"'Save The Irrawaddy' ေဟာေျပာပြဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၌ က်င္းပ"

Via Eleven Media Group

'Save The Irrawaddy' ေဟာေျပာပြဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၌ က်င္းပ Saturday, 10 September 2011 18:45

ဧရာ၀တီျမစ္ကုိ ကယ္တင္ထိန္းသိမ္းရန္ ရည္ရြယ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ 'Save the Irrawaddy' ေဟ ေျပာပြဲကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့ပါသည္။

အဆိုပါေဟာေျပာပြဲကို မဂၤလာဒုံၿမိဳ႕နယ္ မဂၤလာဒုံဥယ်ာဥ္အိမ္ရာ မဟာဂႏၶာ႐ုံေက်ာင္းတုိက္ ေအာင္မဂၤလာမဟာသိမ္ေတာ္ႀကီးတြင္ ဇမၺဴသိရီ(Safety Net) ပရဟိတလူငယ္အဖြဲ႕က ဦးစီးက်င္းပခဲ့ကာ စာေရးဆရာ ေမာင္စိန္၀င္း (ပုတီးကုန္း)၊ ကိုတာ၊ ေဒါက္တာထြန္းလြင္၊ ကိုျမင့္ေဇာ္တို႔က ေဟာေျပာေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ေဟာေျပာပြဲသို႔ ဧရာ၀တီျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိတ္၀င္စားေလ့လာလုိသူမ်ား လူဦးေရ ၅၀၀ ၀န္းက်င္လာေရာက္ခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ လူငယ္ဦးေရမွာ ပိုမိုမ်ားျပားခဲ့သည္။ အေျခခံ ပညာေက်ာင္းအခ်ဳိ႕မွ ကေလးငယ္မ်ားလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

Save the Irrawaddy ေဟာေျပာပြဲကို စာေရးဆရာမ သန္းျမင့္ေအာင္က အဖြင့္မိတ္ဆက္စကားေျပာၾကား၍ ညေန ၃ နာရီ၀န္းက်င္တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါသည္။

သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနသူ ကိုျမင့္ေဇာ္က ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚတြင္ ဆည္တည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ EIA ထဲတြင္ပင္ပါရွိေသာ ဆည္တည္ေဆာက္ရန္ မလိုသည့္ေဖာ္ျပခ်က္ အေပၚသုံးသပ္မႈ၊ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚတြင္ ပိုမိုဖြံ႕ၿဖိဳးလာမည္၊ မုိးေရခ်ိန္မ်ားျပားသည့္အတြက္ ျမစ္ေရ၊ ဆည္ေရရွိေနမည္ဆိုသည့္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ေလ့လာမႈမ်ားႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးျပမႈ၊ ေဒသခံမ်ားအေပၚ ေျပာင္းေရႊ႕မႈ၏ သက္ေရာက္ႏုိင္ေျခမ်ား၊ ျမစ္ေရကုိ မွီခိုေနသည့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္ႏုိင္မႈမ်ား စသည္တုိ႔ကို စတင္ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ စာေရးဆရာေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း)က 'ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ျမစ္မ်ား'အမည္ျဖင့္ ေဟာေျပာမႈတြင္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံကို ယခင္က ေရာက္ရွိခဲ့သည့္ျမင္ကြင္းႏွင့္ ယခု ျမင္ကြင္းကြာျခားပုံမ်ား၊ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားရွိ ျမစ္ေကာမႈမ်ားကို သုံးသပ္မႈမ်ား၊ ဧရာ၀တီျမစ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္တုိ႔အေၾကာင္း ေရးသားျဖစ္ခဲ့ေသာ ကဗ်ာ၊ စာမ်ားကို တင္ျပမႈမ်ား ပါ၀င္ခဲ့သည္။

မုိးေလ၀သပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္က နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ား အပါအ၀င္ ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲကို ၾကံဳလာရမႈမ်ား၊ ေရကာတာတည္ေဆာက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ႏုိင္ငံတြင္းတည္ေဆာက္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္သည့္အခါ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရြးခ်ယ္လာပုံ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းသည္ ေနာင္တြင္ မုိးနည္းႏုိင္ေျခရွိသည့္အတြက္ ဆည္တည္ေဆာက္ပါက ျမစ္ေရအေပၚ သက္ေရာက္ႏုိင္မႈမ်ားကို ေဟာေျပာတင္ျပခဲ့သည္။

