Smuggling of Migrants အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

Human Migration ဆိုတာ ယေန႕ကမၻာမွာ အေရးပါတဲ့ သေဘာတရား တရပ္ျဖစ္ေပမယ့္၊ ေရွးလြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ေပၚေပါက္ေနခဲ့ပါတယ္။ ပိုျပီးေကာင္းမြန္တဲ့ အလုပ္အကိုင္နဲ႕ ဘ၀အေျခအေနအတြက္ လူအမ်ားဟာ ေမြးရပ္ေျမ၊ အိမ္ယာေတြကို ခြဲခြာျပီး အျခားျမိဳ႕ရြာ၊ အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ အလုပ္သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္တာေတြ၊ အေျခခ်ေနထိုင္တာေတြ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ ၂၀ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းကာလေရာက္ေတာ့ ဂလိုဘယ္လိုင္းေဇးရွင္း အရွိန္အဟုန္ ျမင့္တက္လာတာနဲ႕အမွ် အာရွ၊ အာဖရိက၊ ေတာင္အေမရိကနဲ႕ အေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားကေန အေနာက္ဥေရာပ၊ ၾသစေၾတးလ်နဲ႕ ေျမာက္အေမရိကႏိုင္ငံမ်ားဆီကို migration လုပ္မွဳေတြ မ်ားျပားလာပါတယ္။ ေဒသတြင္းမွာတင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေန အျခားအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို migration လုပ္မွဳေတြလဲ မ်ားျပားလာပါတယ္။ တရား၀င္ ျပဳလုပ္မွဳေတြ ရွိသလို၊ တရားမ၀င္ ျပဳလုပ္တာေတြလဲ ရွိလာပါတယ္။ ဒါကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီး၊ smuggling of migrants ဆိုတဲ့ ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳေတြကို က်ဴးလြန္လာမွဳေတြလဲ ရွိပါတယ္။

Smuggling of Migrants ဆိုရာ၀ယ္

(၂၀၀၀) ခုႏွစ္မွာ The United Nations Convention against Transnational Organized Crime ကို ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ Resolution 55/25 အျဖစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီကြန္ဗင္းရွင္းကို ေနာက္ထပ္ ပရိုတိုေကာလ္ သံုးခုနဲ႕ ထပ္ဆင့္ျဖည့္စြက္ျပီး၊ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ရာဇ၀တ္မွဳ (Transnational Organized Crime) တိုက္ဖ်က္ေရးကို ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီပရိုတိုေကာလ္သံုးခုကေတာ့ the Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons, especially Women and Children; the Protocol against the Smuggling of Migrants by Land, Sea and Air; and the Protocol against the Illicit Manufacturing of and Trafficking in Firearms, their Parts and Components and Ammunition စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

The Protocol against the Smuggling of Migrants by Land, Sea and Air ရဲ႕ ပုဒ္မ (၃) နဲ႕ ပုဒ္မ (၆)မွာ smuggling of migrants ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္နဲ႕ ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳ ေျမာက္ေစတဲ့ အျပဳအမူေတြကို ရွင္းလင္းစြာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ Smuggling of migrants ဆိုတာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္ေသာ လူပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ကို အဲဒီႏိုင္ငံမွာ အေျခခ်ေနထိုင္လို႕ရေအာင္ ေငြေၾကး (သို႕မဟုတ္) အျခား တစံုတရာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားအား တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ျဖစ္ေစ ရယူျပီး အကူအညီေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဒ္မ (၆) အရ တိုင္းျပည္တခုအတြင္းသို႕ ခိုးသြင္းျခင္း၊ အဆိုပါ ခိုးသြင္းခံရသူသည္ ခိုးသြင္းခံရေသာ တိုင္းျပည္၏ ႏိုင္ငံသား (သို႕မဟုတ္) တိုင္းျပည္တြင္းတြင္ တရား၀င္ ေနထိုင္ႏိုင္ခြင့္ မရွိျခင္းႏွင့္ ယင္းသို႕ခိုးသြင္းရာတြင္ ေငြေၾကး (သို႕မဟုတ္) အျခား တစံုတရာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားအား တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ျဖစ္ေစ ရယူျခင္းဟာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳ ေျမာက္ပါတယ္။

