ဆည္းပူးေလ့လာ ႏိုင္ငံေရးပညာ

 အခန္း (၂)

ႏိုင္ငံေတာ္ (The State) ဆိုရာ၀ယ္ (အပိုင္း - ၄)

ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း

ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းျဖစ္စဥ္ စတင္လာခ်ိန္မွာ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္အေပၚ သက္ေရာက္မွဳေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး သီအိုရီေတြ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းဟာ တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို ကန္႕သတ္ထိန္းခ်ဳပ္မွဳေတြ ရွိလာတယ္လို႕ အခ်ိဳ႕က ယူဆၾကပါတယ္။ စီးပြားေရးရာ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း (economic globalization) ဟာ လွဳပ္ရွား သြားလာေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြကို ႏိုင္ငံငယ္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအာဏာရွိသူေတြရဲ႕ upper hand ကို ပို႕ေဆာင္ေပးလိုက္တယ္လို႕လဲ ယူဆခ်က္ေတြ ေပၚထြက္လာပါတယ္။

(၁) Hyperglobalization thesis

Hyperglobalization thesis ရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားကေတာ့ အရင္းအႏွီးမ်ား ေရြ႕လ်ားမွဳ (mobility of capital) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ ျပည္ပကုန္သြယ္ေရးမရွိတဲ့ closed national economies ေတြမွာ အရင္းအႏွီးေတြက ျပည္ပကို ေရြ႕လ်ားမွဳမရွိပါဘူး။ ျပည္တြင္းမွာပဲ ေရြ႕လ်ား စီးဆင္းေနပါတယ္။ ထြက္ေပါက္မရွိပါဘူး။ အစိုးရေတြကေန အခြန္ႏွဳန္း ျမင့္မားစြာ ေကာက္ခံလို႕ ရပါတယ္။ open economy ေတြမွာက်ေတာ့ အရင္းအႏွီးေတြက တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပင္ပကို စရိတ္ အနည္းဆံုးနဲ႕ စီးဆင္းသြားႏိုင္ပါတယ္။

တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အခြန္ေကာက္ခံမွဳ စနစ္ေတြကို ကစားျပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳကေနတဆင့္ အျမင့္ဆံုး rate of return ရွိလာေအာင္ လုပ္ယူလို႕ ရလာပါတယ္။ အခြန္ေကာက္ခံမွဳႏွဳန္းမ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေန နည္းပါးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းလို႕ ရပါတယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္မွဳမ်ားတဲ့ အလုပ္သမား ေစ်းကြက္ကေန ထိန္းခ်ဳပ္မွဳနည္းတဲ့ ေစ်းကြက္ကို ေရႊ႕ေျပာင္းလို႕ရလာပါတယ္။ ဒီလို အရင္းအႏွီးေတြကို ေရြ႕လ်ားေနျခင္းေၾကာင့္ ဆံုးရွံဳးနစ္နာမွဳကလဲ နည္းပါးပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ ျပန္လည္ရုတ္သိမ္းျခင္း (disinvestment) ရဲ႕ costs ကလဲ သုညနီးနီးျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအခါမွာ တိုင္းျပည္ေတြအေနနဲ႕ ရင္းႏွီွးျမွဳပ္ႏွံမွဳေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ေအာင္ ျပိဳင္ဆိုင္ၾကရပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ (foreign direct investment) (FDI) အေပၚမွာ ႏိုင္ငံေတာ္က မွီခိုလာရပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အျခားႏိုင္ငံကို ေရႊ႕ေျပာင္း မသြားေအာင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ အခြင့္အလမ္းေတြကို ဖန္တီးေပးလာရပါတယ္။ Neo-Darwinian survival of the fittest သေဘာတရားအရ ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳကို ဆြဲေဆာင္မွဳေတြ၊ တင္းၾကပ္မွဳမရွိတဲ့ အလုပ္သမားေစ်းကြက္ေတြနဲ႕ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းညင္သာတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ဖန္တီးျပီး၊ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ တည္တံ့ခိုင္မာလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္လာရပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ တာ၀န္ဟာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕ မဟုတ္ေတာ့ပဲ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ မ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕ ျဖစ္သြားပါတယ္။

(၂) Dual Convergence thesis

Hyperglobalization thesis က ရိုးရွင္းတဲ့ convergence ကိုသာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းရဲ႕ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုေတြဟာ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ဘံုဖိအားေတြကို ၾကံဳေတြ႕ၾကရျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႕ အမီွအခိုကင္းတဲ့ mediating role မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ convergence ဟာ ျပီးျပည့္စံုနဲ႕ သတင္းအခ်က္၊ ဆီေလ်ာ္မွဳရွိတဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳနဲ႕ Darwinian competition တို႕ တည္ရွိတယ္လို႕ assumption ထားပါတယ္။ institutions ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္း မျပဳပါဘူး။ ျဗိတိန္နဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု စတဲ့ လစ္ဘရယ္စီးပြားေရး အေဆာက္အအံုေတြကို ကိုယ္စားျပဳ ပါတယ္။