အစီအစဥ္၏ ေနာက္ဆုံးတြင္ ေဟာေျပာသူ စာေရးဆရာ ကိုတာက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ သယံဇာတႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထားရွိသည့္အျမင္မ်ား၊ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ား အစရွိသည္တုိ႔ကို စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊ ေလ့လာမႈမ်ားေပၚ အေျခခံလ်က္ ေဆြးေႏြးျပခဲ့သည္။

ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံဆည္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္အသိပညာေပး ေဟာေျပာပြဲကို ည ၈ နာရီခန္႔တြင္ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္။

“Save the Irrawaddy” ေဟာေျပာပြဲမွ ေျပာၾကားခ်က္အခ်ိဳ႕

 ကိုျမင့္ေဇာ္

အခုတေလာ ၾကားေနရတာ ေစတနာဆိုတဲ့ စကားေပါ့။ ဧရာ၀တီျမစ္နဲ႔ ပတ္သက္တာ၊ ျမစ္ဆုံမွာ ဆည္ေဆာက္တဲ့ကိစၥေတြမွာ လွ်ပ္စစ္မီး ေတြရဖို႔၊ ႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ေစတနာနဲ႔လုပ္တာပါ ဆိုတဲ့စကားေတြ ၾကားေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သမုိင္းအေတြ႕အၾကံဳ၊ ကမၻာ့သမုိင္း အေတြ႕အၾကံဳအရ ေစတနာရဲ႕ေနာက္မွာ အတတ္ပညာ၊ အသိပညာ၊ ဆင္ျခင္တုံတရား၊ တျခားေသာ နည္းစနစ္မွန္ေတြ မရွိရင္ အလကားပဲဆိုတာ ဒီေနရာမွာ ထပ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဆည္ေဆာက္တာ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္းသည္၊ ဆိုးသည္ကုိ ဒီအထဲမွာ တစ္စုံတစ္ရာ ေ၀၀ါးေနတဲ့သူေတြ ရွိရင္ ကြၽန္ေတာ္အခု ဖတ္ျပခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဧရာ၀တီဆည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အက်ဳိးဆက္ေတြ ကို ေလ့လာထားတဲ့၊ ဧရာ၀တီျမစ္ အထက္ပုိင္းမွာ ဆည္ေတြေဆာက္လိုက္တဲ့အခါ ဘာအက်ဳိးဆက္ေတြ ျဖစ္လာမလဲဆိုတာကို ျမန္မာႏုိင္ငံ အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ျမန္မာပညာရွင္၊ တ႐ုတ္ပညာရွင္ေတြလည္း ပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ ၉၀၀ ေက်ာ္ရွိတဲ့ ေလ့လာခ်က္စာတမ္း ၁ ေစာင္ ထြက္ခဲ့ပါ တယ္။ ၂၀၀၉ ေအာက္တိုဘာလမွာ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီက စာေလးတစ္ပိုဒ္ကုိ ဖတ္ျပခ်င္တယ္။ ‘ျမန္မာ ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတို႔မွ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဆိုင္ရာမ်ားကုိ အမွန္တကယ္ပူပန္၍ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမ်ားကို ရည္ရြယ္ပါလွ်င္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံတြင္ သည္မွ် ပမာဏႀကီးေသာ ေရေလွာင္ကန္ကုိ တည္ေဆာက္ရန္မလိုေခ်’ တဲ့။ ဒါသည္ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ထုတ္ေဖာ္ခ်က္ပါ။ တျခားတျခားေသာ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အဆိုအရလည္း ဒီဆည္မရွိသင့္ဘူး ဆိုပါတယ္။ ဒါေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ခ်ျပဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒါေတြ မရွိသင့္ဘူးဆို တဲ့ ရဲရဲရင့္ရင့္လႈပ္ရွားမႈ၊ ေျပာဆိုမႈေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ၾကဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါ EIA ထဲက တစ္ခ်က္ကို အေျခခံၿပီး ေျပာတာပါ။