အလားတူပဲ တိုင္းျပည္တခုအတြင္းမွာ တရား၀င္ေနထိုင္ခြင့္ သက္တမ္းကုန္လြန္ေနသူ (သို႕မဟုတ္) တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ ေနထိုင္ေနသူ တေယာက္ကို အဆိုပါ တိုင္းျပည္တြင္းမွာ တရားမ၀င္ ဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ ရရွိေအာင္ (သို႕မဟုတ္) ဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေဘာင္၀င္ေအာင္ လိမ္လည္ ကူညီေပးျခင္းႏွင့္ ယင္းသို႕ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေငြေၾကး (သို႕မဟုတ္) အျခား တစံုတရာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားအား တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ျဖစ္ေစ ရယူျခင္းဟာလဲ ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳ ေျမာက္ပါတယ္။

The Protocol against the Smuggling of Migrants by Land, Sea and Air ဟာ migrants မ်ားကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ရတဲ့ legal instrument တခုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တခါတရံမွာ migrants ေတြက ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳက်ဴးလြန္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေနသူမ်ားရဲ႕ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အျခားႏိုင္ငံသို႕ ခိုးသြင္းေပးျခင္း (သို႕မဟုတ္) ေနထိုင္ခြင့္သက္တမ္း ေက်ာ္လြန္ေနေသာ ႏိုင္ငံ (သို႕) တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ေနေသာ ႏိုင္ငံတခုမွာ တရားမ၀င္ ဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ ရရွိေအာင္ (သို႕မဟုတ္) ဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေဘာင္၀င္ေအာင္ လိမ္လည္ ကူညီေပးမည္လို႕ ဆိုျပီး ေငြေၾကး (သို႕မဟုတ္) အျခားတစံုတရာအက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ရယူေတာင္းဆိုမွဳ လုပ္ေဆာင္လာျပီဆိုရင္ ဒါဟာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳ က်ဴးလြန္ရန္ ၾကံစည္အားထုတ္ေနသူမ်ားရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္မွဳဆိုတာကို လူအမ်ားနားလည္မွသာ ရာဇ၀တ္ ျပစ္မွဳေတြရဲ႕ သားေကာင္ေတြဘ၀က လြတ္ေျမာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Smuggling of migrants ဟာ လူကုန္ကူးမွဳနဲ႕ ကြဲျပားျခားနားပါတယ္။

လူကုန္ကူးမွဳ (Human Trafficking (or) Trafficking in Persons)

The Trafficking in Persons Protocol ရဲ႕ အပိုဒ္ (၃)၊ အပိုဒ္ခြဲ (က) အရ လူကုန္ကူးမွဳဆိုတာကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားရမွာ အပိုင္း (၃) ပိုင္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ပထမတပိုင္းကေတာ့ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ရာမွာ လူကုန္ကူးမွဳ၏ သားေကာင္ျဖစ္ႏိုင္သူမ်ားကို ရွာေဖြေခၚယူျခင္း၊ သယ္ယူပို႕ေဆာင္ျခင္း၊ လႊဲေျပာင္းျခင္း၊ လက္ခံျခင္း (သို႕မဟုတ္) ၀ယ္ယူျခင္း စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ဒုတိယအပိုင္းကေတာ့ နည္းလမ္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ နည္းလမ္းေတြကေတာ့ ဆြဲေဆာင္ သိမ္းသြင္းျခင္း၊ စည္းရံုးျခင္း၊ အင္အားသံုးျခင္း၊ ျခိမ္းေခ်ာက္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ျပန္ေပးဆြဲျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားျခင္း၊ အာဏာကို အလြဲသံုးစားျပဳျခင္း၊ သားေကာင္ျဖစ္သူရဲ႕ တစံုတရာ အားနည္းခ်က္ကို အသံုးျပဳျခင္းနဲ႕ ေငြ (သို႕) အျခား တစံုတရာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ေပးအပ္ျပီး၊ သားေကာင္ျဖစ္သူ၏ consent ကို ရယူထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းျခင္း စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

