စစ္မွန္တဲ့ျပည္ေထာင္စုကို လက္ေတြ႔ တည္ေဆာက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေနေတြ ေတြ႔ေနရၿပီ ဆိုၿပီး ဒီကေန႔ (၆၅) ႏွစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔မွာ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ျပည္တြင္း လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ရပ္ဆိုင္းၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္ တ၀ွမ္းက ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားေတြ အျပင္ လက္တေလာ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ေကအိုင္အိုက ဘယ္လို တုံ႔ျပန္ ေျပာၾကားလိုက္သလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ မသိဂႌထုိက္က စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔ဟာ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ လက္တြဲမျဖဳတ္ဘဲ ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ အတူလက္တြဲ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့တာကို ၾကည့္ရင္ တကယ္ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို တည္ေထာင္ႏုိင္တယ္ဆိုတာကို အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ယံုၾကည္မႈ ရွိတယ္ ဆိုျပီး ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒီကေန႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ရံုးမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ (၆၅) ႏွစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီတုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္း ပါတီဖ်က္သိမ္းခံရတာေတြ ဖမ္းဆီးခံရတာေတြ ရွိေနေပမဲ့ အန္အယ္လ္ဒီနဲ႔ တသားတည္း ရပ္တည္ခဲ႔ၾကတယ္လို႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စစ္မွန္တဲ႔ ျပည္ေထာင္စုကို ဘယ္လို သြားၾကမလဲ ဆိုတာကိုလည္း အခုလို ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
“ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို အေျခခံဟာ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသား အားလံုးၾကားထဲမွာ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်မႈ၊ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး ေလးစားမႈ၊ တစ္ဦးေပၚတစ္ဦး ယံုၾကည္မႈ၊ တစ္ဦးေပၚတစ္ဦး သစၥာရွိမႈအေပၚမွာ အေျခခံတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အခုထိ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ေနာင္ ျပည္ေထာင္စုတစ္ခုကို၊ ေနာင္ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စုတစ္ခုကို တည္ေထာင္ဖို႔ ဆိုတာဟာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ရဲ႕ စိတ္ဓါတ္၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္        အေပၚမွာ အေျခခံရမယ္လို႔ ထပ္တလဲလဲ ေျပာေနတာ ဒီဟာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ က်မတို႔ ထင္ပါတယ္။”
တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြလည္း ဒီကေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အထိမ္အမွတ္ပြဲ က်င္းပခဲ႔ၾကပါေသးတယ္။ ညေနပိုင္းမွာ က်င္းပတဲ့ ဒီပြဲကို ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လို႔လည္း ရခုိင္တိုင္းရင္းသား ပါတီက ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
“ပင္လံုညီလာခံက ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့တဲ့အတုိင္း ဒီကေန႔ ေရာက္ေနသလား၊ မေရာက္ဘူးလား ဆိုတာကို ျပန္ သံုးသပ္ဖို႔လုိတယ္ ဆိုတာကို ကိုယ့္အျမင္ သူ႔အျမင္နဲ႔ သံုးသပ္ ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မိန္႔ခြန္းေျပာတဲ့အခါမွာလည္း စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုကို က်မတို႔ တည္ေဆာက္ဖို႔ လုိၿပီဆိုတာကို သူ ညႊန္း ေဖာ္ျပသြားတာ ေတာ္ေတာ္လည္း တိုင္းရင္းသားေတြ လက္ခုပ္ၾသဘာ တီးၾကပါတယ္။”
ႏိုင္ငံေတာ္ စစ္တပ္ အင္အားကို ခုိင္မာေတာင့္တင္းေအာင္ သားစဥ္ေျမးဆက္ တည္ေဆာက္ထားဖို႔ စစ္တပ္ အင္အား မေကာင္းရင္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အႏိုင္အထက္ ျပဳက်င့္တာကို ခံရမွာ ျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ကို ေခတ္မီတပ္မေတာ္ ျဖစ္ေအာင္ ဖြဲ႔စည္းတာမွာ တိုင္းရင္းသား အားလံုး ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ ဒီကေန႔ ျပည္ေထာင္စုေန႔ သ၀ဏ္လႊာ အျဖစ္နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေျပာၾကားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ အဆံုးသတ္ၾကဖို႔လည္း သူက တိုက္တြန္းထားတာပါ။
ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (ေကအိုင္အို) ရဲ႕ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဂ်ိမ္းစ္လြန္ေဒါင္းကေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရက ေျပာဆိုေနတဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္လိုတယ္ ဆိုတာကို သံသယ ရွိတယ္လို႔ ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။
“မႏွစ္တုန္းက မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔ကေန ဒီအစိုးရ တက္လာတယ္။ အဲဒီေန႔ကေန စၿပီးေတာ့မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက သူ ေျပာေနတာပဲ။ ေနာက္ တျပည္လံုးက လူေတြကိုလည္း ေခၚတယ္။ ေနာက္ သူ႔ရဲ႕စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကိုလည္း အမိန္႔ေပးတယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖို႔ရာ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေခၚယူဖို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီ အမိန္႔ေပးတဲ့ စစ္တပ္ေတြကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ပို႔တယ္၊ ၁၂ ရက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔မွာ က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာ ဘယ္ေလာက္ အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ၾကသလဲ။ အဲဒီေတာ့ သူကေတာ့ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေအာ္ေနတယ္။ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓါတ္ ေမြးျမဴၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းျပည္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းလာတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းလာတာကို က်ေနာ္ကေတာ့ ခံစားရတာ မ်က္စိအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားခ်က္ကို လိုခ်င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က လြန္ခဲ့တဲအခ်ိန္ကို ထားလိုက္ပါ။ အခု ျပည္ေထာင္စုေန႔ကစၿပီး ေရွ႕႐ႈၿပီးေတာ့မွ အေျပာနဲ႔အလုပ္ လက္ေတြ႔ ညီပါေစ။”
ဒီအစိုးရ တက္လာျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕နဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပဏာမ သေဘာတူညီမႈေတြ ရရွိထားေပမဲ့ အပစ္ရပ္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ေကအိုင္အိုနဲ႔ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ပ်က္ပ်ယ္ခဲ့ၿပီး စစ္ေရး တင္းမာမႈေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။(VOA)