အေျခအေနမွန္ေတြကုိေတာ့ လိမ္ညာခြင့္မရွိဘူး။ ပုံဖ်က္ခြင့္မရွိဘူး။ အေျခအေနမွန္ကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈၿပီးေျပာတယ္လို႔ ယူဆလို႔ရတဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ တစ္ခုက ျမစ္ႀကီးငါးသြယ္၊ ျမစ္ငယ္ငါးရာ၊ ေခ်ာင္းေတြေျမာင္းေတြကေန စီးဆင္းလာတဲ့ ႏုန္းေတြ၊ အနည္အႏွစ္ေတြေၾကာင့္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြၽန္း ေပၚဟာ တုိးတက္တဲ့၊ ေျမၾသဇာ ၾကြယ္၀ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးေရးျဖစ္ထြန္း လာမယ္ေျပာတာ ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကထုတ္ခဲ့တဲ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ရဲ႕ ေလ့လာခ်က္စာတမ္း ’နစ္ျမဳပ္လာ ေနေသာျမစ္၀ကြၽန္းေပၚမ်ား’ အရ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ေတြ ျမင့္တက္လာ မယ္။ ကမၻာတစ္၀ွမ္းလုံးမွာရွိတဲ့ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚေတြသည္ အေျခခံအားျဖင့္ နိမ့္လာမယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ နိမ့္က်တဲ့အခါ ဘာေတြျဖစ္သလဲဆိုေတာ့ ေျမေအာက္ေရေၾကာ ထိခုိက္တယ္။ အခုလိုမ်ဳိး သိပၸံပညာရွင္ေတြ ေဖာ္ထုတ္ထားၿပီးသားကို လစ္လ်ဴ႐ႈၿပီးေတာ့ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚသည္ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးဆိုတာ လိုရာဆြဲတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခု မုိးေရခ်ိန္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာတာ။ မိုးေရခ်ိန္ သိပ္မ်ားတဲ့အတြက္ ျမစ္ေရ ပမာဏသည္လည္း က်မသြားဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ တကယ့္ ေလ့လာခ်က္ေတြအ ရ ၁၉၇၈ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ မိုးေခါင္မႈေတြ ပုိမိုၾကံဳေတြ႕လာ ရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ေကာ္လိုရာဒိုျမစ္ကို စၿပီးေတာ့ ပိတ္ဆုိ႔တုန္းက မုိးေရခ်ိန္အရ ဒီ ဆည္ထဲမွာ ေရဘယ္ေလာက္၊ ျမစ္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ဆိုတာ တြက္ခဲ့တာ။ သို႔ေသာ္ ကမၻာ့ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ မိုးေရခ်ိန္ေတြ ေလ်ာ့က်တဲ့အခါမွာ ေကာ္လိုရာဒိုျမစ္ႀကီးထဲမွာ ရွိသင့္တဲ့ ေရမရွိေတာ့ဘူး။ ဆည္ထဲမွာလည္း ေရာက္သင့္ ေရာက္ထုိက္တဲ့ ေရမေရာက္ေတာ့ဘူး။