တတိယအပိုင္းကေတာ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမွဳရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ ေရာင္းခ်ရန္၊ လူတဦးတေယာက္(သို႕မဟုတ္) လူအစုအဖြဲ႕ တခုရဲ႕ လိင္ေက်းကၽြန္အျဖစ္ အသံုးျပဳရန္၊ ထိုက္တန္ေသာ လစာႏွင့္ ခံစားခြင့္ မရွိေသာ အလုပ္မ်ားကို ေစခိုင္းရန္၊ ေက်းကၽြန္ (သို႕မဟုတ္) ေက်းကၽြန္ႏွင့္ အလားသ႑ာန္တူေသာ အေျခအေနမ်ားသို႕ သြတ္သြင္းရန္ နဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းမ်ား (ဥပမာ- ေက်ာက္ကပ္၊ အသည္း၊ ႏွလံုး စသည္မ်ား) အား ရယူရန္ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ဒီလို ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြအတြက္ လူကုန္ကူးမွဳက်ဴးလြန္ရန္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္သူမ်ားက နည္းမ်ိဳးစံု အသံုးျပဳျပီး၊ ဒါေတြဟာ သားေကာင္ျဖစ္သူရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္အရ ျပဳလုပ္ျခင္းဆိုတဲ့ ခုခံကာကြယ္မွဳကို လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလို သေဘာတူညီခ်က္ဆိုရာမွာ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြအတြက္ ဆြဲေဆာင္ သိမ္းသြင္းျခင္း၊ စည္းရံုးျခင္း၊ အင္အားသံုးျခင္း၊ ျခိမ္းေခ်ာက္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ျပန္ေပးဆြဲျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားျခင္း၊ အာဏာကို အလြဲသံုးစားျပဳျခင္း၊ သားေကာင္ျဖစ္သူရဲ႕ တစံုတရာ အားနည္းခ်က္ကို အသံုးျပဳျခင္းနဲ႕ ေငြ (သို႕) အျခား တစံုတရာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ေပးအပ္ျပီး၊ သားေကာင္ျဖစ္သူ၏ consent ကို ရယူထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းျခင္း စတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳထားမယ္ဆိုရင္ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြက အလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္ပါတယ္။