Dual Convergence thesis ကေတာ့ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းကို ႏိုင္ငံေတာ္က တုန္႕ျပန္ရာမွာ mediating role အျဖစ္ ပါ၀င္တဲ့ institutions ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားထားပါတယ္။ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းက ဘံုဖိအားေတြကို ေပၚထြက္လာေစခ်ိန္မွာ ဒါေတြကို အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြက refracted လုပ္ျပီး၊ dual convergence ျဖစ္ပြားေစတယ္လို႕ ယူဆျပီး၊ ဆီြဒင္နဲ႕ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ စတဲ့ Coordinated Market Economies ေတြမွာ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိတယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ဂလိုဘယ္ လိုင္ေဇးရွင္းက အင္စတီက်ဴရွင္းေတြကို ေပးေလ့ရွိတဲ့ ဖိအားေတြကေတာ့ ဘတ္ဂ်က္စီမံခန္႕ခြဲမွဳ၊ အလုပ္သမားေစ်းကြက္နဲ႕ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳဆိုင္ရာ ဖိအားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

(၃) ကမၻာ့ေရးရာျပႆနာမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္စြမ္းပကား

Hyperglobalization thesis နဲ႕ Dual Convergence thesis ေတြဟာ convergence ကိုသာ principal actor အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတယ္လို႕ ျငင္းဆိုခ်က္မ်ား ထြက္လာျပီး၊ စီးပြားေရးရာ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ကိုသာ လက္ရွိႏိုင္ငံေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ စြမ္းပကားနဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဆိုင္ရာ အခန္းက႑ ေလ်ာ့က်လာျခင္းရဲ႕ key determinant အျဖစ္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းကေန ေပၚထြက္လာတဲ့ ကမၻာ့ေရးရာ ျပႆနာေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးယူနစ္တခုတည္းနဲ႕ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕ စြမ္းပကားေတြ ေလ်ာ့က်လာေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုခ်က္ေတြ ရွိလာပါတယ္။ ဒီလို ေထာက္ျပခ်က္ေတြထဲမွာ ထင္ရွားတာကေတာ့ tragedy of the commons ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ပထမဦးဆံုး ေထာက္ျပတာကေတာ့ Garrett Hardin ဆိုသူျဖစ္ျပီး၊ တိုင္းျပည္ေတြနဲ႕ စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းေတြအေနနဲ႕ unilateral environmental action ေတြကို တာ၀န္မယူပဲ၊ ဒီအတိုင္းသာ ဆက္သြားမယ္ဆိုရင္ environmental degradation ျပႆနာကို ရင္ဆိုင္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း (၁၉၆၈) ခုႏွစ္မွာ ေရးသားတင္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါကို ကာကြယ္ဖို႕အတြက္ ႏိုင္ငံေတြက လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးမယ့္ ႏိုင္ငံတကာ ေအဂ်င္စီ တခုလိုအပ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတဲ့ ရွဳေထာင့္ကေန ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလိုႏိုင္ငံတကာ ေအဂ်င္စီက ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြကို လိုက္နာဖို႕က ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ရသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းက ျမွင့္တင္ေပးလိုက္တဲ့ ဒီလိုကမၻာ့ေရးရာ ျပႆနာေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္စြမ္းပကား တခုတည္းနဲ႕ကလဲ ေျဖရွင္းလို႕ မရႏိုင္ဘူး ျဖစ္လာပါတယ္။ ကမၻာ့ျပႆနာေတြကို မေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့အခါ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႕ လူမွဳေရးရာေတြမွာ catastrophe ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

(၄) New medievalism

New medievalism ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို Hedley Bull ဆိုသူက The Anarchical Society ဆိုတဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ globalised world ျဖစ္လာတာနဲ႕အမွ် ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက ေလ်ာ့နည္းလာျပီး၊ ႏိုင္ငံတကာစနစ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာေတြကို ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အင္ပါယာေတြ၊ ျမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေတြ စတဲ့ non-territorial and overlapping agents ေတြက က်င့္သံုးတဲ့ medieval ပံုစံနဲ႕ ဆင္တူလာေၾကာင္း New medievalism က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

New medievalism သေဘာတရားရဲ႕ ဥပမာေတြကေတာ့ အီးယူ၊ အာဆီယံစတဲ့ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ အင္အားၾကီးမားလာမွဳနဲ႕ စေကာ့တလန္၊ Catalonia စတဲ့ sub-national governments ေတြ ေပၚထြက္လာျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေၾကးစားစစ္တပ္ကုမၸဏီမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ားနဲ႕ ကမၻာ့ဘာသာေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ေပၚထြက္လာျခင္းဟာလဲ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို ေလ်ာ့က်လာေစပါတယ္။

New medievalists ေတြက ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းျဖစ္စဥ္ဟာ ကမၻာ့အုပ္စိုးမွဳစနစ္ (global governance) ကို ေပၚထြက္လာေစတယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း မဟာမိတ္ျပဳထားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း (ဥပမာ- ဥေရာပသမဂၢ၊ အာဆီယံ၊ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ စသည္မ်ား) ေတြ ကမၻာ့ျပႆနာရပ္မ်ားကို ပူးေပါင္းေျဖရွင္းရာက ေပၚထြက္လာတဲ့ ပရိုက္ဗိတ္ ပါ၀ါက ႏိုင္ငံေတာ္ပါ၀ါထက္ ပိုျပီး အင္အားၾကီးမားလာေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆိုၾကပါတယ္။

 ယခင္အပိုင္းမ်ား

အပိုင္း ၅ သို ့

ခင္မမမ်ိဳး (၂၂၊ ၁၀၊ ၂၀၁၂)

ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရႊ ့ႏိုင္သည္ ။