ေနာက္တစ္ခုေျပာၾကတယ္။ ဆည္ေဆာက္တဲ့အတြက္ ရပ္သူရြာသြားေတြအတြက္ လမ္းေတြ၊ တံတားေတြ အမ်ားႀကီးတိုးတက္လာမယ္ ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ဆည္လုပ္တဲ့အခါမွာ ရပ္ရြာေတြ ေရႊ႕ေျပာင္း ရတယ္၊ လူေတြသည္ ဆင္းရဲတာ၊ ခ်မ္းသာတာ ခဏထားလုိက္၊ ကိုယ့္ရပ္ရြာ၊ ကိုယ့္ေဒသကိုေတာ့ ခင္တြယ္ ၾကတာပဲ။ မေျပာင္းခ်င္ၾကဘူး။ မျဖစ္မေန ေျပာင္းေပးရမယ္ေျပာတဲ့အခါ သူတို႔ ေနရာသစ္ေျပာင္းရတဲ့အခါ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြဆို ဘယ္လိုခံစားရမလဲ။ ေနာက္တစ္ခုက စီမံကိန္းေတြလုပ္တဲ့အခါ လူသစ္ေတြ အမ်ားႀကီး ၀င္လာတယ္။ သူတို႔ေတြ က ၀ယ္ႏုိင္ေတာ့ ၀ယ္ၾကေတာ့ စီမံ ကိန္းလုပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ ကုန္ေစ်း ႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္သြားၿပီးေတာ့ ေဒသခံေတြမွာ ထိခိုက္တယ္။ ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူေတြမွာ ေရာဂါဘယ ေတြ ပါလာတတ္တယ္။ ဟိုတုန္းက စိုက္ပ်ဳိးစားၿပီး ေနခဲ့တဲ့သူေတြမွာ သူမ်ားလက္ေ၀ခံ ေရာက္ၾကရတယ္။ ေဒသခံေတြအတြက္ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိတ္ပူပန္ရမႈေတြ၊ နစ္နာရမႈေတြ၊ ေနာက္ စား၀တ္ေနေရး  ေရႊ႕ေျပာင္းရတဲ့အတြက္ ျပႆနာေတြ ၾကံဳေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။

လမ္းေတြ၊ တံတားေတြ ေဆာက္ေပးလိုက္လို႔ ရြာသူရြာသားေတြအတြက္ ပုိေကာင္းတာေပါ့ ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ နီဂ႐ိုးေတြရဲ႕ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ အျပည့္အစုံေတာ့ မမွတ္မိပါဘူး။ ကားလမ္းေလး ေဖာက္ေပးတယ္၊ ကားလမ္းၿပီးသြားရင္ေတာ့ ငါတို႔ေတာ့ ကားအသစ္ ေလးေတြ ျမင္ဖူးမွာေပါ့တဲ့။ သူ႔ကဗ်ာေလးက ဒါေလးေရးထားတယ္။

အခု ေငြေၾကးနဲ႔ပဲ ေျပာေနၾကတယ္။ ဆည္ၿပီးရင္ တစ္ႏွစ္ကုိ သန္း ၅၀၀  ရမယ္ေပါ့။ ေက်ာက္စိမ္း ေရာင္းရင္ ဘယ္ႏွသန္းရမယ္၊ ေရနံေရာင္းရင္ ဘယ္ႏွသန္းရမယ္၊ သို႔ ေသာ္ အဲဒါေတြသည္ ေစ်းႏႈန္းပဲ။ သဘာ၀တန္ဖိုးကို ၾကည့္လုိက္ရင္ေတာ့ ဆုံး႐ႈံးမႈေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။

 ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္

ဒီေဟာေျပာပြဲဟာ 'Save the Irrawaddy' ေဟာေျပာပြဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဧရာ၀တီအေၾကာင္း ေျပာရမယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ေရွ႕လူေတြက ပြင့္ ပြင့္လင္းလင္း ေျပာသြားၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အသက္ႀကီးေတာ့ ေၾကာက္တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ခြန္းတည္း ေျပာပါမယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံမွာ ေရကာတာ ေဆာက္မယ့္ကိစၥကို ကြၽန္ေတာ္လုံး၀ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။

အခု လူပရိသတ္ထဲကုိ ခ်ျပတဲ့ အဆင့္အထိ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရလာၿပီ။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာေျပာဆို ပိုင္ခြင့္၊ ကန္႔ကြက္ပိုင္ခြင့္ စသည္ျဖင့္  ဒါကုိ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ကိုင္ထားၿပီး စိတ္သေဘာခ်င္း ကိုက္ညီတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ၊ ျပည္သူ ျပည္သားေတြ တတ္စြမ္းသမွ် ေနာက္ဆုံး ရည္မွန္းခ်က္ေအာင္တဲ့ အထိ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ လုပ္သြားဖုိ႔လည္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။