ျခားနားခ်က္မ်ားႏွင့္ ကြင္းဆက္မ်ား

Smuggling of migrants နဲ႕ လူကုန္ကူးမွဳဟာ ကြဲျပားျခားနားပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ Smuggling of migrants က ေငြေၾကး (သို႕မဟုတ္) တစံုတရာ အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမွဳ က်ေတာ့ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ ေရာင္းခ်ရန္၊ လူတဦးတေယာက္(သို႕မဟုတ္) လူအစုအဖြဲ႕ တခုရဲ႕ လိင္ေက်းကၽြန္အျဖစ္ အသံုးျပဳရန္၊ ထိုက္တန္ေသာ လစာႏွင့္ ခံစားခြင့္ မရွိေသာ အလုပ္မ်ားကို ေစခိုင္းရန္၊ ေက်းကၽြန္ (သို႕မဟုတ္) ေက်းကၽြန္ႏွင့္ အလားသ႑ာန္တူေသာ အေျခအေနမ်ားသို႕ သြတ္သြင္းရန္ နဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းမ်ား (ဥပမာ- ေက်ာက္ကပ္၊ အသည္း၊ ႏွလံုး စသည္မ်ား) အား ရယူရန္ စတဲ့ အသံုးခ်မွဳအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ကြဲျပားျခားနားမွဳ တခုကေတာ့ တိုင္းျပည္တခုအတြင္းသို႕ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္မွဳ (သို႕မဟုတ္) တရားမ၀င္ ေနထိုင္မွဳ ျဖစ္ပါတယ္။ smuggling of migrants မွာက တိုင္းျပည္တခုကေန အျခားတိုင္းျပည္တခုအတြင္းကို တရားမ၀င္ ခိုးသြင္းမွု (သို႕မဟုတ္) တရားမ၀င္ ေနထိုင္ေနသူမ်ားအား သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဥပေဒနဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ အရ ေဘာင္၀င္သြားေအာင္ ေငြေၾကးရယူ ကူညီေပးမွဳ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမွဳမွာက်ေတာ့ တရား၀င္ ၀င္ေရာက္မွဳ (သို႕မဟုတ္) တရား၀င္ေနထိုင္မွဳ ေတြပါ အက်ံဳး၀င္သလို၊ တိုင္းျပည္တခုအတြင္းမွာတင္ တေနရာမွ အျခားတေနရာသို႕ ပို႕ေဆာင္အသံုးခ်မွဳေတြလဲ ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ကြဲျပားျခားနားမွဳ တခုကေတာ့ သားေကာင္ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ Smuggling of migrants မွာ သားေကာင္ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ လိုက္လိုက္ေလ်ာေလ်ာ သေဘာတူညီခ်က္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ smuggling of migrants ျပစ္မွဳကို က်ဴးလြန္သူအခ်ိဳ႕က သားေကာင္ရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားပါ၀င္ျပီး၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အက်ိဳးရွိေစတာေၾကာင့္ ဒါဟာ ျပစ္မွဳမေျမာက္ဘူးလို႕ ထင္မွတ္မွားေနတတ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒနဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြအရ ဒါဟာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳ ျဖစ္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမွဳမွာက်ေတာ့ သားေကာင္ရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ ပါ၀င္ရင္ေတာင္ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႕ ရယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူကုန္ကူးမွဳနဲ႕ smuggling of migrants တို႕အၾကားမွာ အခုလို ကြဲျပားျခားနားခ်က္ေတြ ရွိေပမယ့္ ဆက္စပ္မွဳေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ သားေကာင္ေတြဟာ အျခားတိုင္းျပည္ကို ခိုး၀င္ဖို႕ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ေငြေပးခဲ့တာ ျဖစ္ေပမယ့္၊ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံကို ေရာက္သြားခ်ိန္မွာ ေရာင္းစားခံရတာေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမွဳ က်ဴးလြန္သူမ်ားက smuggling လုပ္ေပးေနသူမ်ားအေနနဲ႕ ဟန္ေဆာင္အသြင္ယူထားျခင္းေတြ ရွိသလို၊ ရာဇ၀တ္မွဳက်ဴးလြန္သူမ်ား အခ်င္းအခ်င္း အစကနဦး ကတည္းက ခ်ိတ္ဆက္ထားမွဳေတြလဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ တခါတရံမွာ လမ္းေၾကာင္းတေၾကာင္းထဲမွာ smuggling လုပ္ခံရသူမ်ားနဲ႕ လူကုန္ကူးခံရသူမ်ား အတူတြဲျပီး ပါ၀င္ေနတတ္ျပီး၊ ျပစ္မွဴက်ဴးလြန္ေနသူမ်ားဟာ လူကုန္ကူးမွဳနဲ႕ smuggling of migrants ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို က်ဴးလြန္ေနတဲ့ ကြင္းဆက္တရားခံမ်ား ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။

Smuggling of migrants ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္မွဳ သ႑ာန္မ်ား

