရးတပ္မေတာ္အမည္ျဖင့္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ႀကီးႏွင့္ ပူးတြဲေဆာင္ရြက္လ်က္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ရန္သူအျဖစ္ေၾကညာလ်က္ရွိေၾကာင္း ပရိယာယ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပေၾကညာထားေလသည္။
ဗိုလ္မွဴးဗထူး ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ေၾကညာခ်က္မွာ ....
“ရဲေဘာ္တို႔ .... ငါတို႔တစ္ေတြသည္ ငါတို႔တုိင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ငါတို႔၏အသက္ကိုပမာမထားဘဲ တပ္မေတာ္သားပီပီ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း အမ်ားသိၾကသည္။
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတြသည္ ငါတို႔လူမ်ဳိးမ်ားအား အမ်ဳိးမ်ဳိးညႇဥ္းဆဲသတ္ျဖတ္ၿပီး ငါတို႔ကိုလြတ္လပ္ေရးမေပးဘဲ ကြၽန္သေဘာက္ဘဝသို႔ ပို႔ ေဆာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ဘေမာ္ႏွင့္ေအာင္ဆန္းအမွဴးျပဳသည့္ ႐ုပ္ေသးအစိုးရရဲ႕စစ္တပ္သည္ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈကို ကာကြယ္ေပး ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ငါတို႔ယံုၾကည္အားထားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယခုအထိ သူတို႔သည္ မည္သည့္ကာကြယ္မႈကိုမွ် ျပဳလုပ္မေပးႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ငါတို႔ သည္ ဤအတိုင္း ေခါင္းငံု႕၍ ခံမေနႏိုင္ေတာ့ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔မွစ၍ ငါ့လက္ေအာက္ရွိ စစ္ကိုင္း၊ မႏၱေလး၊ သီေပါ စေသာနယ္မ်ားရွိ တပ္မ်ားသည္ ဖက္ ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးႏွင့္ပူးေပါင္းလ်က္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔အား စတင္တိုက္ခိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာ လိုက္သည္။
ရဲေဘာ္တို႔ ....
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္လူ႐ိုင္းမ်ားအား ေတြ႕ရာသခ်ဳႋင္း ဓားမဆိုင္းဘဲ သုတ္သင္ၾကေလာ့။
ဗိုလ္မွဴးဗထူး
ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးတပ္မေတာ္
အထက္ျမန္မာျပည္
သို႔ရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ကား နားလည္မႈ ရရွိၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ပရိယာယ္ျဖင့္ ေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္လည္း ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တပ္အသီးသီးသည္ ၁၉၄၅ ခု၊ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕ႏွင့္ မႏၱေလးနယ္အတြင္ မဟာမိတ္မ်ားမေရာက္မီ ဗိုလ္မွဴးဗထူးတပ္မ်ားသည္ ဂ်ပန္မ်ားကို ရွင္းလင္းထားႏိုင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္မွဴး ဗထူးတို႔ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ေျပာက္က်ားတပ္မ်ားအကူအညီျဖင့္ မဟာမိတ္တပ္မ်ားလည္း ေအာင္ျမင္စြာခ်ီတက္၍ ဂ်ပန္တပ္မ်ားကို ေခ်မႈန္း ႏိုင္ခဲ့သည္။ ေမၿမိဳ႕ (ယခု ျပင္ဦးလြင္) ကို မဟာမိတ္မ်ား သိမ္းပိုက္ ရာတြင္ ဗမာ့မ်ဳိးခ်စ္ေျပာက္က်ားမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း မဟာမိတ္တို႔၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားေပၚတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အထက္ျမန္မာျပည္တိုင္းတြင္း ဗိုလ္မွဴးဗထူးစတင္ေတာ္ လွန္ခဲ့ေသာ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔မွ ၅ ရက္ေန႔အထိ တုိက္ပြဲေပါင္း ၃၇ ပြဲ တုိက္ခဲ့ရသည္။ တိုက္ရေသာ ရန္သူအင္အားမွာ ၈၁၀၀ ခန္႔ ရွိသည္။ ရန္သူ႔ဘက္မွ အက်အဆံုးမွာ ၄၂၈ ေယာက္ (ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီးတဦးအပါအဝင္) ၃၁ ေယာက္ ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ စစ္သံု႔ပန္း ၁၂ ေယာက္ ဖမ္းဆီး မိခဲ့သည္။ ဗိုလ္မွဴးဗထူး၏ ထူးခြၽန္စြာေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၁) ရက္ေန႔ပါ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဗမာ့မ်ဳိး ခ်စ္တပ္မေတာ္) အမိန္႔ျဖင့္ ဗိုလ္မွဴးဗထူးကို ဗိုလ္မွဴးအဆင့္မွ ဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္သို႔ ႏွစ္ဆင့္တိုးတက္ေပးလုိက္ေလသည္။ ထိုအမိန္႔ကို ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တုိင္ လက္မွတ္ေရးထိုး၍ မႏၱေလးတိုင္းတပ္မွဴး ဗိုလ္မွဴးဗထူးအား သူရသတၱိရွိျခင္း၊ ထူးျခားစြာ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္း တို႔အတြက္ ဗိုလ္မွဴးအဆင့္အတန္းမွ ဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္အတန္းသို႔ ႏွစ္ဆင့္တိုးေပးလိုက္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕ကို မဟာမိတ္တို႔ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူးသည္ ေက်ာက္ဆည္မွတစ္ဆင့္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ေအာင္ပန္း ၿမိဳ႕သို႔ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က မိုးဥတုလည္းျဖစ္၍ ရာသီဥတုမွာ ၾကမ္းတမ္းလွသျဖင့္ ခရီးပမ္းလူပမ္းျဖစ္ခဲ့ရေသာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူးႏွင့္ တကြ ရဲေဘာ္တို႔သည္ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕တဲ့၍ ဖ်ားနာၾက၏။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူးသည္လည္း အင္းေတာ္၊ ကေလးဝစစ္ေၾကာင္း၌ တုိက္ပြဲဝင္ရင္း စြဲကပ္ေသာ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျပန္ေပၚလာေတာ့သည္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါကို ရွိသမွ်ေဆးဝါးတို႔ျဖင့္ အစြမ္းကုန္ကုစားပါေသာ္လည္း နာလန္မထူ ေတာ့ဘဲ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂) ရက္ ည (၈) နာရီ (၁၀) မိနစ္အခ်ိန္တြင္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ေအာင္ပန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ျမင္းၾကားဒိုးရြာအနီး တယ္လူးစခန္း၌ (၂၉) ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္သြားရွာေလေတာ့သည္။ မကြယ္လြန္ခင္အခ်ိန္ကေလးမွာပင္ စခန္းရွိရဲေဘာ္ မ်ားကို ဗိုလ္အာဠာဝကတပ္ရွိမည့္ေနရာကိုေမး၍ “အာဠာဝကကို ျပန္ေခၚ၊ စစ္ကိုဆက္တုိက္ၾက” ဟူ၍ ေနာက္ဆံုးအမိန္႔ေပးခဲ့ေသးသည္။ တယ္လူးစခန္းမွာ ေအာင္ပန္းၿမိဳ႕နယ္ ျမင္းၾကားဒိုးရြာအနီး အိမ္ေျခ (၇) အိမ္ခန္႔သာရွိေသာ ရြာသိမ္ရြာငယ္ကေလးသာ ျဖစ္ေလသည္။ ေတာင္ႀကိဳအုံၾကား စစ္မ်က္ႏွာတို႔၌သာ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့ရေသာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူးသည္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ သူ႔အား ဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္သို႔ တိုး ျမႇင့္ဂုဏ္ျပဳေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏အမိန္႔စာကို မဖတ္လုိက္ရေခ်။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူးကား ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအတြင္း ဝင္ေရာက္သည့္ ေန႔မွစ၍ ဇနီးႏွင့္သားသမီးမ်ားထံသို႔ တစ္ခါတစ္ေခါက္ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈရန္ အခ်ိန္မရေလာက္ေအာင္ တုိင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဳိးအတြက္ တာ ဝန္မ်ားကို ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ အာဇာနည္ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတစ္ဦးသာ ျဖစ္ေလသည္။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူး၏ပံုသဏၭာန္မွာ အရပ္ရွည္ရွည္၊ ေမးခြၽန္ခြၽန္၊ မ်က္လံုးျပဴးျပဴး၊ မ်က္ကြင္းခ်ဳိင့္ခ်ဳိင့္၊ ႏႈတ္ခမ္းေမႊးမတိုမရွည္ ဆံပင္စုတ္ဖြားဖြားဟူ၏။
ေအာင္ပန္းၿမိဳ႕ (ကေလာႏွင့္ ၅ မိုင္ကြာေဝးသည္) တြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူးႏွင့္ ရဲေဘာ္မ်ားအတြက္ ေက်ာက္တုိင္တစ္ခု စိုက္ထူထားသည္။ အဆိုပါေက်ာက္တိုင္တြင္ “ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေရးတြင္ ဦးစီးခဲ့၍ ၁၃၀၇ ခုႏွစ္၊ နယုန္ လဆုတ္ (၈) ရက္ေန႔ ည (၈) နာရီ (၁၀) မိနစ္အခ်ိန္ တယ္လူးစခန္းတြင္က်ဆံုးရွာေသာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးကာနယ္ဗထူးႏွင့္ ရဲေဘာ္ႏွစ္ဆယ့္ ေျခာက္ေယာက္” ဟု ကမၸည္းထိုးထား၏။ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဗထူးအားဂုဏ္ျပဳခ်ီးက်ဴးေသာအေနျဖင့္ တပ္မေတာ္မွလည္း ‘ဗထူးတပ္ၿမိဳ႕’ ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ တပ္စခန္းၿမိဳ႕တစ္ခုကို ရပ္ေစာက္ (ေလာက္ေဆာက္) ၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ တစ္မိုင္ခန္႔အကြာတြင္ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္၌ တည္ထားေလသည္။
မည္သုိ႔ဆိုေစ… ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔ကို ပထမဦးဆံုးတိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူး၏အမည္သည္ ထာဝစဥ္ထြန္းလင္းေတာက္ေျပာင္ေနမည္မွာ မလြဲဧကန္ပင္တည္း။
Copy from MoeMa Kha http://moemaka.blogspot.com/
စာကိုး
(၁) ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း၊ အတြဲ(၇)၊ စာ-၃၃၄၊ ၃၃၇။
(၂) သိပၸံစိုးရင္၊ ဗမာ့ေတာ္လွန္ေရးအာဇာနည္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဗထူး၊ ရန္ကုန္၊ ယံုၾကည္ခ်က္စာေပ၊ ပႀကိမ္ ၁၉၆၉။
(၃) တင္တင္ဝင္း ‘ဗမာ့သားေကာင္း ဗိုလ္မွဴးဗထူး’ ေငြတာရီမဂၢဇင္း အမွတ္ ၅၇ (၁၉၆၉၊ မတ္လ) စာ ၁၅-၁၉။
(၄) ဗုိလ္မွဴးဗထူး၏ ေပးစာမ်ား ျမဝတီမဂၢဇင္း (၁၉၇၀၊ မတ္)