အားလုံးသိၾကတဲ့အတိုင္း နာဂစ္မုန္တိုင္း ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလ ၂ ရက္နဲ႔ ၃ ရက္မွာျဖစ္ခဲ့တယ္။  လူေပါင္း ၁၃၈၀၀၀ ေသတယ္လို႔ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရက ထုတ္ျပန္တယ္။ အသားတင္ အရပ္ရပ္ ပ်က္ စီးမႈတန္ဖိုး ၁၁ ဒသမ ၈ ထရီ လီယံရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကမၻာ မွာ အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆုံး မုန္တုိင္းေတြ စာရင္းတင္ထားတဲ့အထဲမွာ နာဂစ္မုန္တုိင္း မတိုင္ခင္တုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဲဒီစာရင္း နား ကပ္ေတာင္ မကပ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၈ နာဂစ္ျဖစ္တဲ့အခါ၊ လူ ၁၃၈၀၀၀ ေသတဲ့အခါ နာဂစ္ဟာ နံပါတ္ ၈ ေနရာက ၀င္သြားပါ တယ္။

မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူေသတာမ်ားတာေတြ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာလည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ လည္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၀င္တဲ့မုန္တုိင္းမွာ မုန္တိုင္းဒီေရတက္ႏုိင္တယ္ဆိုတာ ေဒသခံေတြက သိၾကေပမယ့္ မုန္တိုင္းဒီေရက အႏၲရာယ္ေပးႏုိင္ တယ္ဆိုတာ မသိခဲ့ၾကပါဘူး။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မလိမၼာခဲ့ၾကပါဘူး။

ဒီေန႔ ေနာက္ထပ္ ျပႆနာ တစ္ရပ္ ေတြ႕ျပန္ၿပီ။ ဒါကေတာ့ ဧရာ၀တီျမစ္။ ျမစ္ကို ေရကာတာ ေဆာက္မယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္ေတြ ထုတ္လုပ္ ဖုိ႔၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔၊ ၀င္ေငြရဖို႔ လုပ္မယ္။ ဒါေတြရဖို႔အတြက္ ဘယ္လိုေပးဆပ္ေနရသလဲ ဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ကန္႔ကြက္မႈေတြရွိေတာ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္အတြက္ ေနရာသစ္ရွာတဲ့အခါမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုိ ေတြ႕သြားတာပါ။

လြန္ခဲ့တဲ့ရွစ္လက ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံကုိ ကြၽန္ေတာ္ ပထမဆုံး ေရာက္ဖူးသြားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ၾကားဖူးထားသလို ေရက မၾကည္ ေတာ့ပါဘူး။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ယန္စီျမစ္ဟာ အရွည္ဆုံးျမစ္ပါ။ ကမၻာ့အံ့ၾသဖြယ္ ယဥ္ေက်းမႈ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ျမစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆို ယန္စီျမစ္ဟာ ကမၻာမွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေတာ့မယ့္ အေမြအႏွစ္ ၁၀ ခုထဲမွာ ပါေန ပါတယ္။ ေနာက္ဆိုရင္ ၁၀ ခုကေန ၁၁ ခုျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီတစ္ ခုကေတာ့ ဧရာ၀တီျမစ္ပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပိုင္းဟာ လာမယ့္ ဆယ္စုႏွစ္ေတြမွာ မုိးနည္း ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဧရာ၀တီ ျမစ္ကုိ ေရပိတ္ထားရင္ ဆည္မွာလည္း သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေရမရရင္  ေရကိုယူထားမွာပဲ။ ျမစ္မွာ ေရစီး နည္းသြားမယ္။ ျမစ္က်ဥ္းလာမယ္။ ျမစ္တိမ္လာမယ္။ ကမ္းပါးေတြကလည္း ၾကာေတာ့ မာခဲသြားႏုိင္ပါတယ္။

 ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း)