migrants ေတြကို အျခားႏိုင္ငံတြင္းသို႕ ခိုးသြင္းရာမွာ ျပစ္မွဳက်ဴးလြန္သူေတြ အသံုးျပဳေလ့ရွိတဲ့ ရာဇ၀တ္မွဳသ႑ာန္ေတြ မတူညီပါဘူး။ ပထမ တမ်ိဳးကေတာ့ အေရးေပၚ ခိုးသြင္းေပးမွဳ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသ႑ာန္မွာ migrants ေတြကို ႏိုင္ငံ (ေအ) ကေန ႏိုင္ငံ (ဘီ) ကို ခိုးသြင္းဖို႕အတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ organized trip မပါ၀င္ပါဘူး။ သူတို႕တေတြဟာ ႏိုင္ငံ (ေအ) အတြင္းမွာ တရား၀င္ လွဳပ္ရွားသြားလာျပီးမွ၊ ႏိုင္ငံ (ဘီ) နဲ႕ အနီးဆံုး နယ္စပ္ကို ေရာက္ရွိသြားၾကပါတယ္။ အဲဒီကေန ေဒသခံေတြကို ေငြေပးျပီး၊ တရားမ၀င္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဒီရာဇ၀တ္မွဳမွာ လူတဦး တေယာက္ (သို႕မဟုတ္) လူတစုကို အျခားႏိုင္ငံအတြင္းသို႕ တရားမ၀င္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္သြားႏိုင္ေရးအတြက္ ေငြေၾကးရယူျပီး ေဆာင္ရြက္ေပးသူမ်ားဟာ လူတဦးတေယာက္၊ တဖြဲ႕တည္းတင္ မကပဲ လူမ်ားစြာ၊ အဖြဲ႕မ်ားစြာ အဆင့္ဆင့္ ပါ၀င္ေနတတ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ သ႑ာန္တမ်ိဳးကေတာ့ စာရြက္စာတမ္း အတုမ်ား အသံုးျပဳမွဳ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ (ေအ) ကေန ႏိုင္ငံ (ဘီ) ကို migrants ေတြ ခိုးသြင္းရန္ (သို႕မဟုတ္) ႏိုင္ငံ (ဘီ) အတြင္းသို႕ တရားမ၀င္ ေရာက္ေနသူမ်ား ႏိုင္ငံတြင္းတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ ႏိုင္ငံ (ေအ) မွာ ေနထိုင္သူကျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံ (ဘီ) မွာ ေနထိုင္သူက ျဖစ္ေစ စာရြက္စာတမ္း အတုမ်ား ျပဳလုပ္ေပးမွဳ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရာဇ၀တ္မွဳမွာ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ အတုမ်ား၊ ဗြီဇာအတုမ်ား နဲ႕ အျခားဆက္စပ္ စာရြက္စာတမ္း အတုမ်ား ျပဳလုပ္ျပီး ခိုးသြင္းမွဳ (သို႕မဟုတ္) ဆက္လက္ေနထိုင္ႏိုင္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေပးမွဳ ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

စာရြက္စာတမ္း အတုမ်ား ျပဳလုပ္ေပးမွဳမွာ အတုအေယာင္ လက္ထပ္ျခင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ လိမ္လည္ခံယူရန္ ေငြေၾကးမ်ား ရယူေဆာင္ရြက္ေပးမွဳ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ စာရြက္စာတမ္း အတုမ်ားဆိုရာမွာ ပတ္စ္ပို႕အတုမ်ား၊ ပတ္စ္ပို႕ ဓာတ္ပံုမ်ားခြာယူ၍ အသစ္ျပန္ကပ္မွဳမ်ား၊ ခိုးယူထားေသာ ပတ္စ္ပို႕မ်ားတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းမွဳမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးဒုကၡသည္ မခံယူခင္ ပတ္စ္ပို႕မ်ားအား ဖ်က္ဆီးလႊင့္ပစ္ရန္ အၾကံေပးခ်က္မ်ား၊ ေဖ်ာက္ဖ်က္ေပးမွဳမ်ား စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ရာဇ၀တ္မွဳ သ႑ာန္တမ်ိဳးကေတာ့ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားမွဳမ်ား ပါ၀င္ေသာ stage- to – stage smuggling ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသ႑ာန္မွာ ႏိုင္ငံ (ေအ) ကေန ႏိုင္ငံ (ဘီ) (လမ္းခရီးတြင္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း transit လုပ္ရမွဳမ်ား ရွိႏိုင္သည္) သို႕ ခိုး၀င္ရမယ့္ သူမ်ားဟာ လမ္းခရီးအတြက္ ကိုယ္တိုင္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရန္ မလိုအပ္ပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအလိုက္ stage co-ordinators မ်ား ရွိပါတယ္။ ဒီလူေတြဟာ ကြန္ယက္သ႑ာန္ ခ်ိတ္ဆက္ထားျပီး၊ တခါတရံမွာလဲ တဖြဲ႕တည္း ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

