သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အမိန္႔အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အက်ဥ္းသား ၆,၀၀၀ ေက်ာ္ကို ေအာက္တိုဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔က လႊတ္ေပးခဲ့ရာမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္သာ ပါ၀င္တာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔က က်န္ေနေသးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအားလံုးကို ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုလုိက္သလိုပဲ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေျခလွမ္းေတြကိုလည္း နီးနီးကပ္ကပ္ ေစာင့္ၾကည့္သြားမယ္လို႔ ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိုေတာ့ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က အျပည့္အစံု တင္ျပထားပါတယ္။
ဗုဒၶဟူးေန႔က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လြတ္လာခဲ့တဲ့ အက်ဥ္းသားေတြထဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ ပါေနတာမို႔ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ႀကိဳဆိုတယ္လို႔ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္႐ံုး လက္ေထာက္ေျပာခြင့္ရ Eduardo Del Buey က ေျပာပါတယ္။
“ထင္ရွားတဲ့သူေတြ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တခ်ဳိ႕ကို လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ႀကိဳဆိုလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်န္ေနေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးကိုပါ လႊတ္ေပးမယ္လို႔ သူ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အေျခခံဥပေဒေတြကို ေလးစားဖို႔နဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈရွိဖို႔အတြက္ အာမခံထားတာေတြကို ဆက္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားဖို႔ လိုပါတယ္”
အခုလုိ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ လြတ္ေျမာက္လာေပမဲ့ အက်ဥ္းက်ေနသူ အမ်ားအျပား က်န္ေနေသးတာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကို အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဘယ္ေလာက္ထပ္ပါမလဲ ဆိုတာကို အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ ျမန္မာ အစိုးရအဖဲြ႔အေနနဲ႔ တရားဥပေဒ စုိးမိုးမႈရွိဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစား လုိက္နာမႈရွိဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ျမင္ခ်င္တယ္ ဆိုတာကိုလည္း  အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာထားၿပီးသားပါ”
အေမရိကန္ႏိုင္ငံကလည္း ျမန္မာအစိုးရက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ကို လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ႀကိဳဆိုတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရ Victoria Nuland က ၾကာသာပေတးေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာၾကားလိုက္သလို အခုလုိ လႊတ္ေပးတာဟာ အေရးပါတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ကို လွမ္းလုိက္တာလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“အခုလို ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တခ်ဳိ႕ကို လႊတ္ေပးလိုက္တာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ကို လွမ္းလုိက္တာလုိ႔ က်မ တို႔က ျမင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာလူထုရဲ႕ဆႏၵကို တံု႔ျပန္တာတမ်ဳိး ျဖစ္လို႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ လႊတ္ေပးလုိက္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ စာရင္း အျပည့္အစံုကိုေတာ့ က်မတို႔ မေတြ႔ရေသးပါဘူးရွင္”
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ လႊတ္ေပးမယ့္ အက်ဥ္းသား ၆,၃၅၉ ဦးစလံုးကို ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ လႊတ္ေပးလိုက္ၿပီလို႔ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးက ေျပာၾကားေၾကာင္း သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက ၂၂၀ ပါ၀င္ေနတာမို႔ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ ၂၀၀၀ ေက်ာ္နဲ႔ယွဥ္ရင္ လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားဟာ နည္းပါးေနေသးတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အစိုးရကလည္း ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူ အမ်ားအျပား ရွိေနအံုးမယ္လို႔ ယံုၾကည္တာမို႔ သူတို႔အားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔ အတြက္ ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနအံုးမယ္လို႔ က်မတို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ သူတို႔အားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ အခုလုပ္ရပ္ဟာ အေရးပါတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္က ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ေရာ တျခားအစိုးရေတြနဲ႔ပါ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးသြားဖို႔ ရွိပါတယ္”
အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကလည္း ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဗုဒၶဟူးေန႔က လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ပါလာတဲ့ အတြက္ ႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္ အနည္းစု အမတ္မ်ားေခါင္းေဆာင္ ရီပတ္ဘလီကင္ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစ္ခ်္၊ မက္ေကာနဲလ္ က အခု လႊတ္ေပးလုိက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြမွာ တကယ့္လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိမရွိ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီအမတ္ ဂၽြန္ကယ္ရီ ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစိုးရအေပၚ ေ၀ဖန္တဲ့ အျပစ္မဲ့တဲ့ သူေတြကို ေထာင္ခ်ထားတာဟာ မွားတယ္လို႔ အစိုးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အသစ္က ေျပာၾကားေနခ်ိန္မွာပဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တခ်ဳိ႕ကို လႊတ္ေပးတာဟာ ဒီမိုကေရစီ ေျခလွမ္းတရပ္ကုိ လွမ္းလုိက္တာျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခုလို လႊတ္ေပးလိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအေပၚ အစိုးရက ဘယ္လို ဆက္ၿပီး ဆက္ဆံဖို႔ ရွိတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို ဆက္ၿပီး လႊတ္ေပးဖို႔ ရွိမရွိ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး တကယ့္ အေျပာင္းအလဲေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လုပ္မလုပ္ ဆန္းစစ္မယ္လို႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။