ကြၽန္ေတာ့္ကိုေမးပါတယ္။ ဆရာတဲ့ ျမစ္ဆံုမွာဆည္ေဆာက္ၿပီးရင္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး မီးလင္းမယ္တဲ့၊ဆရာ့ သေဘာ ဘယ္လိုရွိလဲလို႔ ေမးလာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကလည္း  ႐ိုး႐ိုးပဲ ေျဖလိုက္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံကသစ္ေတာေတြနဲ႔ ဧရာ၀တီကို ဒီအတိုင္း စီးခိုင္းၿပီးေတာ့ပဲ ကြၽန္ ေတာ္အေမွာင္ထဲမွာပဲ ေနခ်င္ပါတယ္ လို႔ေျဖလိုက္ပါတယ္။

ရြာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မီးမွန္တယ္။ ညေန၆နာရီကေန ၁၀နာ ရီအထိကို မီးမွန္တယ္။ ဖြဲမီးဖိုေတြ နဲ႔ ေက်းလက္ မီးလင္းေအာင္လုပ္ထားၾကတာ။

မေလးရွားကို ေရာက္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ျမစ္ဆံုကိုေခၚသြားမယ္ ေျပာတယ္။ မင္းတို႔ဆီမွာေရာ ျမစ္ဆံုရွိလားဆိုေတာ့ ရွိတယ္တဲ့။ သြားၾကည့္ေတာ့ သူတို႔ လက္ညႇိဳးထိုးျပတာ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ တူးေျမာင္းႏွစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္။ တူးေျမာင္းႏွစ္ခုကေန ေပါင္းဆံုၿပီး ေျမာင္းႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ ရွိေနတယ္။ ပံုစံေျမာင္းေပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္က အဲဒါျမစ္ဆံုမွ မဟုတ္ဘဲဲ ေျမာင္းဆံုႀကီးဟာကိုလို႔ ေျပာေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂၀၀က  အဲဒီေနရာမွာ  အင္မတန္ႀကီးတဲ့ ဂြန္ဂျမစ္နဲ႔ ဂႏိုင္းျမစ္ဆိုတာ ရွိတယ္တဲ့။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီေနရာမွာ အင္မတန္ႀကီးတဲ့ သေဘၤာဆိပ္ႀကီး တစ္ခု ရွိတယ္တဲ့။ သူတို႔ႏုိင္ငံက သံျဖဴထြက္တယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိႀကီးလဲဆိုရင္ အဲဒီသံျဖဴေတြကို ဆိပ္ကမ္းကေန ႏုိင္ငံျခားကို တင္ပို႔ႏုိင္တယ္တဲ့။ ၁၈၉၆ မွာ ကြာ လာလမ္ပူကို တည္လိုက္တယ္။ ကြာလာလမ္ပူ ဆိုတာကိုက ရႊံ႔ႏြံထူထပ္ေသာလို႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ၿမိဳ႕ျပထူ ေထာင္လိုက္တယ္ ဆိုရင္ပဲ အဲဒီျမစ္ဆံုဟာ ေျမာင္းဆံု ျဖစ္သြားေတာ့တာ ပါပဲ။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမစ္ဆုံလည္း ဘယ္ႏွႏွစ္ၾကာရင္ ေျမာင္းဆုံ၊ ေခ်ာင္းဆုံျဖစ္သြားမလဲ။

 ကိုတာ

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ  ဘယ္လိုျမင္သလဲဆုိေတာ့  အိႏၵိယ သမုဒၵရာဘက္ကို ထြက္ေပါက္ျဖစ္ေနတယ္။ ႏုိင္ငံလူဦးေရနည္းၿပီး သယံဇာတမ်ားတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ အိႏၵိယျပည္ရဲ႕ၾကားမွာရွိေနတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ တ႐ုတ္ႀကီးအျပင္ ကုလားႀကီးရဲ႕ အႏၲရာယ္ကပါ သတိျပဳရမွာပါ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားတာ ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံမႈေတြက ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ဖို႔ေကာင္းတယ္။ ထိေရာက္တဲ့၊ တာ၀န္သိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဆိုတာဘာလဲဆိုေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခုိက္မႈ မရွိရဘူး။ စားသံုးသူကို မထိခိုက္ရဘူး။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ မပ်က္စီးရဘူး။ လူ႕အခြင့္အေရးကို  မခ်ဳိးေဖာက္ရဘူး။