ဥပမာ- ႏိုင္ငံ (ေအ) ကေန လူတေယာက္ကို ႏိုင္ငံ (စီ)ကို ပို႕ေပးသူက တေယာက္၊ ႏိုင္ငံ (စီ) မွာ ေခတၱ ၀ွက္ထားေပးျပီး၊ ႏိုင္ငံ (ဒီ) သို႕ သြားရမည့္ အိုင္ဒီ အတု စီစဥ္ေပးသူက တေယာက္၊ ႏိုင္ငံ (ဒီ) ေရာက္ခ်ိန္တြင္ အျခား အိုင္ဒီ အတုမ်ား ထပ္မံစီမံျပီးမွ ႏိုင္ငံ (ဘီ) သို႕ ပို႕ေဆာင္ေပးသူမ်ားက တေယာက္၊ ႏိုင္ငံ (ဘီ) သို႕ ေရာက္ခ်ိန္တြင္ ၾကိဳဆို လက္ခံထားသူက တေယာက္၊ ႏိုင္ငံ (ဘီ)တြင္ အိုင္ဒီအတုမ်ား ေဖ်ာက္ဖ်က္ေပးျပီး၊ တရား၀င္ ေနထိုင္ခြင့္ ရရွိေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးသူမ်ားက တေယာက္ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြ အားလံုးဟာ ခ်ိတ္ဆက္မွဳႏွင့္ ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕တခုတည္းအေနႏွင့္ျဖစ္ေစ stage- to- stage smuggling process ၾကီး တခုလံုးမွာ ပါ၀င္ျပီး ရာဇ၀တ္မွဳ က်ဳးလြန္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

smuggling process တြင္ ပါ၀င္သူမ်ား

smuggling process မွာ ေအာ္ပေရးရွင္းတခုလံုး (သို႕မဟုတ္) အဆင့္တဆင့္ကို ၾကိဳးကိုင္စီမံၾကတဲ့ co-ordinators ေတြ ရွိပါတယ္။ co-ordinators ေတြမွာ အဆက္အသြယ္မ်ားစြာ ရွိျပီး၊ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္၊ ေနရာခ်ထားေရး အစီအမံ၊ လမ္းေၾကာင္း စတာေတြအားလံုးကို တာ၀န္ယူၾကီးၾကပ္စီမံေလ့ရွိၾကပါတယ္။ co-ordinators ေတြဟာ ေနာက္ကြယ္ကေန ၾကိဳးကိုင္စီမံေလ့ရွိၾကတဲ့အတြက္ သူတို႕ကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးအတြက္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ရယူရန္ ခဲယဥ္းတာေၾကာင့္ co-ordinators မ်ားကို ပစ္မွတ္ထားျပီး စံုစမ္းသူမ်ားဟာ covert နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳ ေလ့ရွိၾကပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ တမ်ိဳးကေတာ့ recruiters ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕တေတြက smuggling လုပ္မယ့္သူေတြနဲ႕ migrants ေတြ အၾကားမွာ ဆက္သြယ္ေပးရသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ migrants မ်ားနဲ႕ recruiters ေတြဟာ လူမ်ိဳးတူေတြ ျဖစ္တာမ်ားျပီး၊ တခါတရံ အိမ္နီးခ်င္းေတြ၊ အသိမိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တရားမ၀င္ ခိုးသြင္းမွဳမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ recruiters ေတြဟာ မိခင္ႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ား ျဖစ္ေလ့ရွိျပီး၊ ရံဖန္ရံခါမွာေတာ့ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ အလည္အပတ္ ျပန္လာသူမ်ားလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

Recruiters ေတြဟာ မိခင္ႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္သူမ်ားထဲမွ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႕ တရား၀င္ သြားေရာက္ရန္ ခက္ခဲေနသူမ်ားကို သတင္းအခ်က္အလက္ မွားမ်ားေပးျခင္း၊ မက္လံုးမ်ားေပးျခင္း (ႏိုင္ငံဘီတြင္ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ပါက ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္ အတြင္း ခ်မ္းသာမည္ စသည္မ်ား)ျဖင့္ သြားေရာက္ႏိုင္ရန္ ကူညီေပးမည္ဆိုကာ smuggling process ထဲသို႕ သြတ္သြင္းတတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတြင္း တရားမ၀င္ေနထိုင္မွဳမွာလဲ recruiters ေတြဟာ လူမ်ိဳးတူေတြ ျဖစ္တာမ်ားျပီး၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းထဲမွာ စိမ့္၀င္ေနတတ္ပါတယ္။ တရားမ၀င္ေနထိုင္သူမ်ား၊ တရား၀င္ေနထိုင္ရန္ အခက္အခဲျဖစ္ေနသူမ်ားကို ပစ္မွတ္ထားျပီး စည္းရံုးေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္ migrants smuggling လုပ္ေနသူမ်ားနဲ႕ ထပ္မံဆက္သြယ္ေပးၾကပါတယ္။

ေနာက္ထပ္တမ်ိဳးကေတာ့ လမ္းခရီး သယ္ယူပို႕ေဆာင္ေရးမွာ အဆင္ေျပဖို႕အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ transporters ေတြနဲ႕ လမ္းျပေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းခရီးအဆင့္ဆင့္မွာ လမ္းျပတေယာက္ (သို႕မဟုတ္) တစု ရဲ႕ လက္ထဲကေန အျခား လမ္းျပေတြရဲ႕ လက္ထဲကို ထပ္မံလႊဲေျပာင္းေပးမွဳေတြလဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ကားေမာင္းသမားေတြ၊ လမ္းျပေတြ (သို႕မဟုတ္) ေလယာဥ္နဲ႕ လူအမ်ားကို ဦးစီးေခၚေဆာင္သူေတြဟာ smuggling operation ကို လုပ္ေဆာင္ေနတဲ႕ အဖြဲ႕၀င္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ ကန္ထရိုက္ အေနနဲ႕ လုပ္ကိုင္သူမ်ားလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္တမ်ိဳးကေတာ့ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရွဳေပးရတဲ့ spotters ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲ၊ စစ္တပ္၊ လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရး တို႕ရဲ႕ လွဳပ္ရွားမွဳ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရွဳေပးရျပီး၊ လွဳပ္ရွားလို႕ ရႏိုင္မယ့္ အေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္အခါေတြကို မီးစိမ္းျပေပးရသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တမ်ိဳးကေတာ့ လာဘ္စားေသာ ျပည္သူ႕ ၀န္ထမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ စစ္မွဳထမ္း၊ လူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရး စသူမ်ားက လာဘ္စားျပီး၊ smuggling operation ေတြကို မသိခ်င္ေယာင္ျပီး လႊတ္ေပးတာေတြ ရွိပါတယ္။

ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ smuggling process အဆင့္ဆင့္မွာ တည္းခိုေနထိုင္ခြင့္ျပဳထားတဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုတယ္၊ တည္းခိုခန္းနဲ႕ လူေနအိမ္ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလို ရာဇ၀တ္မွဳေတြမွာ တည္းခိုခန္းပိုင္ရွင္ေတြပါ ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနတဲ့အခါ စံုစမ္းအေရးယူသူမ်ားအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ smuggling process ေအာင္ျမင္သြားေစရန္အတြက္ ေငြေၾကးရယူျပီး သတင္းထိန္ခ်န္ထားသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ကားလက္မွတ္နဲ႕ ရထားလက္မွတ္ ေရာင္းသူမ်ား၊ တကၠဆီကားေမာင္းသူမ်ား၊ ေလေၾကာင္း၀န္ထမ္းမ်ား၊ ေလွပိုင္ရွင္မ်ားႏွင့္ ေလွသားမ်ား၊ ကားစက္ျပင္မ်ား ပါ၀င္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တမ်ိဳးကေတာ့ ရာဇ၀တ္မွဳမ်ားကေန ရလာတဲ့ ေငြမည္းေတြကို ေငြျဖဴျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရာမွာ ကူညီလုပ္ေဆာင္ ေပးသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို active role မွာ ပါ၀င္သူေတြအျပင္ passive role မွာ ပါ၀င္ေနသူေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ- တကၠဆီေမာင္းသမား တေယာက္ဟာ လူအုပ္စုကို ျမင္ခ်ိန္မွာ illegal immigrants ေတြမွန္း သိျမင္ေပမယ့္၊ safe house ကို လိုက္လံ ပို႕ေဆာင္ေပးျပီး ပံုမွန္ေၾကးပဲ ေတာင္းယူခဲ့ေပမယ့္၊ သက္ဆိုင္ရာကို သတင္းအခ်က္အလက္ ေပးပို႕မွဳ မရွိပဲ blind eye လုပ္ခဲ့ရင္ ဒါဟာလဲ passive role မွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုး

smuggling of migrants ဆိုတဲ့ ရာဇ၀တ္မွဳ ေပၚေပါက္လာရတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းေတြဟာ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးမွု၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳ စတာေတြကေန ရုန္းထြက္ဖို႕အတြက္ ဘ၀အေျခအေန ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစႏိုင္မယ့္ တိုင္းျပည္ေတြကို migration လုပ္မွဳေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနေတြကို ေငြေၾကး (သို႕မဟုတ္) အျခားတစံုတရာ အက်ိဳးအျမတ္ အတြက္ အခြင့္ေကာင္းယူျပီးျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အက်ိဳးရွိတဲ့အလုပ္လို႕ ထင္ျမင္၍ ျဖစ္ေစ လုပ္ေဆာင္ၾကရာကေန smuggling operations ေတြမွာ ရာဇ၀တ္မွဳမွန္းသိရက္နဲ႕ ျဖစ္ေစ၊ မသိ၍ပဲျဖစ္ေစ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနသူေတြ အမ်ားအျပား ရွိလာပါတယ္။ ေဒါသေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ လူသတ္မွဳတခုမွာ သတ္မိသူကို စာနာနားလည္ ေပးလို႕ ရႏိုင္ပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္ သက္ေသအေထာက္အထား ေဖ်ာက္ဖ်က္ေပးရင္ေတာ့ လူသတ္မွဳ ၾကံရာပါ ျဖစ္သြားႏိုင္ ပါတယ္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳကေန ေပၚထြက္သြားတဲ့ လုယက္မွဳတခုမွာ လုယက္သူရဲ႕ ဘ၀အေျခအေနကို စာနာနားလည္ ေပးၾကလို႕ ရႏိုင္ပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူေတြ လုယက္ၾကပါလို႕ အားေပးလွံဳ႕ေဆာ္တာေတြ၊ လုယက္လာတဲ့ ပစၥည္းေတြကို ထုခြဲေရာင္းခ် ေပးတာကိုေတာ့ ဘယ္လိုႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒကမွ ခြင့္ျပဳၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ smuggling of migrants ဟာ (၂၁) ရာစုကမၻာရဲ႕ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ရာဇ၀တ္မွဳေတြကို ႏွိမ္နင္းေရးဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မွဳ တခုျဖစ္တဲ့အတြက္ smuggling operations ေတြမွာ သိရက္နဲ႕ ျဖစ္ေစ၊ မသိပဲ ျဖစ္ေစ ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္းမ်ားကို ေရွာင္ရွားျပီး၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ Rule of Law ရွိလာေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ဖို႕ လိုအပ္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၁၆၊ ၈၊ ၂၀၁၁)

ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရႊ ့ႏိုင္သည္ ။